DİL VE ANLATIM DERSİ 9. SINIF 1. DÖNEM 3. YAZILI SORULARI (CEVAP ANAHTARLI)

… – …  EĞİTİM VE ÖĞRETİM YILI ………..……………..… OKULU 9/… SINIFI

DİL VE ANLATIM DERSİ 1. DÖNEM 3. YAZILISI

Tarih: …/…/……

ADI SOYADI:………………………… NU:………….. PUAN:………

Nereye baksam mutluluk, umut, sevgi;

Nereye gitsem bir uçarılık yüreğimde,

Alışmadığım iyimser duygular,

Gökyüzü inadına mavi,

Yaşamak inadına güzel!

S. 1. İletişim şemasını çizerek yukarıdaki şiirdeki iletişim öğelerini bu şemada gösteriniz. (2+2+2+2+2= 10 P)

S. 2. Yukarıdaki şiirde geçen ‘güzel’ kelimesindeki ünlülerin özelliklerini aşağıya yazınız. (5+5=10 P)

S.3. Aşağıdaki kelimeleri Türkçenin ses özelliklerine göre değerlendiriniz. Türkçe olup olmadığını gerekçeleriyle karşılarına yazınız. (4+3+3 puan)

A. Kamil:

B. Realist:

C. Nezaket:

S.4. Aşağıdaki cümleleri ünlü uyumları bakımından inceleyerek neden uyup uymadıklarını yazınız. (5+5= 10 P)

En iyi romanların bir bunalım döneminde yazılacağını söylüyor Dostoyevski.

Yahya Kemal 20. yüzyılda yaşamış bir edebiyatçıdır.

S. 5. Aşağıdaki cümleleri okuyunuz. Cümledeki bilgi doğruysa “D”, yanlışsa “Y” yazınız. (2+2+2+2+2=10 P)

a) İletişim kurarken yaşadığımız kültürün etkisinde kalmayız. ( )

b) Nesnelerin ve kavramların dillerde oluşan ses simgeleri vardır. ( )

c) Bayramda insanların daha bir güzel giyinmesi sosyal bir göstergedir. ( )

d) “Anlattığım gibi yapabilecek misin?” cümlesinde dil “heyecan bildirme” işlevinde kullanılmıştır. ( )

e) Yazı dili günlük hayatta farklılık göstermezken konuşma dili de farklılık göstermez. ( )

S. 6.

Geceleyin bir ses böler uykumu

İçim ürpermeyle dolar nerdesin?

Arıyorum yıllar var ki ben onu

Aşığıyım beni çağıran - sesin

Yukarıdaki dörtlükte oluşmuş ses olaylarını bularak aşağıya yazınız. (5+5+5+5= 20 P)

S. 7. Yaşamda, dil göstergelerinin dışında başka göstergeler de vardır. Siz de aşağıda boş bırakılan yerlere gösterge örnekleri yazınız. (3+3+4= 10 P)

Sosyal gösterge:

Dil göstergesi:

Doğal gösterge

-----------------------0-----------------------0---------------------0-------------------------

S. 8.

I.   İkisi de bir insanın hayatını bu yapıtlardan üstün tutuyorlar.

II.  İnsan sıcaklığı değerlerin en yücesidir.

III. Yıllar sonra da Fransız Sartre, bir insanın Chartes Katedralinden değerli olduğunu söylemişti.

IV. Büyük düşünce adamları ayrı kültürden olsalar da ortak noktada buluşabiliyorlar.

V.  Sait Faik yıllar önce bir insanın Süleymaniye’den daha değerli olduğunu yazmıştı.

Numaralanmış cümlelerden hangi ikisinde ünsüz yumuşaması yoktur? (5 P)

A) III. – IV.                                     B) II. – IV.

C) I. – IV.                                       D) IV. – III.

E) I. – V.

S. 9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “de, da”nın yazımıyla ilgili bir yanlışlık yapılmıştır? (5 P)

A) Bizde insanları renklerine, boylarına göre değerlendirmeye tabi tutmazlar.

B) Bizde bir söz vardır: “Adam aldırma.”diye.

C) Madem olaylar bu noktaya geldi, bizde bu konuya eğilelim.

D) Bizde bu kafa, memlekette bu durum, ne olacak insanların hali?

E) Bir gün akşam olar biz de gideriz; kalır dudaklarda şarkımız bizim.

S. 10. Ah () insan kısmı böyledir () Başkalarının deneyimlerine güvenmez () Halbuki denenmiş şeyler () her zaman daha güvenlidir.

Bu parçada parantezle () belirtilen yerlere uygun noktalama işaretleri ile doldurunuz. (3+2+3+2 puan)

BAŞARILAR DİLERİM...

CEVAP ANAHTARI

C. 1.

Gönderici: Şair

Alıcı: Okuyucu

İleti: Yaşlanmaya başladığı ve bundan duyduğu şaşkınlık

Kanal: Şiir aracılığıyla

Bağlam: Metin

C. 2.

ü: ince, yuvarlak, dar

e: ince, düz, geniş

C. 3.

Kamileğildir. İncelik kalınlık uyumu yoktur.

realist eğildir. Türkçe’de iki ünlü yan yana bulunmaz. İncelik kalınlık uyumu yoktur.

nezaket: Değildir. Türkçe kelime ‘n’ ile başlamaz. İncelik kalınlık uyumu yoktur.

C. 4.

Söylüyor: -yor eki bozar.

En: aranmaz, tek heceli

Dostoyevski: Türkçe değil

Yahya Kemal: Türkçe değil

Yüzyıl: Aranmaz, birleşik olduğu için

Bir: Aranmaz, tek heceli

Edebiyatçı: Türkçe değil

C. 5. Y, D, D, Y, Y

C. 6.

uykumu: ünlü düşmesi

nerdesin: ünlü düşmesi

Arıyorum: ünlü daralması

Onu: kaynaştırma ünsüzü

Aşığıyım: ünsüz yumuşaması beni çağıran - sesin

C. 7.

Sosyal Gösterge: Bayramlarda güzel giyinmek, büyüklerle konuşurken saygılı olmak

Dil Göstergesi:

Doğal Gösterge: Yağmurun yağması, güneşin doğması

C. 8. a) C

S. 9. C) Madem  olaylar bu noktaya geldi, bizde bu konuya eğilelim.

C. 10. Ah (,) insan kısmı böyledir (!) Başkalarının deneyimlerine güvenmez (.) Halbuki denenmiş şeyler (,) her zaman daha güvenlidir.