AKÜLER HAKKINDA BİLİNMESİ GEREKENLER NELERDİR

Aküler Hakkında Bilinmesi Gerekenler:

* Akünüzün uzun ömürlü olması sizin elinizde,yani bakımla olacaktır.
* Su seviyesi hiç bir zaman plaka seviyesinin altına düşmemelidir.
* Yaz aylarında su daha sık azalacağından kontrolleri sıklaştırmakta fayda vardır.
* Akü kısa devreden korunmalı,üzerlerinde metal bir şey unutulmamalı.
* Ani sıcaklık ve soğuk, ateş tehlikelidir. Patlama olabilir.
* Kutup başları, oksitten korunmaları için gres veya vazelin ile kaplanmalıdır.
* Yağ ve yakıtın bulaşmamasına dikkat edilmeli.
* Sarsıntılardan etkilenmemeli. (Bunun için sabitlenme yapılabilir ve alt ve yanlara sünger konabilir)
*Akü gözlerindeki tapaların havalandırma delikleri açık olmalı,ayrıca akü hava alacak bir yere konmalıdır. Şarj olurken çıkardığı gazlar insan sağlığı için tehlikelidir.
*Akü bağlanırken önce pozitif (+), sonra negatif (-) ucu takılır. Sökerken ise bu işlemin tersi yapılmalıdır. (Ark yapmaması için)
* Su ilave edilirken akü üzerinde bulunan seviyelere dikkat ediniz.
(Max-Min çizgileri)
* Dolu (asidi veya suyu olan) aküyü şarjsız bırakmamaya özen gösteriniz.
Eğer akünüzü uzun bir müddet kullanmayacaksanız, söküp serin bir yerde bırakınız. Asla güneşte bırakmayın.Tabi arada sırada şarj etmeyi unutmayın.
Günümüzde gerek telefonlarda, gerekse telsizlerde Ni-Cd, Ni-MeH ve Li-Io pillerin kullanımı çok revaçta olmasına rağmen yüksek kapasiteli ve ucuz akım kaynağı olarak hala Kurşun-Asit aküler tercih edilmektedir.

 Kuru Tip Bakımsız Aküler

 Teknik Özellikleri:

5-10 Yıl Ömürlü İki Sınıfa Ayrılır
Tam Kapalı Bakımsız Tipde Olurlar
Hücreleri Özel Emniyet Valflidir
Uzun Ömürlü Olup Tampon Şarj veya Döngülü Rejimde Çalışabilirler

Oksijen Rekombinasyonu Oldugundan Kesinlikle Gaz Sızdırmaz.Tamamiyle kapalı, bakımsız tiptir. Çok geniş bir ısı yelpazesinde çalışabilir. Özel alçak basınçlı emniyet valfleriyle teçhiz edilmiştir. Tampon şarjda ya da çoklu döngü şarjda çalışmaya müsaittir. Tamamen oksijen rekombinasyonuyla çalıştığından gaz sızdırmaz. İç direnci düşük olup, rafta beklemede kayıpları son derece düşüktür. Yatay, dikey herhangi bir pozisyonda çalıştırılabilir. Ters çevrilse bile asit sızdırmaz. Kullanılan özel kalsiyum alaşımlı ızgaralar uzun ömür ve yüksek performans sağlar. Tampon şarjda 5 yılın üzerinde, çoklu döngülü çalışmada 1000 döngünün üzerinde ömre sahiptir.

Bazı Kullanım Alanları

Oyuncaklar,Satış Makinalar,Taşınabilir Işıklar,Denizcilik Ekipmanları,Güneş Enerji Sistemleri,Elektronik Yazar Kasalar ,Taşınabilir TV ve videolar, Telekomünikasyon Cihazları,Mikroprosesörlü Ofis Makinaları,Tıbbi Cihazlar,

Kontrol cihazları,Alarm Sistemleri ,Elektronik Teraziler,Kablolu Televizyon, Telefon Santralleri, Haberleşme Cihazları ,Kesintisiz Güç Kaynakları,Yangın Emniyet Sistemleri,Yedek Aydınlatma Sistemleri ,Mikroprosesörlü Tekstil Makinaları.

Kurşun-Asit aküler tekniğine uygun olarak doldurulduğunda çok uzun seneler hizmette kalabilirler. 12 V Kurşun-Asit bir akünün ideal şarj akım - voltaj grafiği  Grafik 1 de gösterilmiştir. Birinci faz (A-B) sırasında akü voltajı 10 V civarına gelene kadar şarj akımı sınırlandırılmıştır. Bu sınırlama hem ortama asit buharının yayılmasına, hemde oluşan kimyasal reaksiyonun hızını düşürerek kurşun plakaların delinmesine engel olmaktadır. Akü voltajı 10 V'tu geçtikten sonra (C-D) voltaj değeri 14.4 V' ta ulaşana kadar akü toplam kapasitesinin 1/10 u kadar bir akımla şarj edilmelidir. Şarj süresi 5-6 saat kadar sürecektir. Voltaj değeri 14.4 V'ta ulaştığında akü tümüyle dolmuştur ve bundan sonra  iç direncinin küçük oluşu nedeniyle kendi kendine boşalmasını engellemek için çok küçük bir akım ile tamponda tutulması gerekmektedir (E-F). Tamponlama sırasında voltaj 16.5 V'tun üzerine çıkarılmamalıdır.

