YAŞAMIMIZDAKİ SÜRAT KONU ANLATIMI

YAŞAMIMIZDAKİ SÜRAT 
1- Hareket
2- Yörünge
3- Sürat
4- Hareket Çeşitleri
5- Hareket Enerjisi


YAŞAMIMIZDAKİ SÜRAT :

1- Hareket :
Bir cismin sabit kabul edilen bir noktaya göre zamanla yer

 değiştirmesine hareket denir. Cismin hareketi sırasında

 seçilen sabit noktaya başlangıç noktası veya referans

noktası denir.
Bir cismin hareketli olup olmadığı seçilen başlangıç

noktasına göre belirlenir. Cisim bir noktaya göre

hareketli iken başka bir noktaya göre hareketsiz

olabilir.
Evrende bulunan bütün cisimler hareketlidir.

(Seçilen başlangıç noktaları ayarlanarak bütün

cisimler hareketli olarak gözlenebilir).

Örnek :

• Otobüs içinde oturan yolcular, otobüs hareket

 halinde iken birbirlerine göre
hareketsizken, dışarıdan bakan bir gözlemciye,

 ağaca ya da yere göre hareketlidirler.
• Dünya üzerinde bulunan insanlar, Dünya’yı

 hareketsiz olarak görürler. Uzaydan Dünya’ya

bakan gözlemci Dünya’nın hareket ettiğini

gözleyebilir.
• Güneş, Samanyolu Galaksisi etrafında

dolandığı için Güneş’te hareketlidir.

2- Yörünge :
Bir cismin hareketi sırasında izlediği yola

yörünge denir. Cismin yaptığı hareketin

 çeşidi, yörüngesine göre belirlenir.
• Cismin yörüngesi düz ya da doğru

şeklinde ise cismin yaptığı harekete

doğrusal hareket denir.
• Cismin yörüngesi eğri şeklinde ise

 cismin yaptığı harekete eğrisel

hareket denir.
• Cismin yörüngesi daire şeklinde

 ise cismin yaptığı harekete

dairesel hareket denir.





Doğrusal Hareket Eğrisel Hareket Dairesel Hareket

SORU :

1- Uçaktan atlayan paraşütçülerin yeryüzüne

doğru hareket etmesini sağlayan nedir?
2- Paraşütçünün yere düşünceye kadarki

 sürati hakkında ne söylenebilir?
3- Paraşütün açılması, paraşütçünün

hareketini nasıl etkilemiştir?

3- Sürat :
Hareketli bir cismin belirli bir yolu ne

kadar zamanda aldığını gösteren büyüklüğe

 sürat denir.
Bir cismin hareketi süresince aldığı

toplam yolun, cismin toplam hareket

süresine bölümüne sürat denir.
Bir cismin birim zamandaki aldığı

 yol miktarına sürat denir.
Bir cismin süratini, o cisme etki

 eden kuvvet etkiler.

NOT :

 1- Bir cismin sürati, cismin sadece cismin

 hareket süresine bağlı değildir. Hareketini

daha kısa sürede bitiren cisim daha hızlı

değildir. Cisimlerin süratleri karşılaştırılırken

 sadece zaman değil, zaman ve cismin

aldığı yol değerlendirilir.
2- Rüzgarın süratini ölçmek için kullanılan

araçlara anemometre denir.

4- Hareket Çeşitleri :

a) Düzgün Doğrusal Hareket (DDH)

(Sabit Hızlı = Süratli Hareket) (SHH) :
Bir cismin sürati hareketi süresince

değişmeyip sabit kalıyorsa ve cisim

 bir doğru boyunca hareket ediyorsa

cismin yaptığı bu harekete düzgün

doğrusal hareket veya sabit süratli

(hızlı) hareket denir.
Sabit süratli harekette;
• Cisim eşit sürelerde eşit yollar alır.
• Cismin sürati hareketi boyunca

 değişmeyip sabit kalır.



Yol – Zaman Grafiği :
Hareketli, hareketi süresince eşit sürelerde

 eşit yollar alır ve bu nedenle sürati sabittir.
Hareketlinin yol – zaman grafiğinden sürati

 bulunur. Grafikten seçilen her hangi bir

noktanın zaman ve yol eksenlerini kestiği

noktalar bulunur. Bu noktalara karşılık

gelen değerler sürat formülünde yerine

yazılarak sürat hesaplanır.

Sürat – Zaman Grafiği :
Hareketli, hareketi süresince eşit sürelerde

 eşit yollar alır ve bu nedenle sürati sabittir.

 Zaman değişse bile sürat değişmez.
Hareketlinin sürat – zaman grafiğinden aldığı

yol bulunur. Sürat – zaman grafiğinin altında

kalan alan hareketlinin aldığı yolu verir.




b) Düzgün Hızlanan Doğrusal Hareket (DHDH) :
Bir cismin hızı hareketi süresince eşit zamanlarda

 eşit miktarlarda artıyorsa ve cisim bir doğru

boyunca hareket ediyorsa cismin yaptığı bu

harekete düzgün hızlanan doğrusal hareket denir.
Düzgün hızlanan doğrusal harekette;
• Cismin sürati eşit sürelerde eşit miktarlarda artar.

c) Düzgün Yavaşlayan Doğrusal Hareket (DYDH) :
Bir cismin hızı hareketi süresince eşit

zamanlarda eşit miktarlarda azalıyorsa

ve cisim bir doğru boyunca hareket

ediyorsa cismin yaptığı bu harekete

düzgün yavaşlayan doğrusal hareket denir.
Düzgün yavaşlayan doğrusal harekette;
• Cismin sürati eşit sürelerde eşit miktarlarda azalır.

NOT :

1- Sürat – zaman ve yol – zaman grafikleri,

hareketle ilgili verilmeyen bir değer hakkında

yorum yapılmasını sağlar.

5- Hareket Enerjisi :
Hareket halindeki cisimlerin sahip oldukları

 enerjiye hareket enerjisi denir.
• Cisimler, sahip oldukları veya kazandıkları

 hareket enerjisi sayesinde hareket ederler.
• Cismin sürati hareket enerjisine bağlıdır ve

 doğru orantılıdır. Yani hareket enerjisi fazla

olan cismin sürati de fazladır.
• Bir cisim, sahip olduğu hareket enerjisini bir

 başka cisme aktarabilir. Cismin sahip olduğu

hareket enerjisini bir başka cisme aktarabilmesi

 için o cisme kuvvet uygulaması gerekir.

Uygulanan kuvvet sayesinde cismin enerjisi aktarılabilir.

 (Kuvvet ve hareket enerjisi aynı kavramlar değildir).
• Cisim, kuvvet sayesinde hareket ettiği için cismin

 sürati de kuvvete bağlıdır. (Kuvvet ve hareket aynı

kavramlar değildir).
• Hareket enerjisi fazla olan cismin sürati de fazladır

 ve sürati fazla olan cisim çarptığı cismi daha hızlı

hareket ettirir. Bunun nedeni de cismin, çarptığı

cisme daha fazla hareket enerjisi aktarmasıdır.