ÜLKEMİZDE KİTLE İLETİŞİM ARAÇLARININ TARİHİ GELİŞİMİ
ÜLKEMİZDE KİTLE İLETİŞİM ARAÇLARININ KRONOLOJİSİ
A).OSMANLI DEVLETİ ZAMANINDA;
1727 İlk resmi matbaa kuruldu
1831 Takvim-i Vekayi adlı ilk resmi gazete çıkarıldı
1840 İlk sivil gazete Ceride-i Havadis çıkarıldı
1855 Telgraf kullanılmaya başlandı
1860 Tercüman-ı Ahval gazetesi çıkarıldı
1831 Takvim-i Vekayi adlı ilk resmi gazete çıkarıldı
1840 İlk sivil gazete Ceride-i Havadis çıkarıldı
1855 Telgraf kullanılmaya başlandı
1860 Tercüman-ı Ahval gazetesi çıkarıldı
RESMÎ MATBAANIN KURULUŞU
Osmanlı Devletinde resmî matbaanın kuruluşunun tarihi 1727’dir. Sait Efendi ve İbrahim müteferrika tarafından Lale devrinde kurulan matbaada ilk olarak 1729’da Vankulu Lügatı basılmıştır.
TAKVİM-İ VEKAİ
1 Kasım 1831,ilk Türkçe gazete Takvim-i Vekai'nin yayına başladığı gün. Ancak Takvim-i Vekai arada tek tük haber verse de esas olarak bugünkü Resmi Gazete'ydi.
CERİDE-İ HAVADİS
Ardından Ceride-i Havadis (1 Ağustos 1840) geldi. Onun da yayıncısı İngiliz Herald gazetesinin İstanbul muhabiri William Churchill adında bir yabancıydı ve hazine'den aldığı ödenekle “yarı-resmi” gazete olarak yayımladı Ceride'yi. Bu arada azınlıklar peş peşe kendi gazetelerini çıkarmaya başladılar. 1860'ta piyasada Türkçe olmayan on üç gazete vardı.
İLK TELGRAF
İlk telgraf, 1832 yılında Samuel Morse tarafından yapılmış, ilk telgraf haberleşmesi de, 1837 yılında gerçekleşmiştir. Telgraf, 1844 yılından sonra da bir haberleşme vasıtası olarak kullanılmağa başlanmıştır.
Telgrafın esası, bir elektro mıknatıstır. Bu elektro mıknatıs, bir bataryaya bağlanarak, bir devre meydana getirilir. Devre, bir anahtarla kapanınca elektro mıknatıs harekete geçer ve küçük bir madensel parçayı oynatır.
Osmanlı'da ilk telgraf görüşmesi 1855’de Sultan Abdülmecit döneminde yapıldı. İstanbul-Edirne, İstanbul-Şumnu hattının tamamlanmasıyla ilk telgraf Şumnu'dan İstanbul'a gönderildi. Kırım Savaşı'ndan bilgi veren telgrafta, Müttefik askerleri Sivastopol'a girmişlerdi. yazılıydı. Türk birlikleri de müttefikler arasındaydı.
Telgrafın esası, bir elektro mıknatıstır. Bu elektro mıknatıs, bir bataryaya bağlanarak, bir devre meydana getirilir. Devre, bir anahtarla kapanınca elektro mıknatıs harekete geçer ve küçük bir madensel parçayı oynatır.
Osmanlı'da ilk telgraf görüşmesi 1855’de Sultan Abdülmecit döneminde yapıldı. İstanbul-Edirne, İstanbul-Şumnu hattının tamamlanmasıyla ilk telgraf Şumnu'dan İstanbul'a gönderildi. Kırım Savaşı'ndan bilgi veren telgrafta, Müttefik askerleri Sivastopol'a girmişlerdi. yazılıydı. Türk birlikleri de müttefikler arasındaydı.
TERCÜMAN-I AHVAL
Bugün bildiğimiz manada ilk gazeteyi Agâh Efendi çıkardı. Agâh Efendi'nin gazete çıkarma fikrine Paris'te bulunduğu günlerde karar vermişti.1860'ta memuriyetten ayrılıp Şinasi'yle birlikte Tercüman-ı Ahval'i yayımlamaya başladı. (21 Ekim 1860) Önceleri haftada iki gün yayımlanıyordu, sonra günaşırı çıkmaya başladı. Altı ay Şinasi ve Agâh Efendi birlikte omuzladılar yükü. Şinasi daha sonra ayrılarak Tasvir-i Efkâr'ı yayımladı
B).KURTULUŞ SAVAŞI VE TÜRKİYE CUMHURİYETİ DÖNEMİNDE;
14 Eylül 1919 İrade-i Milliye gazetesi çıkarıldı
10 Ocak 1920 Anadolu Ajansı kuruldu (A.A)
7 Ekim 1920 Ceride-i Resmiye (Resmi Gazete )çıkarıldı
1925 Telsiz Telgraf hakkında kanun çıkarıldı
1927 Telsiz Telgraf vericileri hizmete girdi
6 Mayıs 1927 İstanbul Radyosu yayına başladı
Kasım 1927 Ankara Radyosu yayına başladı
1 Mayıs 1964 TRT kuruldu
13 Nisan 1994 Radyo Televizyon üst kurulu (RTÜK) kuruldu
10 Ocak 1920 Anadolu Ajansı kuruldu (A.A)
7 Ekim 1920 Ceride-i Resmiye (Resmi Gazete )çıkarıldı
1925 Telsiz Telgraf hakkında kanun çıkarıldı
1927 Telsiz Telgraf vericileri hizmete girdi
6 Mayıs 1927 İstanbul Radyosu yayına başladı
Kasım 1927 Ankara Radyosu yayına başladı
1 Mayıs 1964 TRT kuruldu
13 Nisan 1994 Radyo Televizyon üst kurulu (RTÜK) kuruldu
ATATÜRK VE İLETİŞİM;
İRADE-İ MİLLİYE’NİN ÇIKARILMASI (14 EYLÜL 1919)
Kurtuluş Savaşımızın ilk ve tek Milli Kongresi olan Sivas Kongresi’nde(4-11 Eylül 1919) İrade-i Milliye Gazetesi’nin kurulması kararlaştırıldı. O sıralarda Anadolu’da olup biten olayları işgalci kuvvetlere ait İngiliz, Fransız, İtalyan ve Yunan gazeteleri tüm dünyaya yanlış aktarıyor ve dünya insanlarını yanlış bilgilendiriyordu.Anadolu’da işgalci kuvvetlerin yapmış oldukları haksız işgal ve insanlık dışı davranışlar hakkında hem kendi milletimize hem de tüm dünya insanlarına doğru bilgiler vermek amacının yanı sıra Kurtuluş Savaşı konusunda Türk Milleti’ni bilinçlendirmek ve örgütlemek amacıyla Sivas Kongresi’nde İrade-i Milliye isimli bir gazetenin kurulması kararlaştırılmış ve kurulmuştur. İlk başyazısı Mustafa Kemal Paşa tarafından dikte edilmiştir. Milli mücadele döneminde salı ve cuma günleri hariç her gün yayımlanan ve Heyet-i Temsiliye adına Selahattin Ulusalerk'in imtiyaz sahipliğini yaptığı gazetenin ilk sayısında, Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk'ün direktifiyle Sivas Kongresi'ne İstanbul delegesi olarak katılan gazeteci İsmail Hami (Danişmend) tarafından kaleme alınan yazılar, milli mücadele hareketinin sesi olmuştu. Ancak 19 sayı yayınlanabilmiş, daha sonra Ankara’da “Hâkimiyet-i Milliye” ve Ulus gazetesi olarak yayınına devam etmiştir.1922 yılının Mart ayında kapanmıştır. İrade-i Milliye, Millî Mücadelenin ilk bayrak gazetesidir.
