TÜBERKÜLOZ(VEREM)NEDİR ?BELİRTİLERİ NELERDİR?

Tüberküloz (Verem) Nedir?

Tüberküloz, genellikle akciğerleri etkileyen, ancak guddeler, beyin ve kemikler gibi vücudun diğer kısımlarını da etkileyebilen ciddi ve bulaşıcı bir hastalıktır. Dünyada birçok insanı etkileyen Tüberküloz (verem), İngiltere’de de daha yaygın hale gelmektedir.

Tüberküloz’un belirtileri nelerdir?

Tüberküloz’un en sık görülen belirtileri:

• Üç haftadan daha fazla devam eden sürekli öksürük
• Yüksek ateş
• Özellikle geceleri terleme
• Öksürürken balgam ile karışık kan çıkması
• İştah kaybı
• Kilo kaybı
• Halsizlik ve yorgunluk hissi

Tüberküloz’a nasıl yakalanabilirsiniz?

Akciğerlerinde tüberküloz olan birisi öksürdüğü, tükürdüğü ve hapşırdığı zaman, Tüberküloz mikropları küçük damlalar içinde havaya düşebilirler. Diğer insanlar bu mikropları içine çekebilirler ve hastalığa yakalanabilirler.

Tüberküloz’a yakalanma riski özellikle yüksek olanlar kimlerdir?

Herkes Tüberküloz’a yakalanabilir, ancak Tüberküloz hastası olan biriyle aynı evde yaşayan kişinin hastalığa yakalanma olasılığı daha yüksektir. Tüberküloz dünyanın bazı bölgelerinde daha yaygındır, örneğin: Afrika, Güney Amerika, Hindistan bölgesi, Güney Doğu Asya ve Doğu Avrupa’daki bazı ülkeler de. Aynı zamanda, HIV/AIDS vakalarında görüldüğü gibi, enfeksiyonlara karşı vücutlarının doğal direncinin zayıfladığı kişilerin etkilenme olasılığı daha yüksektir.

Tüberküloz’un tedavisi var mı?

Tüberküloz, tam olarak tedavi edilebilir, ancak bu yalnızca ilaç talimata uygun şekilde tam olarak alınırsa ve tamamı kullanılırsa mümkündür. Bu, genellikle 6-9 ay sürer. Kendinizi daha iyi hissediyor bile olsanız, ilacın doktorun talimatına uygun olarak, bırakılması söylenene kadar alınması çok önemlidir. İlaç doğru bir şekilde kullanılmazsa veya kullanımı çok erken bırakılırsa tüberküloz tedaviye direnç gösterebilir ve hastalığın tedavisi çok zor veya imkânsız hale gelebilir.

Tüberküloz önlenebilir mi?

Tüberküloz’a karşı adına BCG denilen bir aşı bulunmaktadır. Bu, Tüberküloz’un bazı türlerine karşı yüksek derece korumayı sağlayan, etkisi uzun süren güvenli bir aşıdır.

Kimler BCG aşısı olmalıdır?

Tüberküloz’un yaygın olduğu bir ülkeden seyahat eden bebekler ve 16 yaşına kadar olan çocukların, Tüberküloz’a karşı vücutlarının doğal dirençlerinin (bağışıklık) olup olmadığı test edilmelidir. Vücudun bağışıklığı düşük ise BCG aşısı yapılmalıdır.

Tüberküloz hastalığı olan biri ile yakın temasta bulunan veya yakın temasta bulunması muhtemel olan kişilerin de BCG aşısı olmaları gerekebilir.

Tüberküloz’a karşı aşı yaptırmam gerekiyor mu?

Deriye uygulanan basit bir test (‘Heaf test’) sizin veya çocuğunuzun Tüberküloz’a karşı bağışıklığınızın olup olmadığını gösterir. Küçük, daire şeklindeki bir alete takılı minik iğneler ile kolun ön kısmına yapılan bir testtir. Yedi gün sonra testin yapıldığı klinikte, cildin reaksiyonu kontrol edilmelidir. Ciltte hiç bir reaksiyon yoksa bu doğal bir bağışıklık olmadığı ve BCG aşısına ihtiyacınız olduğu anlamına gelir. Testin uygulandığı yerin etrafında kızarıklık ve şişkinlik olarak bir reaksiyon belirmişse, bu sizin BCG aşısına ihtiyacınız olmadığını gösterir.

Ne zaman BCG aşısı yapılmamalıdır?

Aşağıdakilerden birine cevabınız ‘evet ‘ ise doktora söylemeniz gerekir.

• HIV virüsü pozitif
• Daha önce Tüberküloz geçirdi
• Kanser gibi ciddi bir hastalığı varl kortizon (steroit) tedavisi görüyor
• Son dört hafta içinde başka bir aşı oldu
• Mikroplu cilt hali var
• Yüksek ateşi var
• Hamile

Bir kişi HIV/AIDS olup olmadığından emin değilse, HIV testinin yapılması sağlanabilir.

BCG aşısı nasıl yapılır?

BCG kolun üst kısmına aşı olarak yapılır ve birkaç saat sonra kaybolan küçük bir kabarcık bırakır.

Bundan sonra ne olur?

2-6 hafta arasında aşının yapıldığı yerde bir şişkinlik belirir. Bu beyaz bir benek veya yara haline dönüşebilir ve içinde sıvı oluşabilir. Bu yara bir kaç gün acıyabilir, Ancak üstü kapatılmazsa daha çabuk iyileşir. Tamamen, iyileşmesi 6 ay sürebilir ve küçük bir yara izi bırakır. Yaranın sıkılmaması, kaşınmaması veya soyulmaması önemlidir ve hava ile temasının sağlanması için üstü açık bırakılmalıdır ve sarılmamalıdır. İğnenin yapıldığı yerde ‘akıntı’ olursa banyo ve duş yaparken su geçirmez bir sargı ile sarılmalıdır. Yaranın üstüne, parfüm ve krem sürülmemelidir. BCG aşısı yapıldığı zaman aynı kola üç ay boyunca başka bir aşı yapılmamalıdır. Bazı tür aşıların en az dört hafta ara ile yapılmaları önemlidir, bu nedenle her zaman aşı kartınızı hemşireye gösteriniz.

Tüberküloz hakkında daha fazla bilgiyi nereden alabilirim?

Tüberküloz hakkında endişeleniyorsanız doktorunuz size bilgi verebilir ve sizi göğüs hastalıkları kliniğine havale edebilir.

Not: The Haven Health Assessment [The Haven Sağlık Değerlendirme] Servisi tarafından Avon Health Protection Unit’in [Avon Sağlığı Koruma Ünitesi] işbirliği ile Nisan 2004’te yayınlanlanan bilgi broşüründen alınmıştır.