Sağlık ve Çevre Performans Ödevi

Sağlık ve Çevre Performans Ödevi

ÇEVRE VE SAĞLIK ÜZERİNE YAZI

19. Yüz Yıl başından itibaren hızla artan sanayileşme nedeniyle insanlığın hayatını değiştiren olumu ve olumsuz süreçlerde de hızlı gelişmeler yaşanmaya başlamıştır. Bu süreçlerin başında sorun olarak gösterilecek en önemli unsur çevre kirliliğindeki inanılmaz artışlardır. İnsanı ve diğer canlıları tehdit eden bu kirliliğin açtığı sağlık sorunları çözüm bekleyen önemli sorunlardandır. Çevre denince akla ilk gelen bizim dışımızda bulunan yakın yerler gelsede, çevre kavramı oldukça evrenseldir. Bırakın başka şehirlerde olan çevre sorunlarını, dünyanı her hangi bir yerindeki çevre sorunu da tüm insanlığı hatta tüm canlıları ilgilendirmekte ve etkilemektedir.

Sanayileşmenin hızlı ile birlikte kaçınılmaz olarak kentsel göçler artmış, ekonomik dengeler değişmiştir. Çevreyi üreten doğal yöntemlerin yerini kâr hırsı yüksek olan işletmecilerin talan ettiği doğal kaynaklar çevre için zararlı bileşenlerin etkisiyle yaşamı tehdite dönüşmüştür. Çevresel kirlilik sonucunda canlı türleri tükeniyor, ormanlar azalıyor, denizler ve akarsular doğal durumlarından hızla uzaklaşıyor. Cam şişenin doğada 4000 yıl,Plastiğin 1000 yıl,kola kutusunun 20-100 yıl, Sigara filtresinin 5 yıl kaldığı belirtiliyor.

1972 yılında İsveç’in Stockholm kentinde yapılan Birleşmiş Milletler Çevre Konferansında alınan bir kararla, 5 Haziran günü Dünya Çevre Günü olarak kabul edildi. Bu kararla birlikte çevreyi kirleten, doğal dengeleri bozan oluşumların varlığı ve sorumluluğu da aslında tescil edilmiş oldu.

Gelecek kuşaklara iyi bir çevre bırakmak herkesin görevidir. Çağdaş insan, çevre temizliğine önem gösteren insandır. Çevreyi sadece Çevre Koruma Haftalarında, sadece çevre konulu panellerde toplantılarda hatırlamak yetersiz ve yanlıştır. Medeni insanın, topluma ülkesine sorumlulukları vardır ve bu sorumluluklardan biri de çevre bilincine sahip olmaktır.

“Çevre”, insanların sürekli yaşadıkları yere denir. Denizler, dağlar, ovalar, nehirler, göller, yaylalar, ormanlar, çayırlar doğal çevreyi oluşturur. Doğal Çevrenin korunması amacı ile 1972 yılında İsveç’in Stockholm kentinde Birleşmiş Milletler Çevre Konferansı toplandı. Bu toplantıda çevre sorunları ele alındı. Çevre kirlenmesine karşı üye ülkeler ortak çözüm yolları aradılar. Birleşmiş Milletler Çevre Konferansında 5 Haziran gününün Dünya Çevre Günü olması kararlaştırıldı. Ülkemizde bu amaçla 1978 yılında “Türkiye Çevre Sorunları Vakfı“, daha sonra “Çevre Müsteşarlığı” kuruldu. Başbakanlığa bağlı Çevre Müsteşarlığı Haziran ayının ikinci haftasını “Çevre Koruma Haftası” olarak kabul etti. Çevre Koruma Haftasında okullarda öğrencilere doğal çevrenin korunması gerekliliği anlatılır, çevre bilinci aşılanır. Okul çevresindeki yerlere geziler düzenlenir, panolar hazırlanır. Hafta boyunca kitle iletişim araçları aracılığı ile halka çevre kirlenmesi ile ilgili bilgiler verilir. Alınması gerekli önlemler anlatılır.

Günümüzde en ciddi çevre kirlilikleri hava, su ve toprak kirliliğidir.

Su kirlenmesi: Denizlerin, göllerin ve nehirlerin, zararlı atıklarla kirletilmesi ile ortaya çıkar. Bu zararlı atıkları sulara sanayi kuruluşları bırakabildiği gibi, bilinçsiz insanlar da bunu yapabilir. Örneğin denize atılan bir plastik pet şişe yüzyıllarca kaybolmaz ve kirliliğe neden olur. Kirlilik ile deniz hayvanlarının yaşam ortamları bozulur, toplu ölümler meydana gelir, bu sulardan avlanan deniz hayvanlarının yenmesi insanlara zarar verir, insanlar denize giremez ve yüzemez.

Hava kirliliği: Günümüzde hava kirliliğinin büyük bölümünü taşıtların egzozlarından çıkan gazlar oluşturur. Yakıtların gereği gibi yakılmaması sonucu da kirlilik ortaya çıkar. Bacalarına filtreleme sistemi yapmayan fabrikalar da kirliliğe yol açar. Kirli hava, solunuma elverişsiz havadır. Kirli hava solunum yolları hastalıklarını artırır. Solunum organlarımızı yorar. Hava kirliliği ölümlere bile sebep olabilir.

Toprak kirlenmesi: Atıklarla, zararlı ilaç ve gübrelerle toprağın çoraklaşması, tarıma elverişsiz duruma gelmesidir. Çiftçilerimiz; tarlada kullanacakları ilaç ve gübreleri, uzmanlarına sorarak bilinçli olarak kullanmalıdır. Hangi gübrenin hangi cins topraklarda yararlı olacağı bilinmektedir. Bu nedenle; ilgili uzmana danışmaksızın ilaç ve gübre kullanılmamalıdır. Toprağa zararlı atık maddeleri atılmamalıdır. Toprak kirlenmesi toprağın verimini azaltır. Bitki hastalıklarını çoğaltır, tarım alanlarının azaltır ve ülkenin fakirleşmesini sağlar.

Bazı Çevre Koruma Önlemleri
Çevre kirliğine yol açan firmalara caydırıcı cezalar verilmelidir.
Çeverey zararlı ürünlerin üretilmesi önlenmelidir.
Doğal çevrenin vazgeçilmez unsurları olan bitkisel hayatı korunmasına özen gösterilmelidir.
Çever bilincinin artırılmasına yönelik yayınlar artırılmalıdır.
Çevereye zararlı araşların tarafiğe çıkarılması engellenmelidir.
Sokaklara, izmarit, mendil, çekirdek vb. atanlar, tükürenler ceza almalıdır.
Doğalgaz tüketimi teşvik edilmeli, kömür tüketimi en aza indirilmelidir.
Çöpler düzenli toplanmalı, şehirlre yeterli çöp kovaları konulmalıdır.

Çevreyi Koruma İçin Üzerimize Düşen Görevler

•Ambalajında geri dönüşüm işareti olan ürünleri yeğleyin.
•Cam ambalajın binlerce yıldır geri döndüğünü ve içindeki ürünün camla hiçbir etkileşimde bulunmadığını bilerek alın.
•Plastik poşet ve yiyecek kapları gibi plastik ürünleri yeniden kullanın.
•Plastik traş bıçağı, çakmak, tükenmez kalem, folyo pişirme kapları gibi tek ya da çok az kullanımlık ürünleri kullanmayı en aza indirin.
•Az miktardaki alışverişlerinizde plastik poşet kullanmayın.
•Büyük boy ürünleri kullanın. Hacmi fazla ürünler hem daha fazla kulanım hem de daha az ambalaj tüketimi demektir.
•Şişe ve kavanoz gibi cam saklama ürünlerini tekrar kullanın.
•Atmak istediğiniz cam malzemeleri organik çöplerle birlikte atmayın. Biriktirip en yakınınızdaki cam kumbaralarına atın.
•Cam şişe ve kavanozları atarken renklileri ve renksizleri ayırın. Metal kapakları çıkartın.
•Çok fazla ambalaj malzemesi kullanılmış ürünleri almayın.
•Çocuklara oyuncak alırken dayanıklı olmasına dikkat edin. Oyuncaklar bozulduklarında çöpe giderler ve geri dönüşümleri çok zordur.
•Hediye olarak sevdiklerinize bir çevre örgütünün üyeliğini verin.

Çevre İle İlgili Şiirler

Çevre

Çevremizi korumak
Benim görevimdir,
Senin görevindir;
Unutma arkadaş.

Yağmur temiz yağsın,
Kuşlar canlı ötsün,
Çevreyi koruyalım,
Ülkemizi sevelim.

Ali Mertcan