ENZİMLER KONU ANLATIMLARI

ENZİMLER      Canlılarda Hücrede gerçekleşen biyokimyasal reaksiyonlar dış ortamdaki reaksiyonlara      göre ·  Daha hızlı ·  Düşük ısıda ·  Dar PH derecesinde gerçekleşir.       Hücredeki biyokimyasal reaksiyonların gerçekleşmesini sağlayan biyolojik katalizör      olan enzimlerdir.      Enzimlerin görevleri ·  Reaksiyon hızının canlı için yeterli olması ·  Reaksiyonun başlaması için gerekli aktivasyon enerjisinin düşürülmesi ·  Reaksiyon oluşurken açığa çıkan enerjinin canlıya zarar vermeyecek düzeyde tutulması      Enzim çeşitleri : ·  Basit enzimler : Sadece proteinden oluşmuş enzimler . ÖRN: Bütün sindirim enzimleri , üreaz ·  Bileşik enzimler : Protein olan esas kısım ve protein olmayan organik veya inorganik yardımcı kısımlardan meydana gelir.     Protein kısım    = Apoenzim     Yardımcı kısım = Organik ise koenzim(vitaminler)         İnorganik ise kofaktör(Ca,K,Na) Apoenzimle koenzim (kofaktör) ‘in oluşturduğu yapıya holo enzim denir.

Enzimlerin genel özellikleri ·  Her enzim özel bir substratı etkiler. ·  Substratın yüzey artışı enzim etkinliğini artırır. ·  Her enzim özel bir kofaktör (koenzim) le çalışır. ·  Bir kofaktör (koenzim) birden çok enzimin yardımcı kısmı olabilir. ·  Her hücre kendi enzimini kendi üretir. ·  Her hücrede kimyasal reaksiyon çeşidi kadar enzim çeşidi vardır. ·  Enzimler reaksiyonları hızlandırırlar veya yavaşlatırlar. ·  Enzimler tepkimeden  değişmeden çıkarlar. (harcanmazlar) ve tekrar  tekrar  kullanılırlar. ·  Enzimler hücre dışında da etkendirler. ·  Enzimler protein yapıdadırlar. Proteinlerin yapısını bozan her şey (PH, Isı vb.) enzimin yapısını da bozar. ·  Enzimatik reaksiyonlar çift yönlüdür. ·  Enzimler belirli bir PH değerinde aktifleşirler. ÖRN: Pepsin , PH=2 , Tripsin PH=8,5 ·  Her enzim bir gen tarafından kontrol edilir. ·  Enzimler tek veya takımlar halinde çalışırlar. ·  Bazı enzimler inaktif olarak üretilir. Aktivatörlerle aktif hale getirilir.                                          HCI       ÖRN : Pepsinojen   --------------  Pepsin                    (inaktif)                       (aktif) ·  16-Bazı maddeler (metal iyonları ve zehirler) enzimlerin aktif bölgeleri ile birleşip onları etkisiz hale getirir. ·  17-Birleşik enzimlerde substratı tanıyan protein kısmıdır. Bağlanma ve etkinlik ise kofaktör (koenzim) ile gerçekleşir.

1- Ortam Isısı ·   Düşük Isı : Kinetik enerji azalır. Reaksiyon yavaşlar.Dönüşümlüdür. ·  Yüksek Isı : Enzimlerin protein olan yapısını bozar.Dönüşümsüzdür.

2- Ortam  PH ‘ ı       Asitler ve bazlar enzimlerin hızını yavaşlatır.       Enzimlerin en etkin olduğu PH değeri  7  dir. ·  Enzimin yapısını bozarlar. ·  Substratın yapısını bozarlar. ·  Enzim koenzimin (kofaktör) ayrışmasına neden olurlar. ·  Enzimle substrat arasına girerek birleşmeye engel olurlar.       Ancak bazı enzimler farklı PH derecesinde aktif olurlar.      ÖRN :        Pepsin ------------- PH = 2                       Tripsin  --------------PH = 8,5  gibi 3- Enzim miktarı      Belli oranda substrat bulunan ortama enzim ilave edildikçe reaksiyon hızlanır ve en hızlı   noktada substrat bitince reaksiyon durur. 4- Substrat miktarı      Enzim miktarı sabit tutulup substrat miktarı arttırıldıkça reaksiyon hızlanır. Enzimlerin     doygunluk anından sonra belirli hızla devam eder ve biter. 5- Substrat yüzeyi :      Enzimler substrata dış yüzeyden etki ederler yüzey arttıkça enzim etkinliği artar.      Not:Enzim miktarıda artarsa 6- Ortamdaki diğer maddeler ·  Aktivatörler:(Vitamin,hormon,safra tuzu vb) ·  İnhibitörler:(Ağır iyonlar,toksinler,zehir vb)    Enzimlerin Adlandırılması      Etkilendikleri substratın veya reaksiyonun sonuna –az eki getirilerek adlandırılırlar.      Substrata göre :         Lipid    ------------- Lipaz                                      Maltoz   ------------Maltaz                                      Protein  ----------- Proteinaz         Reaksiyona göre :  Hidroliz --------------- Hidrolaz                                  Oksidasyon ---------Oksidaz