Şarj devresi şöyle çalışmaktadır. Eğer akü şarja bağlandığında komple boş ise T1 transistörü kesimdedir, IC1 in çıkışı low dur T2 ve T3 üzerinden geçecek akımı P1 direncinin değeri belirler .Bu değer  akünün toplam kapasitesinin 1/20 sinden daha büyük olmamalıdır. Akü voltajı 10- 14 V arasında iken D3 üzerinden T1 biaslanır ve iletime geçer.Bu sırada IC 1 in çıkışı hala low dur. Şarj akımını P1 ve P2 dirençlerinin değerleri beraberce belirler. P3 direncini voltajı (IC 1 in + girişinde) D1 zener diodunun 6.8 voltluk değerini aştığında IC1 in çıkış voltajı  1 M luk direnç üzerinden geri besleme alarak D1 in voltajına yakın bir voltajda salınma yapar. Bu sırada T1 tekrar kesime girer ve şarj akımını P1 in değeri belirler. Bu durum (A-B) fazının zıttıdır.

Devrenin Kalibrasyonu :

Devreye 0-10 A sıkalalı bir ampermetre bağlayınız. Kalibrasyona başlamadan önce Akünü dolu olması gerekir (14.4 V). Aküyü devreye bağlayınız ve P3 direncini ayarlayarak IC 1 in çıkışının salınım yapmasını sağlayınız. Daha sonra P1 direncini ayarlayarak toplam akımın 1/20 si kadar bir akım geçmesini sağlayınız. Daha sonra aküyü  boşaltarak voltajı 11 V cıvarına indirin ve P2 direncini ayarlayarak toplam akımın 1/10 unun geçmesini sağlayın. Akü tam dolduğunda eğer voltaj 16.5 V tu geçerse P3 direncini tekrar ayarlayarak akım geçmemesini sağlayın.Daha sonra ampermetreyi devreden çıkarabilirsiniz.

Trafo 220 V / 16 V 150 W lıktır. Köprü diod ve TIP 2955 transistörünü büyükçe bir soğutucuya bağlamayı ihmal etmeyin, BD 140 için TR5 tipi bir soğutucu uygun olacaktır. Çıkışa seri bağlı 16 A'lik diod istendiğinde kullanılmayabilir.

Akülerin çalışma ömrünü etkileyen faktörler:

Depolama
12-18 ay raf ömrü.
Kurşun asit aküleri asla boşalmış veya kısmen boşalmış durumda tutmayınız. Aküler uzun süre depolanacaksa 6 ayda bir kere şarj edilmesi uygundur.

Düşük Şarj
Anma değerinden daha düşük bir açık-devre gerilimi sülfatlaşmanın göstergesi olabilir.
Max. 12 saat süreyle, yüksek gerilim ve sabit akım şarjı ile (anma kapasitesinin 1/10 değeri) geri kazanım.

Aşırı Şarj
Aşırı şarj gerilimleri, aküden yüksek şarj akımlarının akmasına, bu akım nedeniyle aşırı ısının açığa çıkmasına ve güvenlik valfinden gaz çıkışına neden olur (bu nedenle ‘valve regulated' terimi kullanılmaktadır). bu durum kısa bir süre içinde pozitif plaka malzemesini korozyona uğratacak ve akü ömrünü hızlı bir şekilde kısaltacaktır.

Sıcaklık
Önerilen ortam sıcaklığı 20 C - 25 C
Yüksek sıcaklıklar, muhtemel oksijen/hidrojen gaz oluşumuna neden olarak akünün servis ömrünü kısaltır (bu durumda akü kurtarılamaz).
40 C'de akü servis ömrü %25'e düşer.

Aşırı Şarj
- Çoğu vrla akü için 1.67 v/hücre sınır değerdir.
- Derin deşarj, akü kapasitesini ve çalışma ömrünü ters yönde etkiler.
- Derin deşarj, akünün iç direncini arttırarak plakaların sülfatlaşmasına neden olur.

AC Dalgalılık
- Aküler dc güç depolama elemanlarıdır ve dc gerilim ile şarj edilmelidirler. Dc şarj geriliminin üzerine binen ac gerilimler akülerin çalışma ömrünü azaltır.