müzikte dizi terimi nedir?

 Müzikte Diziler

 

Dizi: Latince merdiven anlamına gelen “scala” sözcüğünden gelmektedir. Sekiz sesin ardı ardına sıralanmasına dizi denir. Örnek; Do1’den Do2’ye kadar olan seslere “Do” dizisi denir.

Klasik batı müziğinde temel dizi “diyatonik” dizidir. Şekil 2.8’de olduğu gibi. Avrupa’ya özgü bu dizilerin temeli Yunanlıların kullandığı dizilere kadar uzanır (Daha eski dönemler de diyebiliriz. Ör: Frigyen dizisi frigyalılar döneminde kullanılmıştır.) Bunlar:

Doryen

Şekil 2.8: Doryen

Lidyen

Şekil 2.9: Lidyen

Frigyen

Şekil 2.10: Frigyen

Miksoliden

Şekil 2.11: Miksoliden

Majör dizisi (gamı): İki tam bir yarım, üç tam bir yarım (TTYTTTY) aralıklardan meydana gelen diziye majör dizi denir. Bir diziyi majör yapan özellik 1. derece ve 3.derece aralığının büyük üçlü olmasıdır. Major dizilerde do majör dediğimiz C olarak gösterilir (Şekil 2.12).

Şekil 2.12: Major dizi
Bütün majör gamlar bu formülle elde edilir. Eğer tam ses olmama durumu varsa bemol ve diyez işareti koyarak iki ses arasındaki uzaklığı bu formüle uyarlarız.

Minör dizisi (gamı)
Bir majör dizinin 4.derece sesi üzerine oluşturulan yeni dizi minör dizidir. Bir diziyi minör yapan özellik 1. derece ve 3. derece arasının küçük üçlü olmasıdır. Örneğin; Do majör’ün altıncı sesi yani 4. derecesi La’dır. La sesi üzerine kurulan yeni dizi (gam) La minör dizisidir.Uluslararası gösterimi Am dir.

Şekil 2.13: Minör dizi

kaynak:muzikekibi.com