Amasya Genelgesi (22 Haziran 1919) 8. Sınıf İnkılap Tarihi Ders Notları

AMASYA GENELGESİ (22 HAZİRAN 1919)

+ Amasya'da Milli Mücadele çalışmalarını sürdüren Mustafa Kemal, Rauf Bey (Orbay), Refet Bey (Bele) ve Ali Fuat Paşa (Cebesoy) ile birlikte bir bildiri yayınladı.
+ Hazırlanan bildiri 15. Kolordu Komutanı Kazım Karabekir'in de onayı alındıktan sonra 22 Haziran 1919'da yayımlandı.


1. Vatanın bütünlüğü milletin bağımsızlığı tehlikededir.
2. İstanbul hükümeti galip devletlerin etkisi altında olduğun­dan üzerine düşen görevi yerine getirememektedir. Bu da mille­ti yok saymaktadır.
3. Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararı kurtar-caktır.
4. Her türlü etki ve denetimden uzak milli bir kurul oluşturul­malıdır.
5. Anadolunun her bakımdan en güvenilir yeri olan Sivas'ta bir kongre toplanacaktır.
6. Ayrıca doğu illeri için Erzurum'da toplanacak olan kongre delegeleri Sivas'a gelecektir.
7. Alınan kararlar milli bir sır olarak saklanacaktır.


Önemi:
Amasya genelgesi milli mücadelenin gerekçe, amaç ve yön­temini ilk kez belirtmiştir.
Gerekçe: Vatanın bütünlüğü ve milletin bağımsızlığının teh­likeye girmesi (1. ve 2. madde)
Amaç: Milletin bağımsızlığını sağlamaktır. (3. madde)
Yöntem: Milli mücadeleyi halk yapacaktır. (3. madde) Nasıl organize edileceği (4. ve 5. madde)
Ø Amasya Genelgesi'nde millet iradesine dayanarak yeni bir devlet kurmaya doğru gidildiği ortaya konmuştur. Yeni bir devletin kurulması fikri ilk kez ortaya atıldı. (3. madde)
Ø Genelgenin, milli bir kurulun kurulmasını zorunlu görmesi,başta itilaf devletleri olmak üzere İstanbul hükümetine karşı da bir ihtilal bildirisidir.
Ø Genelgeden sonra Mustafa Kemal "Artık İstanbul Anadolu’ya hâkim değil bağlı olmak zorundadır" demiştir.

GENELGE SONRASI GELİŞMELER:

Ø Genelgeden sonra özellikle Ingilizler'in Mustafa Kemal'i geri getirmek için İstanbul hükümetine baskılarını artırmaları ne­ticesinde Mustafa Kemal İstanbul'a çağrılır.
Ø Gerekçe olarak yetkilerini aştığı belirtilmektedir.
Ø Mustafa Kemal'in çağrıya uymaması nedeniyle yetkileri elin­den alınarak Dokuzuncu Ordu Müfettişliği görevine son veri­lir. Bunun üzerine Mustafa Kemal 7-8 Temmuz gecesi asker­lik görevinden de istifa eder.
Ø Bu gelişmeler üzerine bir belirsizlik ve umutsuzluk ortamı doğmuştur. 15. Kolordu Komutanı Kazım Karabekir'in Musta­fa Kemal'in emrinde olduğunu bildirmesiyle bu sıkıntılar aşı­lır.
Ø Mustafa Kemal, bu tarihten sonra mücadelesine sivil ola­rak devam etti. Bu durum gücünü halktan alan Milli Mücadele'de Mustafa Kemal'in halkı temsil eden bir lider olmasını kolaylaştır­dı.