II. TBMM DÖNEMİ
Kurtuluş savaşını kazanan I. TBMM bu süre içinde yıprandığı için 1 Nisan 1923'te feshedildi. 11 Ağustos 1923’te II.TBMM açıldı.
II. TBMM 1923-1927 arasında faaliyet gösterdi.
II. TBMM bir inkılap meclisidir.
II. TBMM döneminde;
Lozan Antlaşması'nın onaylanması
Cumhuriyetin ilanı
Halifeliğin kaldırılması
Ankara'nın başkent olması
1924 Anayasası'nın kabulü
Medeni Kanun'un kabulü
Kılık - Kıyafet Kanunu
Tevhid-i Tedrisat Kanunu gibi önemli inkılaplar gerçekleştirildi.
CUMHURİYETİN İLANI 29 EKİM 1923
Kurtuluş savaşı yıllarında sürekli milli egemenliğin önemi vurgulanmıştır.
TBMM'nin varlığı cumhuriyetin ilanını gerektiriyordu.
Ankara'nın başkent olarak ilanının ardından rejim tartışmaları başladı.
1923 Ekim'inde Ali Fethi Bey hükümetinin istifasıyla ortaya bir hükümet bunalımı çıktı.
Meclis hükümeti, sistemi yüzünden yeni bir hükümetin kurulması gecikiyordu.
Hükümet bunalımını çözmek ve rejim tartışmalarını sona erdirmek amacıyla Mustafa Kemal Paşa'nın teklifiyle Cumhuriyet ilan edildi.
SONUÇLARI
Yeni Türk devletinin rejimi belirlendi. Hükümet bunalımı sona erdi.
Meclis hükümeti sisteminden kabine sistemine geçildi.
1921 Anayasası'na devletin rejimi, dili, dini, başkenti ile ilgili maddeler eklendi.
Mustafa Kemal Paşa - İlk Cumhurbaşkanı
İsmet Paşa - İlk Başbakan
Fethi (Okyar) Bey - İlk TBMM başkanı seçildiler.
HALİFELİĞİN KALDIRILMASI 3 MART 1924
Sebepleri :
Saltanatı kaldırılması ve Cumhuriyetin ilanı ile halifeliğin bir fonksiyonunun kalmaması
Ulusal egemenlikle halifeliğin bağdaşmaması.
Yeni rejime karşı olanların sığınabilecekleri tek makamın halifelik olması
Bazı milletvekillerinin halifeyi TBMM'nin üzerinde görmeleri
· Bütün bu gelişmeleri dikkate alan TBMM, 3 Mart 1924'de çıkardığı bir kanunla halifeliği kaldırdı, aynı zmanda;
· Şer'iye ve Evkaf Vekaleti kaldırıldı. Yerine daha sonra Diyanet İşleri Başkanlığı ve Vakıflar Genel Müdürlüğü kuruldu.
· Erkan-ı Harbiye-i Umumiye Vekaleti kaldırıldı. Genel kurmay başkanlığı kuruldu ve siyaset dışı bırakıldı.
· Tevhid-i Tedrisat Kanunu çıkarılarak eğitimde birlik sağlandı.
· Osmanlı hanedanı yurt dışına çıkarıldı.
Halifeliğin Kaldırılmasının Sonuçları ;
İnkılapların gerçekleştirilmesi için uygun bir ortam hazırlandı.
Laikliğin gerçekleştirilmesi için önemli bir adım atıldı.
Yeni kurulan rejim güçlendirilerek eski rejime dönüş yolu kapatıldı.
Ulusal egemenliğin pekiştirilmesi sağlandı.
ANKARA'NIN BAŞKENT OLMASI 13 EKİM 1923
Kurtuluş savaşının kazanılmasından sonra başkent sorunu ortaya çıktı. ü Ankara, Kurtuluş Savaşı'nın merkezi olması ve güvenli bir konumda bulunması sebebiyle TBMM tarafından başkent olarak kabul edildi.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder