20 Aralık 2013 Cuma

Kağıt para ilk defa ne zaman ve kimler tarafından kullanıldı?


 Kağıt para ilk defa ne zaman ve kimler tarafından kullanıldı?


Paranın Tarihçesi



Para icat edilmeden önce, deniz kabuğundan kıymetli metallere kadar çeşitli mallar değişim aracı olarak kullanılmıştır. Tarihi kayıtlara göre, M.Ö. 118 yılında Çinliler deri para kullanmışlardır. İlk kağıt para ise M.S. 806 yılında yine Çin’de ortaya çıkmıştır
Batıda kağıt paraların basılması ve kullanılması 17 nci yüzyılın sonlarına rastlamaktadır. İlk kağıt paranın 1690’lı yıllarda Amerika Birleşik Devletleri’nde Massechusetts Hükümeti, İngiltere'de ise "Goldsmiths" ler tarafından basıldığı ve dolaşıma çıkarıldığı, 1694 yılında İngiliz Merkez Bankası ve daha sonra diğer ülke merkez bankalarının kurulması ile de yaygınlaştığı görülmektedir.

Madeni Para


İlk madeni para M.Ö. 7. yüzyılda Anadolu’da yaşamış zengin bir halk olan Lidyalılar tara­fından kullanılmıştır. Bir fasulye tanesi bü­yüklüğünde ve biçimindeki bu madeni paralar yüzde 75 altın ve yüzde 25 gümüş alaşımı olan elektrumdan yapılmıştı. Lidya Kralı Krezüs, daha sonra saf altın ve gümüş paralar bastırdı. Kısa bir süre sonra Eski Yunan, Anadolu, Ege Adaları, Sicilya ve Güney İtalya kentleri kendi paralarını bastır­maya başladılar. En değerli olanlar altın paralardı. Sonra sırasıyla gümüş ve bakır paralar geliyordu.
Yunan madeni para basımı 500 yıl sürdü. İlk madeni paralarında tunç, daha sonraları gümüş kullanan Romalılar da benzer yöntemlerle para bastılar. Çin’de ise, orta­sında kare delikler olan tunç madeni paralar günümüzden en az 2.500 yıl önce kullanılı­yordu.
İlk İslam parası Hz. Ömer (634-644) döne­minde bastırıldı. İlk Osmanlı gümüş parası alan akçenin 1326'da Orhan Gazi döneminde bastırıldığı kabul edilmişse de, yakın dönem­le babası Osman Bey’in bastırdığı bir akçe bulunmuştur. Osmanlılar Fatih Sultan Meh-med yönetimine kadar akçe ve pul denen gümüş ve bakır sikkeler bastılar. İlk Osmanlı iltın parası Fatih tarafından 1477'de çıkarıldı. Üzeri tuğralı ilk Osmanlı parası III. Mehmed döneminde (1595-1603) basıldı. 1687'de bü­tün madeni paralara darphane damgası vurul­maya başlandı. Kağıt para çıkarma yetkisi 1863'te Osmanlı Bankası’na verildi. Cumhuri­yetin ilk yıllarında Osmanlı madeni paraları­nın kullanımı sürdü. 1924-25'te çıkarılan yasa­larla altın ve gümüş paralar kaldırıldı.

Hiç yorum yok: