Kırkdilim Savaşı
Kastamonu'nun işgalini müteakip o mıntıka ileYeşilırmak tarafında Kadı Burhaneddin'in nüfuzu altındaki beyler —ki Burhaneddin'den nefret ediyorlardı— Osmanlıların yüksek hâkimiyetini tanımışlardı. Bu hâdise artık Orta Anadolu'yu işgal etmek üzere bulunan Osmanlı devletiyle Kadı Burhaneddin arasında muharebeye sebep olmuştur.
Osmanlı hükümdarı, hasmı olan Süleyman Paşa'yı öldürünce Kadı Burhaneddin'e bir nâme yollayıp onun müttefiki olan Candaroğlu'nun katlini bildirmiş ve zımnen tehdid etmişti. Bundan başka asıl Kadı Burhaneddin'den yüz çeviren Amasya, Osmancık veMaden tarafındaki beylerin Osmanlı himayesini kabul etmeleri de bu muharebenin başlıca sebeplerinden olup Burhaneddin'in otoritesini kırmıştı.
Takriben 794 H. / 1392 Temmuzu'nda Çorumsahrasında Osmanlıların zabtetmiş oldukları Kırkdilim kalesi önündeki Kırkdilim mevkiinde Kadı Burhaneddin ile Yıldırım'ın oğullarından Aydın ili sancak beyi bulunan Şehzade Ertuğrul'un kumanda ettiği Osmanlı kuvvetleri arasında 3 gün süren muharebede Osmanlı kuvvetleri mağlup ve Ertuğrulmaktul olmuş ve Burhaneddin'in müsaadesiyle İskilip,Ankara, Kalecik ve Sivrihisar tarafları Moğollartarafından yağmalanmıştır.
Osmanlı kuvvetlerinin bu mağlubiyetinden sonra aradaki düşmanlık artmış, Burhaneddin, Osmanlıların himayesine girmiş olan Amasya'yı almak üzere o tarafa gitmiş ise de Osmanlıların Amasya'yı kurtarmak üzere sevkettikleri kuvvetlerin Merzifon'a, geldiğini duyunca harbe girişmeye cesaret edemeyerek Sivas'a dönmüştür. Artık bundan sonra Yeşilırmak havalisindeki yerler tamamen Osmanlı hâkimiyeti altına girmiştir.
Kadı Burhaneddin, diğer Anadolu beyleri gibi çekingen olmayıp cevval, gözü pek ve mücadeleci, durup dinlenmek bilmeyen bir hükümdar olduğundan Osmanlıların karşısında Anadolu'da ehemmiyetli bir hasımdı; fakat elindeki kuvvet Osmanlılarla sürekli olarak savaşacak gibi muntazam yetiştirilmiş olmayıp toplama kuvvetlerdi; bununla beraber Kırkdilimmuharebesindeki galibiyeti kendisinin kolay kolay diş geçirilmez bir hükümdar olduğunu göstermişti.
Amasya emiri Ahmed Bey, Kadı Burhaneddin'in kendisine karşı devam eden mücadelesinden usanmış olduğundan Osmanlı hükümdarına müracaat ederek Amasya'yı terk etmek isteyip mukabilinde kendisine başka bir mahalde sancak verilmesini rica etmesi üzerine Şehzade Çelebi Mehmed kumandasıyla 30.000 kişilik bir Osmanlı kuvveti gelerek Amasya'yı işgal etmiştir ( 795 H./1393 M.). Bunun üzerine Kadı Burhaneddin, Osmanlıların daha güneye inmelerini önlemek üzere geçitleri tahkim eylemiştir.
1393'de Osmanlı şehzadesi Çelebi Mehmed'in sancak beyliğiyle ve mühim bir kuvvetle Amasya'ya gönderilmesi bunun ilk defa hizmete girdiğini gösterir; kendisi bundan sonra biraderleriyle olan mücadelesinde burasını merkez yapmış ve Bayezid Paşa ve Hacı ivaz Paşa ve Biceroğlu Hamza Bey gibi sâdık adamlarını burada bulmuştu ki bunlardanBayezid Paşa Amasyalı ve Hacı İvaz Paşa ile Hamza Bey Tokatlı idiler. Amasya'nın elden çıkması Burhaneddin'e büyük bir darbe oldu.
Bu defaki Osmanlı harekâtı Osmanlılara Kastamonu,Osmancık, Merzifon, Amasya ve o taraflardaki kaleleri kazandırmış ve Tokat ile Amasya arasında Osmanlı ve Burhaneddin kuvvetleri arasında çarpışmalar olmuştur. Amasya'nın alınması, Osmanlılara Tokat ve Sivas'a inmeleri için mühim bir adım teşkil etmiş ise de yâ zorlu bir hasım olduğundan ve daha ziyade Rumeli'de çok daha mühim işler olmasından dolayı Burhaneddin'in ölümüne kadar o taraflara bir hareket yapılmamıştır.
| Kırkdilim Savaşı kısa anlatım |
Sivas hükümdarı Kadı Burhaneddin ile Osmanlı sultanı Yıldırım Bayezid'in şehzadesi Ertuğrul Bey arasında yapılan savaş.
Osmanlı Devleti 'nin Orta Anadolu'daki gelişmesi, Sivas hükümdarı Kadı Burhaneddin'i tedirgin etmekteydi. Amasya, Osmancık ve Maden beylerinin Osmanlı himayesini kabul etmeleri, Kadı Burhıneddin'in hakimiyetini sarstı. Kırkdilim Kalesi önündeki Kırkdilim denilen yerde, Kadı Burhaneddin kuvvetleriyle karşılaşan Osmanlı kuvvetleri, başlarında Aydın ili sancakbeyi Ertuğrul Bey olduğu halde savaşa tutuştular. Üç gün süren savaş sonunda Osmanlı kuvvetleri yenildi (Temmuz 1392).
Osmanlıların Anadolu'daki gelişmelerine en büyük engel olan Kadı Burhaneddin, Kırkdilim Savaşı ile Anadolu beylikleri üzerindeki nüfuzunu güçlendirdi.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder