1910-1927 YILLARI ARASI ATATÜRK'ÜN HAYATI KRONOLOJİSİ

1910-1911

1910 – Mustafa Kemal, Arnavutluk isyanının bastırılmasında kurmay başkanı olarak görev yaptı. Aynı yıl içinde, Fransız ordularının manevralarını ” izlemek üzere bir askerî heyetle Fransa’ya gitti.

13 Eylül 1911 – Mustafa Kemal, İstanbul’daki Genelkurmay Karargâhı’nda görevlendirildi.

5 Ekim 1911 – Mustafa Kemal, Tobruk’ta ve Derne’de italyanlara karşı savunma savaşlarına katıldı.

27 Kasım 1911 – Mustafa Kemal, Trablusgarp’ta bulunduğu sırada
binbaşılığa terfi etti.

1912-1913

9 Ocak 1912 – Mustafa Kemal, Trablus-İtalyan-Osmanlı Savaşı’nda Tobruk saldırısını başarıyla yürüttü.

8 Ekim 1912 – Mustafa Kemal, Balkan Savaşı’nın çıkması üzerine anavatana dönerek, Bolayır’da kurulan kolordunun harekât şubesi müdürlğüne getirildi.

25 Kasım 1912 – Mustafa Kemal, Çanakkale Boğazı Kuvayı Birlikleri Harekât Şubesi Müdürlüğü’ne atandı.

1913 – Mustafa Kemal, Kolordu Kurmay Başkanı olarak Edirne’nin kurtarılmasına katıldı.

1914-1915

1 Mart 1914 – Mustafa Kemal, yarbaylığa terfi etti.

2 Şubat 1915 – Mustafa Kemal Eceabat (Maydos)’ta bulunan 19. Tümen Komutanlığı’na atandı,

18 Mart 1915 – İngiliz ve Fransızların büyük bir donanma ile Çanakkale Boğazı’nı zorlamaları üzerine. Mustafa Kemal, burada düşman birliklerini denize dökerek Çanakkale Deniz Zaferi’ni kazandı.

25 Nisan 1915 – Mustafa Kemal komutasındaki Türk birlikleri, Arıburnu’nda çıkarma yapan ingiliz ve Anzaklar’ın saldırılarını durdurdu.

1 Haziran 1915 - Mustafa Kemal, Albaylığa terfi etti.

8/9 Ağustos 1915 – Mustafa Kemal, Anafartalar Komutanlığı’na atandı. 10 Ağustos’ta düşmanı yenilgiye uğratü.

17 Ağustos 1915 – Mustafa Kemal, Kireçtepe Zaferi’ni
kazandı.

21 Ağustos 1915 – Mustafa Kemal, ikinci Anafartalar Zaferi’ni kazandı.

19 Aralık 1915- Düşmanlar sayısız ölü bırakarak, bir daha dönmemek üzere gittiler.

1916-1917

14 Ocak 1916 – Mustafa Kemal, Edirne’de bulunan 16.Kolordu Komutanlığı’na atandı.

1 Nisan 1916 – Mustafa Kemal, Tuğgeneralliğe terfi etti.

6/7 Ağustos 1916 – Mustafa Kemal. 7. Ordu Komutanı iken, 18 Martta 2. Ordu Komutanhğı’na getirildi.

5 Temmuz 1917 – Mustafa Kemal, 7. Ordu Komutanhğı’na atandı.

20 Eylül 1917 – Mustafa Kemal, 7. Ordu Komutanı iken memleketin ve ordunun durumunu açıklayan tarihsel bir rapor hazırladı.

15 Aralık 1917 – Mustafa Kemal, Veliaht Vahdettin’le Almanya’ya gönderildi.

5 Ocak 1918 – Mustafa Kemal, Almanya’dan geri döndü.

16 Ağustos 1918 – Mustafa Kemal, yeniden 7. Ordu Komutanhğı’na getirildi. Düşmana karşı Halep’in kuzeyinde bir savunma hattı kurdu.

26 Ekim 1918 – Halep yakınlarında düşman saldırısını durdurdu.

31 Ekim 1918 – Mustafa Kemal, Limon Fon Sanders’ten Yıldırım Orduları Komutanhğı’nı teslim aldı.

13 Kasım 1918 – Mustafa Kemal, İstanbul’a döndü. 228

21 Kasım 1918 – Mustafa Kemal, Fethi Bey’le (Okyar) İstanbul’da Mimber Gazetesi’ni çıkarttı.

1919

20 Nisan 1919 – Mustafa Kemal, 9. Ordu Müfettişliği’ne atandı.

30 Nisan 1919 - Mustafa Kemal, 9. Ordu Müfettişi olarak Anadolu’ya tayin edildi.

15 Mayıs 1919 – Mustafa Kemal, Vahdettin’le görüştü.

16 Mayıs 1919 – Mustafa Kemal, Bandırma Vapuru’yla İstanbul’dan Samsun’a hareket etti.

19 Mayıs 1919 – Mustafa Kemal, Salı günü sabah saat sekizde Samsun’a çıktı.

28 Mayıs 1919 - Mustafa Kemal Paşa, Havza’da yayınla dığı genelge ile Kurtuluş Savaşı’m başlattı.

21/22 Haziran 1919 – Mustafa Kemal Paşa, Amasya’da millî mücadeleyi başlatan, “Amasya Genelgesi”ni yayınladı.

25 Haziran 1919 – Mustafa Kemal Paşa, Amasya’dan Sivas yoluyla Erzurum’a hareket etti.

3 Temmuz 1919 – Mustafa Kemal Paşa, “Doğu İlleri Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti” toplantısına katılmak üzere Erzurum’a geldi.

8 Temmuz 1919 – Mustafa Kemal Paşa, çok sevdiği askerlik mesleğinden istifa etti. Türk ulusunun bir kişisi olarak vatanı ve ulusu kurtarmak için çalış malara başladığını açıkladı.

23 Temmuz 1919 – Mustafa Kemal Paşa, Erzurum Kongresi’nde, Temsil Heyeti Başkanlığı’na seçildi. Bu toplantıda, “Misak-ı Millî Kararları” kabul edildi.

4 Eylül 1919 – Mustafa Kemal Paşa, Sivas Kongresi Başkanlığı’na seçildi.

11 Eylül 1919 – Mustafa Kemal, Anadolu ve Rumeli Müdaffa-i Hukuk Cemiyeti Temsil Heyeti Başkanlığı’na seçildi.

12 Eylül 1919 – Mustafa Kemal, illere ve komutanlıklara, İstanbul Hükümeti ile her türlü haberleşmenin kesildiğini bildirdi.

20/22 Ekim 1919 – Mustafa Kemal Paşa’nın Amasya’da İstanbul Hükümeti temsilcileri ile görüştü ve Amasya Protokolü’nü imzaladı.

7 Kasım 1919 – Mustafa Kemal, Erzurum’dan milletvekili seçildi.

27 Aralık 1919 – Mustafa Kemal Paşa, Temsil Heyeti ile Sivas üzerinden Ankara’ya geldi.

28 Aralık 1919 – Mustafa Kemal Paşa’nın Ankara’lılarla yaptığı konuşmada: “Vatanı düşman istilâsından mutlaka kurtaracağız. Fakat vazifemiz bununla bitmeyecektir. Medenî milletler arasında yerimizi alacağız.” diyordu.

1920

10 Ocak 1920 – “Hâkimiyet-i Milliye” Gazetesi Ankara’da kuruldu.

12 Ocak 1920 – Meclis-i Mebusan İstanbul’da toplandı.

28 Ocak 1920 – “Misak-ı Millî”, Meclis-i Mebusan’ın İstanbul’da yaptığı gizli toplantıda kabul edildi.

16 Mart 1920 – Mustafa Kemal Paşa, İstanbul’un İtilâf Devletleri tarafından işgalini. İstanbul Hükümeti’ne ve bütün devletlere gönderdiği bir yazı ile protesto etti.

19 Mayıs 1920 – Mustafa Kemal Paşa, Anadolu’ya geçen Osmanlı milletvekillerine bir çağrıda bulunarak, olağanüstü yetkilere sahip ve ulusun gerçek iradesini temsil edecek bir meclisin Ankara’da toplanmasını istedi.

23 Nisan 1920 – Mustafa Kemal Paşa, Ankara’da Hacı Bayram Camii’nde kılınan Cuma namazından sonra Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni açtı.

24 Nisan 1920 – Mustafa Kemal Paşa, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına seçildi.

11 Mayıs 1920 – Mustafa Kemal Paşa, istanbul’da toplanan bir Divan-ı Harp tarafından idam cezasına varptınldı. Bu karar, 24 Nisan 1920 günü padişah tarafından onaylandı.

10 Ağustos 1920 – istanbul Hükümeti ile itilâf Devletleri arasında, Türkiye’yi parçalayan ve bağımsızlığımızı sona erdiren SEVR ANTLAŞMASI imzalandı.

13 Eylül 1920 – Halkçılık programı, Mustafa Kemal Paşa tarafından TBMM’sinde okundu.

29 Eylül 1920 – TBMM’si kuvvetleri, Sarıkamış’ı düşman istilâsından kurtardı.

30 Ekim 1920 – TBMM’si kuvvetleri, Kars’ı düşman işgalinden kurtardı.

8/9 Aralık 1920 – Ali Fuat (Cebesoy) Paşa, Moskova Büyükelçiliğine; Genelkurmay Başkanı İsmet Bey (İnönü) de Batı Cephesi Komutanlığı’na atandı.

2/3 Aralık 1920 - Türkiye-Ermenistan arasındaki sınırı çizen belge, TBMM’si ile Rusya arasında yapılan Gümrü Antlaşmasıyla tespit edildi.

5 Aralık 1920 – Mustafa Kemal Paşa, istanbul’dan gelen Osmanlı delgeleıi ile (izzet ve Salih Paşalar) Bilecik Tren fstasyonu’nda görüştü.

25 Aralık 1920 – Mustafa Kemal Paşa; “Hiçbir kimse, hiçbir neden ve sebeple Ankara’daki Hükümet’in bilgisi olmadan kuvvet toplamaya yetkili değildir, “bildirisini yayınladı.

29 Aralık 1920 – Kuva-i Seyyare Komutanı Çerkez Ethem ve arkadaşlarının ulusal otoriteye karşı oldukları anlaşıldı.

10 Ocak 1921 – Yunanlılarla yapılan Birinci inönü Savaşı’nda, Mustafa Kemal Paşa, inönü’ye çektiği bir telgrafta: “… Bu başarının kutsal topraklarımızı düşman istilâsından tamamiyle kurtaracak olan kesin zafere bir hayırlı başlangıç olmasını Allah’dan dilerim., “diyordu.

20 Ocak 1921 – Yeni Türk Devleti’nin ilk Anayasası kabul edildi.

12 Mart 1921 – Mehmet Akif’in yazdığı İstiklâl Marşı, TBMM’si tarafından millî marş olarak kabul edildi.

16 Mart 1921 – TBMM’si ile Rusya arasında “Moskova Antlaşması” imzalandı.

1Nisan 1921 – Yunanlılara karşı İkinci İnönü Zaferi kazanıldı. Mustafa Kemal Paşa, ismet İnönü’ye çektiği telgrafta: “Siz orada yalnız düşmanı değil, ulusun makûs talihini de yendiniz.” diyordu.

10 Mayıs 1921 – Mustafa Kemal Paşa’nın önerisiyle, TBMM’sinde “Anadolu ve Rumeli Mûdafaa-i Hukuk Grubu” kuruldu; Mustafa Kemal, bu grubun
başkanlığına seçildi.

21 Haziran 1921 – Mustafa Kemal Paşa. Fransız elçisi F. Boullion ile Ankara’da görüştü.

5 Ağustos 1921 – TBMM’si tarafından-geniş yetkilere dayalı üç aylık süre ile Mustafa Kemal Paşa’ya Başkomutanlık yetkisi verildi. Bunun üzerine
kürsüye gelen Başkomutan Gazi Mustafa Kemal, yaptığı konuşmada şöyle diyordu: “Efendiler., düşmanı kesinlikle yeneceğimize dair olan güvenim bir dakika olsun sarsılmamıştır. Bu dakikada, bu gönül dolusu güvenimi, yüksek
heyetinize karşı, bütün millete karşı ve bütün âleme karşı ilân ederim”.

23 Ağustos 1921 – Bu tarihte 22 gün ve 22 gece süren Sakarya Meydan Savaşı başladı. Başkomutan, or-duya yayınladığı bir emirde: “Müdafaa hattı yoktur; müdaffa sathı vardır. O satıh bütün vatandır. Vatanın her karış toprağı vatandaşın kanıyla ıslanmadıkça terk olunamaz.” diyordu.

19 Eylül 1921 – Mustafa Kemal Paşa’ya TBMM tarafından “Mareşallik ve Gazi” unvanı verlidi.

20 Ekim 1921 - Fransa Hükümeti’nin Ankara Hükümeti’ni tanıması ve Fransa, Türkiye arasında Ankara Antlaşması’mn imzalanması.

5 Ocak 1922 – Fransızların çekilmesiyle Türk Ordusu’nun Adana’ya girişi.

26 Ağustos 1922 – Mustafa Kemal Paşa, Büyük Taarruz’u, Kocatepe’den saat 05.30′da topçu ateşiyle başlattı.

30 Ağustos 1922 – Mustafa Kemal Paşa, Dumlupınar’da Yunan ordusunu kesin yenilgiye uğrattı. Başkomutanlık Meydan Savaşı’nı kazandı.

30/31 Ağustos 1922 – Kütahya kurtuldu. Belediyeye Türk Bayrağı çekildi.
1 Eylül 1922 – Mustafa Kemal Paşa’nın Başkomutanlık emri: “Ordular! İlk hedefiniz Akdenizdir, ileri!”

2 Eylül 1922 – Yunan askeri birlikleri komutanı General Trikopis ile Digenis esir alındı. Ertesi günü Mustafa Kemal’in huzuruna getirildiler.

9 Eylül 1922 – Türk ordusu İzmir’e girdi. Türk Bayrağı Kadife Kale’ye çekildi.

10 Eylül 1922 – Başkomutan Gazi Mustafa Kemal İzmir’e geldi. Aynı gün Türk Ordusu, Bursa’yı düşmandan geri aldı.

3 Ekim 1922 – Mudanya Konferansı toplandı. Bu tarihte Batı Cephesi Komutanı ismet Paşa, İngiltere delegesi General Harrington, Fransız delegesi General Charpy ile İtalyan delegesi General Monbelli bir araya geldiler.

11 Ekim 1922 – Mudanya Ateşkesi imza edildi.

1 Kasım 1922 – Mustafa Kemal’in emriyle, TBMM’si tarafından saltanat kaldırıldı.

17 Kasım 1922 – Vahdettin, İngiliz savaş gemisi Malaya ile İstanbul’dan ayrıldı.

20 Kasım 1922 – Lozan’da barış görüşmelerinin başlaması.

25 Kasım 1922 – Edirne’deki düşman yönetiminin TBMM’si Hükümetine geçmesi.

26 Kasım 1922 – Çanakkale’deki yönetimin TBMM’si Hükümeti’ne geçmesi.

2 Aralık 1922 – Anadolu’daki yenilgileri nedeniyle Yunan hükümet üyeleri ile Yunan orduları başkomutanı Hacıanesti Atina’da idam edildi.

1923 – 1924

14 Ocak 1923 – Mustafa Kemal Paşa’nın annesi Zübeyde Hanım, İzmir’de öldü.

20 Ocak 1923 – Mustafa Kemal Paşa, Lâtife Hanım’la evlendi. 5 Ağustos 1925 günü boşanarak ayrıldılar.

4 Şubat 1923 – Lozan Konferansı, önemli görüş ayrılıkları nedeniyle kesildi.

17 Şubat 1923 – Mustafa Kemal Paşa’mn emriyle İzmir’de ik kez “Türkiye İktisat Kongresi” toplandı.

23 Nisan 1923 – 4 Şubat’ta kesilen Lozan Konferansı’nın yeniden başlaması.

24 Temmuz 1923 – Lozan Barış Antlaşması imzalandı.

13 Ekim 1923 – Çıkarılan bir yasayla Ankara, Hükümet merkezi yapıldı.

29 Ekim 1923 – Anayasa değişikliği yapılarak Cumhuriyet ilân edildi. Gazi Mustafa Kemal, meclisin gizli oylamasında, oybirliği ile Cumhurbaşkanlığına seçildi.

3 Mart 1924 – Eğitimi birleştiren yasa kabul edildi. Halifelik kaldırıldı. Osmanlı hanedanı Türkiye Cumhuriyeti sınırları dışına çıkartıldı.

20 Nisan 1924 – Yeni Anayasa (Teşkilât-ı Esasiye Kanunu) kabul edildi).

1925-1926

13 Şubat 1925 – Doğu’da Şeyh Sait isyanı başladı. 13 Mayıs 1925 tarihinde bu isyan kesin olarak bastırıldı.

27 Ağustos 1925 – Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, şapka ile inebolu Türk Ocağı’na geldi. Kastamonu gezisi boyunca giysi yeniliği hakkında konferanslar verdi, toplantılar yaptı.

2 Eylül 1925 – Tekke, zaviye ve türbeler kapatıldı. Din görevlileri hakkında giysi değişikliği ile ilgili kararname çıkarıldı.

25 Kasım 1925 – Şapka Kanunu onaylanarak yürürlüğe girdi.

30 Kasım 1925 – Tekke, zaviye ve türbelerde çalışan kişilerin tüm unvanları bir yasa çıkartılarak yasaklandı.

26 Aralık 1925 - Bir yasa çıkartılarak uluslararası saat ve takvim kabul edildi.

17 Şubat 1926 – Medenî Kanun kabul edildi. Türk kadını medenî haklara kavuştu. Çok evlilik yasaklandı. Hukuk düzenimiz çağdaşlaştınldı.

20 Mayıs 1926 – İlkokul öğretmenleri hakkında yasa çıkartıldı.

5 Haziran 1926 – Türkiye, ingiltere ve Irak arasında, Türk-Irak sınırını belirten antlaşma imzalandı.

15/6 Haziran 1926 – Gazi Mustafa Kemal Paşa’ya izmir’de suikast düzenlendi. Eylemi düzenleyenler yakalanarak idam edildi. Bu üzücü olaydan sonra Gazi Mustafa Kemal, Türk Ulusu’na yayınladığı bir duyuruda şöyle diyordu: “Benim naçiz vücudum bir gün elbet toprak o lacaktır; fakat, Türkiye Cumhuriyeti ilelebet payidar kalacaktır”.

3 Ekim 1926 – Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal’in ilk heykeli, İstanbul Sarayburnu’na dikildi.