Hücre Yapısı fen ve teknoloji dersi konu anlatımı

HÜCRE YAPISI

Dünyadaki canlilarin;insanlar,hayvanlar ve bitkiler hücre adini verdigimiz küçük sekillerden olusur. Hücreler çesitli boy ve sekillerden olusur. Büyüklügü ve sekli ne olursa olsun 3 esas kisimdan yapilmistir.

Hücre zari:Hücrenin dis iskeletidir. Eriyikleri kolayca geçirir. Bitki hücresinde ayrica selüloz zar vardir.

Stoplazma :Bilesimi yumurta aki gibidir. Hücre zarinin içini doldurur. Hücre yaslandikça koful denilen su odaciklari meydana gelir. Stoplazma hücrenin canli kismidir. Beslenme, büyüme, solu- num, bosaltim gibi canlilik olaylari stoplazma içinde olur.

Beslenme:Madensel tuzlar,su,protein,yag,karbonhidrat gibi gida maddeleri stoplazma vücuda yararli hale gelirler. Proteinler hücrelerin yapi taslaridir. Stoplazmanin çogalmasini yenilenmesini saglar.

Karbonhidratlar ve yaglar:Enerjiyi saglar. Fazlasi yag olarak depolanir.

Solunum:Hücre solunumu; hücrenin oksijen alip karbondioksit vermesine denir. Hücre içindeki besin maddeleri birleserek onlari yakar ve hücre için gerekli enerjiyi saglar.

Bosaltim:Ana besin maddelerinin hücre içinde vücuda yararli hale dönüsmesinden hasil olan üre, su ve karbondioksit gibi maddeleri hücrenin disariya atmasidir.

Çekirdek:Yuvarlak veya oval seklindedir. Etrafinda bir çekirdek zari vardir. Içindeki sivida stoplazma yapisinda fosforca zengin kromotik iplikçikler bulunur. Çogalma çekirdekte olur.

Hücrenin Çogalmasi
Canli, hücrelerinin çogalmasindan meydana gelir. Hücrelerin ömürleri ortalama 22 gündür. Bu eksilmeleri tamamlamak için saniyede milyonlarca çogalma olur.
2 türlü çogalma vardir.
1)Amitoz çogalma
2)Mitoz çogalma

Amitoz Çogalma:Amip gibi ilkel canlilarda görülen bu çogalmada hücre ve çekirdek ortalarindan bogularak 2'ye ayrilir.

Mitoz çogalma:Yüksek yapili canlilarda görülen çogalma seklidir.4 ana safhasi vardir.

1)Profaz 2)Metofaz
3)Anafaz 3)Telefaz

Profaz: Kromozomlar burkularak kisalir ve kalinlasir. Birer es kromozom hasil ederler. stoplazma içindeki sentrozom 2?ye ayrilarak etrafinda stoplazma iplikleri tesekkül ederler. Her biri hücrenin kutbuna dogru kayarken aralarinda ig iplikçiklerini meydana getirir. Çekirdek zari erir.

Metofaz: Kromozomlar ekvatorda düzlem üzerine dizilirler ve her biri ig ipliklerine takilir.

Anafaz: Ig ipliklerine takilan kromozomlarin ½ ?si diger kutba ½ si diger kutba çekilerek toplanir.

Telefaz: Iplikçikler kaybolur. Kromozomlarin bükülmesi çözülür. Boylari uzar etrafinda bir çekirdek zari hasil olur. Ekvator bölgesinde stoplazma 2?ye ayrilarak iki hücre meydana gelir.

Hücre çeperi cansizdir. Stoplazma hücre zarinin içini dolduran sividir. Içinde su, organik besinler, enzimler, RNA vitamin, salgi, ANP(enerji) ve organeller bulunur.

Ribozom: Bütün hücrelerde vardir