Türkiye'de Sebze ve Meyvecilik, Baklagiller 6. Sınıf Sosyal Bilgiler Konu Anlatımı

TÜRKİYE’DE SEBZECİLİK

· Ülkemiz, farklı iklim tiplerinin görülmesi nedeni ile sebze tarımına uygundur.
· Ülkemizde sebzelerin en erken yetiştiği yer Akdeniz Bölgesi, en geç yetiştiği yer ise Doğu AnadoluBölgesi'dir (domates, biber, patlı­can, salatalık, kabak).
· Seracılık faaliyetlerinin gelişmiş olmasın­dan dolayı en çok sebze üretimi Akdeniz ve Egebölgelerinde yapılmaktadır.
· Akdeniz Bölgesi'nde turfanda sebzecilik gelişmiştir.

Seracılık (Turfandacılık)

· Cam veya plastikten yapılan seralarda mevsimi dışında meyve ve sebze üretme faaliyet­lerine seracılık (turfandacılık) denir.
· Seracılık güneşli gün sayısının fazla oldu­ğu Akdeniz, Ege, Marmara veGüneydoğu Anadolu bölgelerinde yapılır.
· Karadeniz kıyılarında bulutlu gün sayısı­nın fazla olması, Doğu Anadolu'da kış mevsimi­nin soğuk ve uzun geçmesi, İç Anadolu'da ise yaz kuraklığının erken başlaması sebze üretimini sınırlandırmış ve seracılığı engellemiştir.


Yumrulu Bitkiler
Ürünü toprağın altında olan, düşük sıcak­lıklara dayanabilen patates, soğan, havuç, turp, sarımsak gibi bitkilere yumrulu bitkiler denir.

TÜRKİYE’DE MEYVECİLİK

Fındık
· Nemli iklim, kış ılıklığı ve humuslu toprak ister.
· Ana vatanı Karadeniz kıyılarıdır. Ordu, Giresun, Trabzon ve Samsun illerinde ülkemiz fındığının %80'i üretilir. Fındığın geri kalan kısmı Marmara Bölgesi'nde İzmit Körfezi çevresinden elde edilir.
· Yıllık üretimi ile Türkiye, dünyadaki fındık ihtiyacının yarısından fazlasını karşılar. Bu ne­denle fındık önemli bir ihraç ürünüdür.


Üzüm
· Ülkemizde yetişme alanı en geniş olan ve en çok üretilen meyvedir.
· Üzüm bitkisine asma, üzüm yetiştirilen yerlerebağ adı verilir.
· Olgunlaşma döneminde yüksek sıcaklık ister. Bununla birlikte soğuğa en dayanıklı bitki­lerden biridir.
· Üzüm üretiminde ilk sırayı Ege Bölgesi alır. Bu bölgeyi Güneydoğu Anadolu, İç Anadolu,Marmara ve Doğu Anadolu bölgeleri izler.
· Türkiye kuru üzüm ihracatında birincidir.


İncir
· Soğuğa karşı dayanıksızdır.
· Ege Bölgesi'nin kıyı kesimleri, Akdeniz, Marmara ve Karadeniz Bölgesi ileGüneydoğu Anadolu’nun soğuk olmayan kesimlerin­de yetiştirilir.
· İncir, kuru ve yaş olarak tüketilir.
· Kuru incir ihracatımız gelişmiştir.


Elma
· Üzümden sonra yetişme alanı en geniş meyvedir.
· Düşük sıcaklıklara dayanıklıdır.
· En fazla İç Anadolu Bölgesi'nde üretilir.


Turunçgiller (Narenciye)
· Turunçgil, mandalina, portakal, limon gibi meyvelere denir.
· Yüksek sıcaklık ve bol su ister. Don olay­larından olumsuz etkilenir. Bu nedenle sıcaklığın 0°C'nin üstünde olduğu yerlerde üretilir.
· En fazla üretim Akdeniz Bölgesi’nin kıyı kesiminde yapılır. Daha sonra Ege, Marmara’nın güneyi, Doğu Karadeniz Bölümü’nün (Rize ve çevresi) kıyılarında yetiştirilir.


Muz
· Tropikal bir meyvedir.
· Kış sıcaklık ortalamalarının yeterli olduğu Alanya - Anamur arasında üretilir.
· Ülke ihtiyacını karşılamak için ithal edilir.


Antep Fıstığı
· Dünyada yetişme alanı sınırlıdır.
· Türkiye'de Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yetiştirilir. Üretiminde Gaziantep, Şanlıurfa başta gelir.


Kayısı
· Türkiye, kayısı üretiminde dünyada 1. sı­radadır. Türkiye'de en fazla kayısı Doğu Anado­lu'da (Malatya) üretilmektedir.


Ceviz
· Soğuğa karşı dayanıklıdır. Her bölgede yetişir. Anayurdu Anadolu'dur. Kereste ve lüks mobilya yapımında kullanılır. Üretimin %50'si ih­raç edilir.


Şeftali
· En çok Marmara ve Ege'de yetişir. En ka­liteli şeftalinin yetiştiği yer Bursa'dır.

BAKLAGİLLER

Fasulye
· Yetişme döneminde yağış veya sulama ister.
· Ege ve Marmara bölgelerimizdeki ovalar ile Çukurova ve BatıKaradeniz Bölümü'nde fa­sulye tarımı yaygındır.


Nohut
· Baklagiller içinde üretim bakımından ilk sırayı alır.
· İç Anadolu, Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yetiştirilir.


Mercimek
· Baklagiller içinde nem isteği en az ve ku­raklığa en dayanıklı olan bitkidir.
· Kırmızı mercimek üretiminde Güneydo­ğu Anadolu, yeşil mercimeküretiminde ise İç Anadolu Bölgesi başta gelir.




UYARI: İç Anadolu Bölgesi baklagil üretiminde ilk sırada yer alır.



Soya Fasulyesi
· Yazları sıcak ve yağışlı geçen iklim şart­larında yetişir.
· En çok Akdeniz Bölgesi'nde üretilir. Or­ta ve Batı Karadeniz kıyıları ile Ege ve Marma­ra'da üretimi yapılır.


Bakla
· Başlıca yetişme alanları Güney Marmara ve Ege Bölgesi’dir.


Mercimek
· Kuraklığa çok dayanıklı bir bitkidir.
· Yeşil mercimek en fazla İç Anadolu Bölgesi'nde, kırmızı mercimek iseGüneydoğu Anadolu Bölgesi'nde üretilir.