TÜRK KADIN RESSAMLARI
Osmanlı Devleti'nde kız çocukları için orta dereceli okul açılması, 19. yüzyılın ikinci yarısında 1857'de Maarif Nâzır olan Abdurrahman Sami Paşa'nın çabalarıyla gerçekleşmiştir. 1858'de ilk rüştiye, 1864'de ilk kız enstitüsü, 1870'de ilk kız öğretmen okulu açıldı. Kızların güzel sanatlar okullarında okuyup ressam olmaları beklenene kadar, varlıklı ailelerin kızları Avrupa'da öğrenim görerek resim yapmaya başladılar. Batı anlayışında ilk resim yapan kadın ressamlarımız Paris'te öğrenim gören Mihri Müşfik ve Nuriye Hanım'dır. Bunları Celile Hikmet Uğuraldım ve Vildan Gizer izlemiş, yurtdışına gidemeyen İstanbullu yetenekli kızlarımız ise evlerinde özel ders alarak resim yapmaya başlamışlardır.
Nihayet 1914 yılında İnas Sanayi-i Nefîse Mektebi (Kız Güzel Sanatlar Akademisi) açılmış, kızlarımız gerçek sanat öğretimine kavuşmuşlar, bayan ressam-heykeltıraşlarımız yetişmiştir. Bu okul 1925 yılında erkeklerin öğretim gördüğü Sanayi-i Nefise Mektebi Âlisi ile birleştirilmiş, böylece karma sanat öğretimine geçilmiştir. Gerek Avrupa'da gerekse İnas Sanayi-i Nefîse Mektebi'nde öğretim görerek yetişmiş veya özel ders alarak yeteneğini ispatlamış ilk kadın ressamlarımız kuşağından şu ressamları saygı ile anıyoruz: Mihri Müşfik (1886-1954), Celile Uğuraldım (1883-1956), Vildan Gizer (1889-1974), Emine Fuat Tugay (1897-1975), Naciye Tevfik Biren (1876-1960), Meliha Zafer Yenerden (1896-1979), Müzdan Arel (1897-1986), Belkıs Mustafa (1896-1925), Müfide Kadri (1890-1912), Nazire Osman, Fatma Nazlı Ecevit (1900- 1985), Melahat Savut (1902-1973), Güzin Duran (1898-1981), Melek Celal Sofu (1896-1976), Fahr el Nissa Zeyd (1903-1991), Zehra Müfit, Handan Rüştü, Hasibe Hanım, Harika Lifij Sirel (1890-1991), Sabiha Bozcalı (1903 - ?), Hale Asaf (1905-1938).
1925 yılından itibaren Sanayi-i Nefîse Mekteb-i Âlisi'nde (sonraları Güzel Sanatlar Akademisi, Mimar Sinan Üniversitesi), yeterli sanat öğretimi gören kızlarımız resim, heykel, seramik, özgün baskı ve Türk Süsleme sanatları dallarında yeteneklerini geliştirdiler. 1930'lu yıllardan itibaren Eğitim Enstitüleri resim - iş bölümleri de devreye girdi. 1982 üniversite reformundan sonra Güzel Sanatlar Fakülteleri, Eğitim Fakülteleri, Meslekî Eğitim Fakülteleri çok sayıda kızımızın başarılı bir sanatçı olmasını sağladı. Bu okullarda yetişen bayan sanatçılarımız, aynı zamanda Üniversitelerinde öğretmen, öğretim üyesi olma başarısını gösterdiler. Ayrıca Kültür Bakanlığı Devlet Güzel Sanatlar Galerileri, özel resim galerileri, vakıflar, dernekler, resim - heykel - seramik - özgün baskı kursları açtı. Ressamların bir bölümü de atölyelerinde özel dersler vererek pek çok kızımızın ve yetişkin bayanımızın yeteneğini geliştirdi. Küçüksenmeyecek sayıda genç kızımız da yurt dışında öğretim gördü.
Günümüzde Türk kadın ressamları, ulusal ve uluslararası sanat ortamında yüz ağartıcı birçok başarıya imza atarak, Atatürk'ün Türkiyesi'ne yaraşır birer sanatçı olduklarını kanıtlamışlardır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder