VÜCUDUMDA SİSTEMLER DUYU ORGANLARI-GÖZ7.SINIF KONU ANLATIMI

 VÜCUDUMDA SİSTEMLER 7.SINIF KONU ANLATIMI

KONU:DUYU ORGANLARI-GÖZ

İnsanlar değişen bir çevre içinde yaşarlar. Çevrede oluşan değişikliklere göre insan vücudu kendini ayarlamak zorundadır.
Vücudumuza dış ortamdan gelen bilgiler, duyu organları yoluyla sinir sistemine taşınır.Duyu organları içinde özel hücre grupları olan duyu almaçları (hücreleri) yer alır. Bu duyu almaçları sayesinde çevremizdeki bir cismin rengini, sesini, kokusunu, sertliğini, yumuşaklığını, sıcaklığını ve soğukluğunu fark ederiz. Duyu organları tarafından alınan bu uyarılar beyne iletilir. Beyin, gelen uyarıları değerlendirerek vücut için gerekli komutları verir.

GÖZÜN YAPISI:

Göz, yüz bölgesinde, göz çukuru denilen yuvalarda bulunur. Şekli yuvarlaktır. Göz, ışığı algılayan duyu hücrelerine sahip görme organımızdır. Göz, görme işinde doğrudan görev alan kısımlar ve koruyucu kısımlardan oluşmuştur.                                                                                                          

Koruyucu yapılar kaşlar, göz kapakları, kirpikler, göz yaşı bezleri ve göz kaslarıdır.
Göz üç tabakadan oluşur.
Dıştan içe doğru, sert tabaka, damar tabaka ve ağ tabakadır.
1-Sert Tabaka:
Göz yuvarlağını en dıştan saran beyaz renkli,dıştan da görülebilen kısım sert tabakadır. Sert tabaka gözün iç kısmını korur ve göz yuvarlağının ön tarafında saydam tabakayı oluşturur.Saydam tabaka (kornea) sert tabakanın incelip saydamlaşmasıyla oluşmuştur. Saydam tabaka, ışığı kırar ve göz bebeğinde toplanmasını sağlar.

2-Damar Tabaka:

Sert tabakanın altında yer alır. Gözü besleyen kan damarları bakımından zengindir. Damar tabakanın iç yüzeyi, siyah renk maddesi taşıyan hücrelerden oluşur. Bu tabaka gözün içini karanlık bir odaya çevirir. Fazla ışık bu tabakada emilir.

İris: Damar tabakanın gözün ön tarafında düzleşmesiyle düz kaslardan oluşmuş bir yapıdır. Daralıp genişleyerek göze girecek ışık miktarını ayarlar.

Göz Bebeği: İrisin ortasında bulunan, göze ışık girmesini sağlayan açıklıktır.

Göz Merceği: Canlı, esnek ve saydam bir yapıdır. Göze giren ışığı kırıp ağ tabakaya düşmesini sağlar. Göz merceği, kaslarla damar tabakaya bağlıdır.
3-Ağ Tabaka (Retina):

En içteki tabakadır. Yapısında görme duyu hücreleri bulunur. Işığa duyarlı hücrelerin bir kısmı koni, bir kısmı çomak şeklindedir. Çomak şeklinde olanlar zayıf ışıkta görmeyi sağlar. Koni şeklinde olanlar parlak ışıkta ve renkli olarak görmemizi sağlar. Görüntüler, ağ tabaka tarafından alınarak elektrik sinyalleri şeklinde sinirlere verilir. Sinirler, görüntüyü beyne iletir. Görüntü beyinde algılanır. Ağ tabaka üzerindeki sarı benek (sarı leke) görmenin en iyi olduğu, kör nokta görmenin olmadığı yerdir. Sarı benek, göz merceğinin ışığı odakladığı yerde bulunur. Kör nokta, görme sinirlerinin gözden çıktığı ışığa duyarlı olmayan bir bölgedir.

Görme Olayı:

Göze dışarıdan gelen ışık, sırasıyla şu kısımlardan geçer :

Işık >>>>>>>>>   kornea  >>>>>>>   göz bebeği  >>>>>>>   göz merceği >>>>>>  retina (ağ tabaka)

>>>>>>>>beyin
Not: Işık göz bebeğinden geçerken iris ışık miktarını ayarlar.
       Gözbebeği ışık miktarı çok ise küçülür, az ise büyür.
        Retinadaki sarı benekte oluşan görüntü terstir.Bu ters görüntü beyinde net ve düz olarak algılanır.

Göz bebeğinden geçen ışınlar, mercekte kırılarak ağ tabaka üzerinde sarı benekte ters görüntü oluşturur.   Ters görüntü sarı benekteki duyu hücreleri tarafından görme sinirlerine gönderilir.   Görüntü, sinir hücreleri tarafından beynin görme merkezine taşınır.   Görme merkezinin uyarıları değerlendirmesi sonucu net, düz görüntü oluşur. 

Göz Uyumu: Bakılan cismin uzaklığına bağlı olarak, göz merceği kaslarının kasılıp gevşemesiyle şişkinleşir veya yassılaşır. Buna göz uyumu denir. Cisim uzaktaysa göz merceği daralır. Cisim yakındaysa göz merceği şişkinleşir.

Göz Kusurları
 Miyopluk

Görüntü sarı benekte değil, retina tabakasıyla mercek arasında oluşur. Miyop insanlar yakını görür, fakat uzaktaki cisimleri net göremez.Göz merceğinin şişkinleşerek ışığı fazla kırması ya da göz yuvarlağının optik eksen boyunca geriye doğru uzaması nedeniyle oluşur.Kalın kenarlı mercekle düzeltilir.

Hipermetropluk

Hipermetrop gözde görüntü retina tabakasının gerisinde oluşur. Hipermetrop göz uzaktaki cisimleri görür, fakat yakındaki cisimleri net göremez.

Göz merceğinin ışığı normalden az kırması ya da göz yuvarlağının optik  eksen boyunca arkadan öne basık olması nedeniyle oluşur.İnce kenarlı mercekle düzeltilir.

Astigmatlık

Merceğin veya saydam tabakanın yüzeyinin pürüzlenmesiyle oluşur. Silindirik mercekle düzeltilebilir.

Presbitlik

Göz merceğinin esnekliğini kaybetmesiyle oluşur. İnce kenarlı mercekle düzeltilir. Yaşlılarda görülür.

 Katarakt

Merceğin saydamlığını yitirmesiyle oluşur. Ameliyatla düzeltilir.

Şaşılık

Göz yuvarlağını hareket ettiren kasların normalden uzun ya da kısa olmasından kaynaklanır. Ameliyatla düzeltilebilir.

Renk Körlüğü

Bazı renkleri ayırt edememe durumudur. Kalıtsal bir hastalıktır. Genelde renk körleri kırmızı ve yeşil rengi ayırt edemez.