HÂKİMİYET-İ MİLLİYE’NİN YAYINLANIŞI (10 OCAK 1920)
Atatürk, “Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Heyet-i Temsiliyesi Reisi” olarak 27 Aralık 1919 günü Ankara’ya geldikten ve Keçiören’deki Ziraat Mektebi’ne yerleştikten iki gün sonra, bir gazete çıkartmağa karar vermişti. Ankara’da Heyet-i Temsiliye’nin yayın organı olabilecek bir gazetenin çıkması gerekiyordu. Atatürk, Sivas’ta yayınladığı (İrade-i Milliye) gazetesinin adını bu kez Ankara’da (Hakimiyet-i Milliye) olarak devamını istedi. Gazetenin adı (Hakimiyet-i Milliye) olmuştu. Ankara Vali Vekili defterdar Yahya Galip bu izni kolayca verdi. Gazetenin sahipliği ve yazı işleri Müdürlüğü Recep Zühdü (Soyak) a verildi.
ANADOLU AJANSI (6 NİSAN 1920)
Türkiye Cumhuriyeti'nin resmî ajansı (A.A.)’dır.
Mustafa Kemalin emriyle Yunus Nadi ve Halide Edip Adıvar gibi Cumhuriyet tarihinin aydınları tarafından “Kuvay-i Milliye” davasını bütün memlekete ve dünyaya duyurmak amacıyla 6 Nisan 1920’de kurulmuştur. Millî Mücadele günlerinin çok zor şartlar içinde işe başlayan Anadolu Ajansı, İstiklâl Savaşı boyunca çeşitli illerimizde kurduğu irtibat memurlukları aracıyla, ulusal birliği tehlikeye düşürecek iç ve dış yayınlara karşı halkı uyarmak,ulusal kurtuluşu sağlayacak TBMM kararlarını günü gününe halka ulaştırmak suretiyle halkla hükümet arasında bağlantıyı sağlamakla görevlendirilmiştir.
Ayrıca Londra, Paris, Viyana, Berlin, Cenevre ve Birleşik Amerika'daki elçiliklerle de bunları dünyaya duyurmuştur. Bu tarihten sonra Anadolu Ajansı çalışma alanını ve şartlarını geliştirmiş, çeşitli dünya ajansları ile anlaşmalar yaparak haber alma kaynaklarını dünya çapında genişletmiş; memleket haberlerini, bu ajanslar aracıyla bütün dünyaya duyurmak imkânını sağlamıştır.
Almanca, İngilizce Fransızca gibi dillerle hazırlanan haberleri anlaşmalı haber ajanslarına ulaştırarak Türkiye ile ilgili haberlerin en doğru şekilde diğer ülkelerin basınında yer almasını sağlamaktadır.
Mustafa Kemalin emriyle Yunus Nadi ve Halide Edip Adıvar gibi Cumhuriyet tarihinin aydınları tarafından “Kuvay-i Milliye” davasını bütün memlekete ve dünyaya duyurmak amacıyla 6 Nisan 1920’de kurulmuştur. Millî Mücadele günlerinin çok zor şartlar içinde işe başlayan Anadolu Ajansı, İstiklâl Savaşı boyunca çeşitli illerimizde kurduğu irtibat memurlukları aracıyla, ulusal birliği tehlikeye düşürecek iç ve dış yayınlara karşı halkı uyarmak,ulusal kurtuluşu sağlayacak TBMM kararlarını günü gününe halka ulaştırmak suretiyle halkla hükümet arasında bağlantıyı sağlamakla görevlendirilmiştir.
Ayrıca Londra, Paris, Viyana, Berlin, Cenevre ve Birleşik Amerika'daki elçiliklerle de bunları dünyaya duyurmuştur. Bu tarihten sonra Anadolu Ajansı çalışma alanını ve şartlarını geliştirmiş, çeşitli dünya ajansları ile anlaşmalar yaparak haber alma kaynaklarını dünya çapında genişletmiş; memleket haberlerini, bu ajanslar aracıyla bütün dünyaya duyurmak imkânını sağlamıştır.
Almanca, İngilizce Fransızca gibi dillerle hazırlanan haberleri anlaşmalı haber ajanslarına ulaştırarak Türkiye ile ilgili haberlerin en doğru şekilde diğer ülkelerin basınında yer almasını sağlamaktadır.
CERİDE-İ RESMİYE(RESMİ GAZETE) (07 EKİM 1920)
Ankara’da kurulan T.B.M.M. Hükümetinin resmi gazetesi olarak 07.10.1920 tarihinde yayınlanmaya başlanan Ceride-i Resmiye, Takvim-i Vakayi’nin devamı olarak kabul edilmektedir.
Ceride-i Resmiye adı 1922’de Resmi Ceride olmuştur. Resmi Ceride adı da 1928 tarihinde Resmi Gazete olmuş ve o tarihten beri bu ad ile yayınlanmaktadır.
Ceride-i Resmiye adı 1922’de Resmi Ceride olmuştur. Resmi Ceride adı da 1928 tarihinde Resmi Gazete olmuş ve o tarihten beri bu ad ile yayınlanmaktadır.
TELGRAF VE TELEFON KANUNUNUN ÇIKARILMASI
Kurtuluş savaşı sırasında iletişimin önemi anlaşışmış ve bu boşluğu doldurmak için 1925 de Telsiz Tesisi Hakkında Kanun adlı bir yasa çıkarılarak Türkiye genelinde bir telsiz şebekesi kurulması ön görülmüştür.
1927 de hizmete giren telsiz-telgraf vericileriyle Berlin, Newyork, Moskova, Tahran, Viyana, Londra gibi merkezlerle bağlantı kurulmuştur.
1927 de hizmete giren telsiz-telgraf vericileriyle Berlin, Newyork, Moskova, Tahran, Viyana, Londra gibi merkezlerle bağlantı kurulmuştur.
TÜRKİYE RADYO TELEVİZYON KURUMUNUN KURULMASI
6 Mayıs 1927 yurdumuzda ilk radyo yayınları başladı.
18 Ocak 1937’de Atatürk’ün emri ile Ankara radyosu yayınına başladı.
1 MAYIS 1964 TRT kuruldu. İlk genel müdürü Ayhan ÖZTRAK oldu.
31 Ocak 1968‘de TRT Ankara televizyonu deneme yayınlarına başladı.
1 Temmuz 1984‘te TRT televizyonu programlarının tümü renkli ve stereo olarak yapılmaya başladı.
TRT 1 radyoları 24 saat kesintisiz yayına başladı.
1986’da TRT 2 yayına başladı.
1989’da TRT 3(TRT GAP) yayına başladı.
1190’da Telegün ismiyle teleteks yayınları devreye girdi.Aynı yıl TRT + yayına başladı.
1992’de TRT İNT ve TRT AVRASYA yayına girdi.
12 Nisan 1999 TRT İnternet sitesi trt.net yayına başladı
TRT 1,TRT 2, TRT 3, TRT 4, TRT INT, TRT AVRASYA televizyon kanalları ve radyo kanalları TÜRKSAT uyduları üzerinden ve İnternet bağlantısı sayesinde tüm dünyaya yayın yapmaktadır.
TRT, Türkçenin doğru kullanılmasına özen göstermekte ve diğer radyo ve televizyon kanallarına örnek olmaktadır.
TRT’ye bağlı televizyon kanalları hala yurdumuzda diğer özel kanallardan daha yüksek bir izlenme oranına sahiptir.
18 Ocak 1937’de Atatürk’ün emri ile Ankara radyosu yayınına başladı.
1 MAYIS 1964 TRT kuruldu. İlk genel müdürü Ayhan ÖZTRAK oldu.
31 Ocak 1968‘de TRT Ankara televizyonu deneme yayınlarına başladı.
1 Temmuz 1984‘te TRT televizyonu programlarının tümü renkli ve stereo olarak yapılmaya başladı.
TRT 1 radyoları 24 saat kesintisiz yayına başladı.
1986’da TRT 2 yayına başladı.
1989’da TRT 3(TRT GAP) yayına başladı.
1190’da Telegün ismiyle teleteks yayınları devreye girdi.Aynı yıl TRT + yayına başladı.
1992’de TRT İNT ve TRT AVRASYA yayına girdi.
12 Nisan 1999 TRT İnternet sitesi trt.net yayına başladı
TRT 1,TRT 2, TRT 3, TRT 4, TRT INT, TRT AVRASYA televizyon kanalları ve radyo kanalları TÜRKSAT uyduları üzerinden ve İnternet bağlantısı sayesinde tüm dünyaya yayın yapmaktadır.
TRT, Türkçenin doğru kullanılmasına özen göstermekte ve diğer radyo ve televizyon kanallarına örnek olmaktadır.
TRT’ye bağlı televizyon kanalları hala yurdumuzda diğer özel kanallardan daha yüksek bir izlenme oranına sahiptir.
TRT KANALLARI HAKKINDA BİLGİ
Çok sayıda ulusal ve bölgesel televizyon kanalının bulunduğu yayın ortamında, Türkiye ve dünyaya “doğru ve tarafsız” haber veren TRT, eğitim, kültür, belgesel, drama, spor, müzik ve eğlence yayınlarıyla, Anadolu’nun %99’una ve sınır ötesine ulaşarak, her yaş grubundan izleyiciye yönelik yayınlarıyla hizmet vermektedir.
TRT yayınları; çeşitli yaş, meslek, eğitim ve kültür seviyesindeki seyircilere doğru, tarafsız, anlaşılır ve anında haber vermeyi, eğitim ve kültür gelişimlerine katkıda bulunmayı, eğlendirirken eğitmeyi ve en yaygın şekliyle millî kültür bütünleşmesini sağlamayı amaçlıyor.
TRT-1 Aile kanalı. Türkiye’nin en çok izlenilen televizyon kanalı TRT-1 aile kanalı formatında; eğitim, kültür, drama, müzik, eğlence, spor ve haber programlarının bulunduğu yayınlarıyla tüm Türkiye’ye hitap ediyor. TRT-1 %99,9 kapsama alanıyla Türkiye’nin her yerinde ve internet üzerinden bütün dünyada. Yol arkadaşınız 42 yıldır sizinle.
TRT-HABER Güncel haber, siyaset, analiz, tartışma, spor, belgesel, kültür ve sanatın yeni soluğu TRT HABER; TRT deneyimiyle ekranlarınızda. Doğru ve tarafsız olmayı ilke edinen TRT HABER, hayatın bütün renklerini ekranlarınıza taşıyor. Siz de doğru haber alma hakkınızı kullanın. Haberin ekranı TRT HABER, her yerde…
TRT-3 TRT-GAP ve TBMM TV’nin zaman paylaşımlı kanalı. Türkiye’nin ve dünyanın önde gelen spor müsabakaları ile zengin içerikli spor programları canlı ve naklen yayınlarla TRT-3’de.
TRT-GAP; TRT-GAP’ta, Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yaşayan insanların talep ve ihtiyaçları doğrultusunda, bölgedeki ekonomi ve eğitim seviyesinin yükseltilmesine yönelik, müzik, eğitim, kültür, eğlence ve spor programları ile belgeseller yayınlanıyor. TRT-GAP bölge halkının ortak sesi.
TRT-4 Çocuk kanalı ile dönüşümlü olarak yayın yapan TRT-4, müzik ve belgesel programlarından, resmi ve kitle eğitim programlarının yanı sıra, Türk Pop, Halk ve Sanat Müziği programlarından oluşur.
TRT-5 Anadolu Kanalı, Türkiye Radyo Televizyon Kurumu’nun yerel ve bölgesel televizyonlara uzattığı el. TRT arşivinde bulunan ve kanal için özel olarak hazırlanan yerli-yabancı filmler, diziler, belgeseller, eğitim-kültür ve müzik-eğlence programları bu kanalda. Yerel kanalların gün içinde ortak yayın yapacağı TRT-5, program hazırlama sürecinde bu kanallara TRT stüdyolarından faydalanma imkanı vererek yayın kalitelerini artırmalarına destek olmayı amaçlıyor. 
TRT-6 TRT uluslararası Kürtçe yayın yapan kanalıyla Türkiye’nin uluslararası ve özellikle bölge ülkeleriyle olan ilişkilerine olumlu katkı sağlıyor. Ülkemizin birlik ve bütünlüğünü amaçlayan, çağdaş normlarda her yaştan seyirciye hitap eden Kürtçe Aile Kanalı TRT-6 Ocak 2009’da yayına başladı.
TRT-ÇOCUK Ç ağdaş Türk çocuklarının animasyondan müziğe, haberden spora bütün ihtiyaçlarına cevap veren kanal, fiziksel, zihinsel, ruhsal ve ahlaki bakımdan sağlıklı nesiller yetiştirilmesine katkıda bulunmayı hedefliyor. Evrensel pedagojik normlarda kaliteli, çağdaş ve sorumlu yayıncılık anlayışıyla çocukların gelişiminde destekleyici ve yol gösterici olmayı ilke edinen TRT Çocuk, Türk dilinin ve kültürünün doğru bir şekilde tanıtılmasını, çocukların oynayarak, eğlenerek eğitimini ve bilinçlenmesini amaçlıyor.
TRT-TÜRK Dünyaya ağırlıklı olarak Türkçe yayın yapan kanal, Türkiye ile Türk insanını tanıtan programlarıyla, haber, kültür ve sanat yayınlarıyla, yurtdışında yaşayan vatandaş ve soydaşlarımızın Türkiye ve Türk Kültürü ile kopmayan bağı, sorunlarının desteği, hüzün ve sevinçlerinin ortağı.... Dünyanın neresinde olursanız olun.
TRT-AVAZ Mart 2009’da yayına başlayan, Özbekistan, Kazakistan, Kırgızistan, Türkmenistan, Azerbaycan, Bosna Hersek, Arnavutluk ve Türkiye olmak üzere 8 ülkeden ve bu ülkelere özgü 8 dilde, Uzakdoğu’dan Balkanlara uzanan coğrafyada yaşayan Türk dünyasına yönelik yayın yapan kanal, Türkiye ile diğer Türk Cumhuriyetleri arasında dil ve düşünce birliği kuruyor. Birçok Türk lehçesinde SES anlamına gelen AVAZ, Türk Cumhuriyetleri’nin ortak sesi olarak, Ortadoğu’dan Kafkaslara 27 ülke ve 13 muhtar cumhuriyette yaklaşık 250 milyon nüfuslu coğrafyaya hitap ediyor. 
TRT- BELGESEL Türkiye'yi İngilizce, Almanca, Fransızca, Rusça ve Türkçe ile beş farklı dilde dünyaya tanıtan TRT Belgesel Kanalı, tarih, toplum, doğa, çevre, spor, kültür-sanat, bilim, teknoloji alanlarında belgesel programları yayınlıyor. Geçmişi geleceğe aktaran ve doğanın izini süren kanal 17 Ekim 2009’da yayına başladı.
TRT-MÜZİK Türkiye’nin ve dünyanın müziğini buluşturan kanalda, yarışma programları, müzik belgeselleri, konserler, kuşak programları, Top 10’lar ve canlı programlar yayınlanmaktadır. 16 Kasım 2009’da yayına başlayan kanal, Türk Halk ve Sanat Müziği ağırlıklı olmakla birlikte yerli ve yabancı müzik yayınlarıyla Türkiye’nin ve dünyanın müziğini TRT farkıyla ekrana taşıyor.
TRT- ETTÜRKİYYE Türkiye'nin uluslararası ve özellikle bölge ülkeleriyle olan ilişkilerine olumlu katkı sağlamak amacıyla yola çıkan TRT-Ettürkiyye Türkiye ve Arap aleminin ortak dili, ortak ekranı, ortak hissiyatı olmak amacıyla, her yaştan seyirciye hitap ederek, çocuk, gençlik, kadın, sağlık, ekonomi, drama, belgesel, spor, müzik, haber, kültür-sanat, din-ahlak ve eğlence programlarından oluşan zengin bir içerikle Nisan 2010'da yayına başladı. Arapça konuşan, 22 Arap ülkesi ve Arapça konuşanlara yönelik yayın yapan kanal 350 milyon nüfusa sahip Arap ülkeleri ile Türkiye arasında bağları güçlendirmeyi hedefliyor.
TRT HD Yayıncılık kalitesinde gelinen en üst nokta olan HD yayını yapan TRT HD kanalı, ağırlıklı olarak spor ve belgesel programları ile sinemaya yer veriyor. Haziran 2010 tarihinde yayına başlayan TRT HD, 2010 Dünya Kupası maçlarından sonra yaz ve kış olimpiyatlarını yayınlayacak.
TRT SPOR Ağustos 2010 tarihinde yayına başlayan TRT Spor, ulusal ve uluslararası tüm spor müsabakalarını ve organizasyonları, canlı ya da banttan ekranına taşırken, sporun her dalına ayrı önem veriyor.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder