KİMYA TERİMLERİ

kimya terimleri

Adlandırma 
Element ve bileşiklerin kimyasal formül veya sembollerle, bazı sistematik yöntemlere göre adlarının yazılması

Aktiflik 
Reaksiyona girme kabiliyeti, elementlerin bileşik yapabilme eğilimleri

Aktinitler 
Aktinyum (57Ac) elementinden sonra gelen ve 4f orbitallerinin dolmasıyla oluşan 14 elementin oluşturduğu seri

Alfa parçacığı 
İki proton ve iki nötrondan oluşan +2 yüklü helyum çekirdeği

Alkali ¤¤¤¤l 
1A grubundaki hidrojen dışındaki ¤¤¤¤ller

Allotrop 
Fiziksel özellikleri ve kristallerinin uzayda dizilişleri birbirinden farklı olan aynı cins atomlar birbirinin allotropudur

Amalgam 
Civanın diğer ¤¤¤¤ller ile oluşturduğu alaşımlar

A¤¤¤¤l 
¤¤¤¤lik karakter göstermeyen periyodik tablonun sağ tarafındaki elementler Atomları az sayıda elektron alarak anyon oluşturan elementler

Amfoter oksit 
Hem asitlerle hem bazlarla tepkime verebilen oksitler

Anlamlı sayılar 
Doğru bir şekilde yapılmış ölçümü ifade eden sayılar

Anyon 
Negatif (&#8211 yüklü iyon

Asit 
Suda çözündüğünde ortama hidrojen iyonları (H+) ya da hidronyum iyonları (H3O+) verebilen maddelerdir

Asit oksit 
Suda çözündüğünde ortama asit çözeltisi veren ya da baz veya bazik oksitlerle reaksiyona girerek tuz oluşturan a¤¤¤¤l oksitidir

Aşırı doymuş çözelti 
Belirli sıcaklıktaki doymuş halinden geçici olarak daha fazla çözünen içeren çözelti

Atmosfer basıncı 
Atmosferdeki havanın ağırlığından dolayı uyguladığı açık hava basıncı

1-Atmosfer basıncı 
76 cm (760 mm) yüksekliğindeki civa sutunun uyguladığı basınç

Atom 
Bir elementin tüm kimyasal özelliklerini gösteren en küçük parçasıdır

Atom–gram 
Bir mol atomun kütlesidir

Atom kütlesi 
Bir atomun atomik kütle birimi cinsinden kütlesidir

Atom numarası (Z) 
Bir atomun çekirdeğindeki proton sayısıoır Yada nötr bir atomda çekirdeğin etrafındaki toplam elektronların sayısına eşittir

Atomik kütle birimi (akb) 
Bir karbon (126C) atomunun kütlesinin tam olarak 1/12 sine eşittir

Aufbau yöntemi 
Elektronlar atomik orbitallere enerjileri en düşük olacak şekilde sırasıyla yerleşirler (Önce 1s, sonra 2s ve sonra 2p nin dolmaları gibi)

Avogadro kanunu 
Aynı sıcaklık ve basınçta bulunan tüm gazların eşit sayıda molekülleri, eşit hacimdedir

Avogadro sayısı (NA) 
126C elementinin 12 gramındaki kesin atom sayısıdır (6,021023 tane mol–1' e eşittir)

Ayırtedici özellik 
Maddeleri ayırt etmek için kullanılan özellik

Ayırma 
Karışımı oluşturan maddeleri fiziksel yöntemlerle ayrıştırma

Ayrımsal damıtma 
Farklı sıvılardan oluşan bir karışımdaki sıvıları kaynama noktaları farkından yararlanarak ayırma metodudur

Ayrımsal kristallendirme 
Bir karışımı oluşturan bileşenleri çözünürlük farklarından yararlanarak birbirinden ayırma metodudur

Azeotrop Sabit bir kaynama noktası bulunan ve sıvı ile buhar hallerindeki bileşimi aynı olan çözelti

Bağıl atom kütlesi 
Standart kabül edilen bir elementin kütlesine göre kıyaslanarak bulunan atom kütlesi 
Bağlanma enerjisi 
Bir atomun çekirdeğindeki proton ve nötron gibi atom altı taneciklerini bir arada tutan enerjidir
Barometre 
Açık hava basıncını ölçmek için kullanılan düzenek

Basınç 
Birim yüzeye uygulanan kuvvet

Baz 
Suda çözünürken çözeltiye hidroksit (OH&#8211 iyonları veren madde

Bazik oksit 
Suda çözündüğünde bazik çözelti oluşturan ya da asit ve asit oksitlerle reaksiyona girerek tuz oluşturan ¤¤¤¤l oksitidir 

Belirleyici madde 
Kimyasal reaksiyonda artan madde karşısında tamamen tükenen madde

Beta parçacığı 
Radyoaktif bir elementin çekirdeğindeki bir nötronun bir protona dönüşmesi ile açığa çıkan elektron 

Bileşik 
İki ya da daha fazla cins elementin belirli oranlarda birleşmesinden oluşan saf madde

Bileşik oksit 
Aynı katyonun farklı iki değerlik aldığı oksitlerinin biraraya gelmiş hali Örneğin; Fe3O4, (FeOFe2O3)

Bilimsel Yöntem 
Bilimin gelişmesini sağlayan gözlem, deney ve kanunların ve kuramların formüle edilmesi etkinliklerinin bütünü

Birinci iyonlaşma enerjisi 
Gaz halindeki bir atomdan en gevşek tutulan elektronun uzaklaştırılması için gereken minimum enerjidir

Bombardıman 
Bir atom çekirdeğine herhangi bir nükleer taneciğin gönderilmesi

Boyle kanunu 
Sabit sıcaklıktaki bir miktar gazın hacmi ile basıncı ters orantılıdır

Bozunma serisi 
Radyoaktif bir izotopun basamak basamak çeşitli ışımalar yaparak bozunması ve sonunda kararlı bir izotopa dönüşmesi 

Buharlaşma 
Ortalama

Celsius sıcaklık cetveli 
Buzun erime noktasını 0°C ve suyun kaynama noktasını 100°C olarak kabul eden sıcaklık cetveli 

Charles kanunu 
Sabit basınç altında bir miktar gazın, hacmi ile mutlak sıcaklığı doğru orantılıdır

Coulomb kuvvetleri 
Aynı yüklü tanecikler arasında itme kuvveti veya zıt yüklü tanecikler arasında çekme kuvveti Coulomb kuvvetleri olarak adlandırılır 

Çekirdek 
Atomun merkezinde proton, nötron gibi benzer atom altı parçacıklar içeren, oldukça küçük ve yoğun, pozitif (+) yüklü bölge

Çekirdek eşitliği 
Radyoaktif bir reaksiyondaki değişiklikleri gösteren denklem

Çekirdek reaksiyonu 
Bir atomun çekirdeğinde meydana gelen değişmeler, Radyoaktif veya nükleer reaksiyonlar olarak da bilinir 

Çizgi spektrumu 
Gaz veya gaz halindeki bir maddeden gelen ışıklar bir prizmadan geçirilirse elde edilen görünür renkler arasında boşluklar vardır Bu tür devamlı olmayan spektrumlara çizgi spektrumu denir

Çökelme 
Bir çözeltide iki tuzun etkileşimi veya sıcaklık değişiminin çözünürlüğe etkisi sonucu çözünmeyen katı bir bileşiğin oluşması

Çökelme reaksiyonu 
Sonucunda çökelti oluşan reaksiyonlardır 

Çözelti 
İki veya daha fazla maddeden oluşmuş homojen karışım

Çözücü 
Bir çözeltinin en fazla miktardaki bileşeni veya çözeltiye fiziksel halini veren bileşendir

Çözünen 
Bir çözeltinin miktar olarak az bulunan bileşenleri

Çözünürlük 
Belirli bir sıcaklıkta sabit hacimdeki bir çözücüde doymuş bir çözelti elde etmek için çözünen maddenin miktarı

Dalga 
Bir ortamda enerji taşıyan eğilim 

Dalga boyu 
Birbirini takip eden iki dalga tepesi yada çukuru arasındaki uzaklık

Dalton atom modeli 
Atom maddenin en küçük yapıtaşı olup daha küçük parçalara bölünemez içi dolu bir küredir

Dalton kanunu 
Birbirleriyle reaksiyon vermeyen gazların oluşturduğu karışımın basıncı, karışımda bulunan gazların kısmi basınçları toplamına eşittir

Damıtma 
Bir sıvıyı buharlaştırıp, oluşan buharını yoğunlaştırarak ayrıştırma işlemi

d–bloku 
Periyodik tablonun d–orbitallerinin dolmakta olduğu elementleri içeren bölümü

Değerlik elektronları 
En büyük baş kuvant um sayısına sahip elektron tabakasında bulunan elektronlar

Denkleştirilmiş denklem 
Aynı tip atomların, denklemin her iki tarafında da aynı sayıda bulunduğu eşitlik

Devamlı spektrum 
Beyaz ışık bütün renkleri içerdiğinden bir prizmadan geçirilirse elde edilen renkler sürekli olur, yani birinin bitmek üzere olduğu anda öbürü başlar Renkler sınır bölgelerde iç içe girmiş devamlı bantlar halindedir Bu tür spektrumlara devamlı spektrumlar denir

Derişik çözelti 
Göreceli olarak çok miktarda çözücü içeren çözelti

Derişim 
Bir maddenin belirli miktardaki bir çözücü veya bir çözeltinin içindeki göreceli miktarı

Dializ 
Bir çözelti içerisindeki küçük iyon veya moleküllerin yarı geçirgen bir zardan geçmesi ve büyük iyon veya moleküllerin geçmemesi işlemi

Difüzyon 
Bir gazın havada veya başka bir gaz içinde yayılması

Doğal radyoaktiflik 
Atom numarası 83’ten büyük olan elementlerin kendiliğinden çeşitli ışımalar yaparak yeni elementlere dönüşmesi 

Donma 
Sıvı haldeki bir maddenin katı hale geçmesi

Doymamış çözelti 
Belirli bir sıcaklıkta doymuş halden daha az çözücü içeren çözelti

Doymuş çözelti 
Belirli bir sıcaklıkta çözebileceği maksimum çözüneni içeren çözelti

Dublet 
Atomların bileşik oluştururken elektron alarak ya da vererek en dış enerji seviyelerindeki toplam elektron sayısının helyum gibi 2 olması hâlidir

Efüzyon 
Gaz moleküllerinin küçük bir delik aracılığıyla bir kaptan, daha düşük basınçlı ortama yayılması 

Ekzotermik reaksiyonlar 
Dışarıya ısı vererek gerçekleşen reaksiyonlardır 

Elektrolit 
Sulu çözeltisi elektrik akımını ileten madde

Elektrolit çözelti 
Elektrik akımını ileten çözelti

Elektrolit olmayan çözelti 
Elektrik akımını iletmeyen çözelti

Elektroliz 
Bir maddenin sıvılaştırılmış halinde ya da elektrolit çözeltisinde, elektrik akımı yardımı ile kendi bileşinlerine ayrıştırılması

Elektron 
Çekirdeğin etrafındaki ihtimali orbitallerde hareket ettiğine inanılan 1/1840 akb’lik bir kütleye sahip negatif (&#8211 yüklü parçacıktır

Elektron dağılımı 
Elementlerin atomlarında bulunan elektronların, atomik orbitallerine düzenli bir şekilde yerleşimi

Elektronegatiflik 
Bir molekül içerisindeki atomun elektronları kendine doğru göreceli çekme kabiliyeti

Elektromanyetik spektrum 
Elementler katı yada gaz halinde iken dışarıdan yeterli miktarda alırlarak, belli dalga boyırında ışıma yapmaları

Elektron ilgisi 
Nötr bir atoma (gaz fazında) bir elektron eklenmesiyle meydana gelen ısı değişimi Bir atomun elektron alma eğiliminin ölçüsü

Elektron yakalama 
Çekirdeğe en yakın bir enerji seviyesinden bir elektronun çekirdek tarafından yakalanmasıyla oluşan radyoaktif bozunma şekli 

Element 
Kimyasal metodlarla daha basit parçacıklara ayrılamayan, aynı cins atomlardan meydana gelen en basit yapıdaki madde 

Endotermik reaksiyon 
Dışarıdan ısı alarak gerçekleşen reaksiyonlardır 

Enerji seviyesi 
Çekirdek etrafında aynı enerjideki elektronların bulunduğu yörüngelerdir 

Erime noktası 
Katı hâldeki maddenin sıvı hâle geçtiği sıcaklık noktası

f – bloku 
Periyodik tabloda f orbitallerinin dolmakta olduğu elementlerin oluşturduğu küme 

Fahrenheit sıcaklık cetveli 
Buzun 32°F da eridiğini ve suyun 212 °F da kaynadığını kabul eden sıcaklık cetveli

Frekans 
Belirli bir noktada birim zamanda (saniyede) geçen dalga sayısıdır

Fiziksel değişme 
Maddenin fiziksel halinde meydana gelen değişmedir 

Fiziksel özellik 
Erime noktası, kaynama noktası, renk, özkütle gibi maddenin iç yapısıyla ilgili olmayan özelliklerdir 

Fizyon (Bölünme) reaksiyonu 
Ağır bir çekirdeğin daha küçük çekirdeklere dönüşmesi Bu sırada bir kaç nötron ile çok büyük miktarda enerji açığa çıkar

Flüoresans 
Bir maddenin kısa dalga boylu radyasyon ile uyarılması sonucu ışık yayması Uyarıcı ortamdan uzaklaştırıldığında ışık yayma işlemi durur 

Formül 
Bileşikteki elementlerin sembollerini ve bu bileşiğin bir molekülündeki atomların kaçar tane olduğunu gösteren sayıları içeren basit ifadedir 

Formül–gram 
Bir mol iyonik bağlı bileşiğin kütlesidir 

Fosforesans 
Bir maddenin uyarılması sonucu ortamdan uyarıcı kaldırılsa da bir süre daha ışıma yapması

Fotoelektrik olay 
Bir ¤¤¤¤l üzerine düşürülen ışığın, ¤¤¤¤l yüzeyinden elektron koparması olayına denir

Foton 
Işık taneciğ Işık ışınının enerjisi bu fotonlar içinde yoğunlaşmıştır 

Füzyon (Birleşme) reaksiyonu 
Küçük atom çekirdeklerinin birleşerek daha büyük çekirdekler oluşturmasıdır

Gama ışıması 
Çeşitli radyoaktif ışımalar sonucu yüksek enerjili halde kalan bir çekirdeğin yaydığı ve nüfus etme gücü yüksek olan elektromanyetik ışıma 

Gay – Lussac kanunu 
Sabit hacimli bir miktar gazın basıncı ile mutlak sıcaklığı doğru orantılıdır

Gaz kanunları 
Özel şartlar altındaki gazların davranışlarını inceleyen kanunlar

Gaz sabiti (Rydberg sabiti) 
İdeal gaz denkleminde ve bazı diğer denklemlerde karşılaşılan sabit

Geçiş elementleri 
Periyodik sistemin orta kısmında bulunan ve bileşiklerinde, birden fazla değerlik alabilen d orbitallerinin dolmasıyla oluşan B grubu elementleridir

Gerçek Gaz 
Davranışı ideal gaz davranışından farklı olan gaz 

Görünür spektrum 
Dalga boyu yaklaşık 390 nm ile 760 nm arasında bulunan ve elektromanyetik ışımanın bütün görünen dalgalarını içeren spektrumu

Graham kanunu 
Sabit sıcaklıkta bir gazın difüzyon veya efüzyon hızı, o gazın öz kütlesinin karekökü ile ters orantılıdır

Grup 
Periyodik sistemdeki benzer kimyasal özelliğe sahip elementlerden oluşan dikey sütunlar


Hacim 
Maddenin uzayda kapladığı boşluk 

Halojenler 
Tuz yapıcı anlamına gelen ve periyodik tabloda, atomlarının son yörüngelerinde yedi elektron bulunduran elementlerin oluşturduğu 7A grubu

Heterojen karışım 
Her noktasında aynı özellik göstermeyen karışımlardır 

Hızlandırıcı 
Elektron, proton ve alfa parçacığı gibi yüklü parçacıklara çok yüksek kinetik enerji kazandıran alet 

Hidrat 
Kristal yapısında belirli miktarlarda su molekülü içeren bileşiklerdir 

Homojen karışım 
Her noktasında aynı özellikleri gösteren karışımlardır 

Hund kuralı 
Eş enerjili orbitallere (2px, 2py, 2pz gibi) elektronların paralel spinli maksimum sayıda eşleşmemiş elektron sağlayacak şekilde yerleştirilmesi

Işık hızı 
Bütün elektromanyetik dalgaların boşluk kabul edilen, maddeden arınmış ve havası boşaltılmış ortamda 3•108 cm/s lik bir hızla ile ilerleyişi 

Işın tedavisi 
Radyoaktif ışımanın tedavi amacıyla kullanımı, radyoterapi 

İç geçiş elementleri 
Periyodik sistemin alt kısmında yer alan ve f orbitallerinin dolmasıyla oluşan elementler Aktinitler ve lantanitler

İdeal gazlar 
Bütün basınç değerlerinde Boyle kanununa uyan gazları tanımlar Gerçek gazlar yüksek sıcaklık ve düşük basınçta ideal davranışa yaklaşır

İndirgen 
Kimyasal reaksiyonlarda kendisi yükseltgenerek karşısındakini indirgeyen madde

İndirgenme 
Elementlerin elektron olarak bir değerlikten daha düşük değerliklere geçmesi

İyon 
elektriksel yük taşıyan atom ya da atom grupları İyonlaşma Gaz halindeki bir atomun en uzak yörüngesindeki en zayıf tutulan elektronunun koparılması işlemine denir

İyonik bağ 
Bir ¤¤¤¤l ile a¤¤¤¤l arasında elektron alış–verişi sonucunda oluşan bağ türü

İyonik bileşik 
Atomları arasında iyonik bağ içeren bileşikler 

İyonlaşma enerjisi 
Gaz halindeki nötr bir atomun bir elektronun uzaklaştırılması için gerekli minumum enerji

İzoelektronik 
Değerlik elektron sayıları aynı olan atom veya iyon türleri

İzoton 
Nötron sayıları aynı proton sayıları farklı olan atomlar 

İzotop 
Proton sayıları aynı nötron sayıları farklı ya da bir başka değişle atom numarası aynı, kütle numarası farklı olan atomlar 

Javel suyu 
NaOH çözeltisinden CI2 gazı geçirilerek elde edilen ve hipoklorit CIO– iyonları içeren çamaşır suyu olarak kullanılan ağartıcı madde

Kaba formül 
Bir bileşikteki elementlerin sadece cinsini ve oranını belirten en basit formül 

Kademeli reaksiyon 
Birden fazla reaksiyon basamağına sahip reaksiyonlar serisi 

Kalkojen 
Filiz yapan 6A grubu elementleri

Kararlı bileşik 
Kolaylıkla bozunup, ayrışmayan bileşik

Karışım 
İki ya da daha fazla maddenin gelişigüzel oranlarda, kimyasal özelliklerini yitirmeden oluşturdukları madde 

Katı 
Belirli kütle, hacim ve şekli olan içine girdiği kabın şeklini almayan madde hali

Katlı oranlar kanunu 
İki element aralarında birden fazla bileşik oluşturuyorsa, birinin sabit tutulan miktarına karşılık diğerinin değişken miktarları arasında küçük ve tamsayılarla ifade edilen bir oran vardır

Katot ışın tüpü 
Uçlarında ¤¤¤¤l elektrot bulunan ve içerisine düşük basınçta gaz konulup elektronlara elektriksel gerilim uygulanmasıyla gaz örneğinin ışık yaymasını sağlayan tüp

Katyon 
Pozitif (+) yüklü iyon

Kaynama 
Bir sıvının buhar basıncının, ortam basıncına eşit olması

Kaynama noktası 
Bir sıvının buhar basıncının, açık hava basıncına eşit olduğu andaki sıcaklık değeri 

Kelvin sıcaklık cetveli 
Mutlak sıcaklıktır Moleküllerinin ortalama kinetik enerjilerine göre kullanılan sıcaklık cetveli

Kısmî basınç 
Bir gazın, içinde bulunduğu karışımın toplam basıncı içerisinde sahip olduğu basınç Bir gazın karışım içersinde tek başına uyguladığı basınç

Kızıl ötesi ışınlar 
Dalga boyu 10–6 m ile 10–4 m arasında olan zayıf enerjili dalgalar

Kimya 
Maddelerin özellikleri ile maddeler arası etkileşimleri inceleyen bilim dalı

Kimyasal denklem 
Kimyasal reaksiyon oluşumunu sembollerle gösteren denklem 

Kimyasal formül 
Bileşiğin bileşimini kimyasal sembol ve rakamlar kullanarak gösterme şekli 

Kimyasal özellik 
Maddenin iç yapısıyla ilgili özellikler 

Kimyasal reaksiyon 
Bir ya da daha fazla maddelerin bir veya birden fazla farklı maddelere dönüştüren bir çeşit değişimlerdir Kısaca yeni oluşumlara sebebiyet verecek şekilde atomların başka dizilişlerini sağlayan işlemler 

Kinetik teori 
Gaz ve sıvı moleküllerinin davranışlarını kuramsal olarak açıklayan teori

Konsantrasyon 
Çözeltide çözünmüş olan göreceli madde miktarıdır Düşük konsantrasyonlu çözeltilere seyreltik, yüksek konsantrasyonlu çözeltilere derişik çözelti denir 

Kontrol çubuğu 
Nükleer bir reaktörün kalbine yerleştirilen, zincirleme fizyon reaksiyonunu kontrol altına almaya yarayan çubuk Genellikle bor, kadmiyum veya zirkonyum gibi elementlerden yapılır ve ortamdaki nötronları soğurmak için kullanılır

Kovalent bağ 
İki elektronun iki atom tarafından paylaşılması ile oluşan bağ 

Kovalent bileşikler 
Atomları arasında kovalent bağ içeren bileşikler 

Kritik kütle 
Bir nükleer fizyon reaksiyonun kendiliğinden zincirleme olarak devam edebilmesi için gerekli olan nükleer yakıt kütlesi 

Kromatografi 
Çözücü ve ayırt edici ortam kullanarak çözünen madde karışımını bileşenlerine ayırma metodu 

Küresel simetri 
Bir element atomunun değerlik orbitallerinin tam ya da yarı dolu olma hali,

Kütle 
Değişmeyen madde miktarı

Kütlenin korunumu kanunu 
Bir kimyasal reaksiyonda, reaksiyona giren maddelerin kütleleri toplamı, reaksiyon sonucu elde edilen ürünlerin kütleleri toplamına eşittir

Lewis yapısı 
Değerlik elektronlarının noktalarla gösterilmesi ile yazılan formüller 

Ligand 
Kompleks iyonlarda merkez atomu saran komşu gruplardan her biri

Lantanitler 
Lantanyum (89La) elementinden sonra gelen ve 5f orbitallerinin dolmasıyla oluşan 14 element

Madde 
Uzayda yer kaplayan kütlesi olan herşey 

Makroskobik 
Çıplak gözle incelenebilenManometre Kapalı kaptaki gazların basıncını ölçmek için kullanılan düzenek

¤¤¤¤l 
Kimyasal reaksiyonlarda pozitif değerlik alan ve kendine has bir kakım özellikleri olan element

Mikrodalgalar 
Dalga boyu 10–8 ile 10–1m arasında bulunan düşük frekanslı dalgalar

Mikroskobik 
Mikroskop olmadan, çıplak gözle ölçülemeyen çok küçük yapılar

Mineral 
Belli bir formülü olan doğada saf halde bulunan ¤¤¤¤l bileşiği

Mol 
6,02•1023 adet tanecik, atom veya molekül 

Mol kesri 
Bir gazın mol sayısının, gazın içinde bulunduğu karışımın toplam mol sayısına oranı

Molal donma noktası azalması sabiti 
Bir molal parçaçık içeren çözücünün donma noktasındaki azalma miktarı

Molal kaynama noktası yükselmesi sabiti 
Bir molal parçaçık içeren çözücünün kaynama noktasındaki artma miktarı

Molalite 
Bir kilogram çözücü içerisinde çözünmüş maddenin mol sayısı

Molarite 
Bir litrede çözeltide çözünmüş olan maddenin mol sayısı

Molar hacim 
1 mol maddenin kapladığı hacim

Molar kütle 
1 mol atom veya molekülün gram cinsinden ağırlığı

Molekül 
Bileşiği oluşturan en küçük yapı 

Molekül formülü 
Molekülü oluşturan atomların sayısını tam olarak gösteren formül

Molekül–gram 
Bir mol kovalent bağlı bileşiğin kütlesi 

Molekül kütlesi 
Bir moleküldeki atomların akb cinsinden toplam kütlesi 

Mor ötesi ışınlar 
Dalga boyu 10–8 m ile 10–10 m arasında olan yüksek enerjili dalgalar

Net iyon denklemi 
Kimyasal reaksiyonda sadece rol alan iyonların gösterildiği bir kimyasal denklem 

Normal kaynama noktası 
Deniz seviyesindeki bir sıvının buhar basıncının, açık hava basıncına (760 mmHg) eşit olduğu andaki sıcaklık değeri

Normalite 
Bir litre çözeltide çözünmüş maddenin eşdeğer-gram sayısı

NŞA 
Sıcaklığın 0°C ve basıncın 1 atm olan durum 

Nötr oksit 
A¤¤¤¤llerin oksijence fakir olan oksitleridir 

Nötron 
Atomun çekirdeğinde bulunan ve kütlesi yaklaşık 1 akb olan yüksüz tanecik

Nötürleşme reaksiyonu 
Asitlerle, bazlar arasında oluşan reaksiyonlar 

Nükleer enerji 
Radyoaktif reaksiyonlar sonucu açığa çıkan enerji, atom enerjsi

Nükleer reaktör 
İçerisinde nükleer fizyon reaksiyonunun kontrollü bir şekilde gerçekleştirildiği sistem 

Nükleer yakıt 
Nükleer reaktörde enerji üretmek için kullanılan bölünebilen izotopları içeren madde

Nükleon 
Proton ve nötron gibi atom çekirdeğini oluşturan temel parçacıklar


Oksi asit 
Yapısında oksijen bulunduran asitler 

Oksidasyon sayısı 
Bileşikteki bir atomun değerliği, bir elementin yükü

Oksit 
Oksijenin soygazlar ve flor haricindeki elementlerle yaptığı bileşikler 

Ortalama serbest yol 
Bir gaz molekülünün ortalama olarak iki çarpışma arasında aldığı yol

Oktet 
Bir atomun en dış enerji seviyesindeki elektron sayısının 8 olması hali

Orbital 
Çekirdeğin etrafında dönen elektronların bulunma ihtimali en yüksek olduğu bölgeleri ve elektronların hareketini belirleyen matematiksel dalga denklemi

Ozmos 
Bir çözücünün yarı geçirgen bir zardan daha derişik bir çözeltiye geçmesi

p–bloku 
Periyodik tabloda p–orbitallerinin dolmakta olduğu elementler grubu 

Pauli prensibi 
Bir atomda dört quantum sayılarda birbirinin tamamen aynı olan iki elektron bulunamaz

Periyot 
Periyodik sistemdeki yatay sıralarPeriyodik tablo Kimyasal ve fiziksel özellikleri göz önünde tutularak elementlerin atom numaralarına göre sıralanışını gösteren çizelge

Peroksit 
O2–2 iyonu içeren oksit bileşikleridir 

Plazma 
Gaz fazındaki atomların çok yüksek sıcaklıklarda iyonlaşarak çekirdek ve elektronlarına ayrışması sonucu oluşan akışkan madde 

Proton 
Atomun çekirdeğinde bulunan kütlesi 1 akb lik +1 yüklü atom altı parçacıkları

Pozitron parçacığı 
Radyoaktif bir elementin çekirdeğindeki bir protonun bir nötrona dönüşmesi ile açığa çıkan pozitif yüklü elektron


Radyasyon 
Enerjinin elektromanyetik dalgalar ya da parçacıklar halinde yayılması 

Radyoaktiflik 
Çekirdeğinin kararsızlığından dolayı bir atomun kendiliğinden, sürekli olarak çeşitli ışımalar yaparak enerji yayması

Radyoaktif izleyici 
Biyolojik ve kimyasal süreçlerin izlenmesinde kullanılan radyoaktif özelliğe sahip izotoplar

Radyoaktif olay 
Atomun çekirdeğinde meydana gelen herhangi bir değişiklik

Radyoaktif serpinti 
Bir nükleer patlama sonucu atmosfere yayılan radyoaktif atıkların rüzgar ya da yağmurla tekrar yeryüzüne inmesi

Radyografi 
X ya da gama ışıması yardımı ile film ya da duyarlı plaka üzerinde görüntü elde etme yöntemi

Radyoizotop 
Bir elementin radyoaktif özellik gösteren izotopları

Raoult Kanunu 
Çözeltinin uçucu olan bir bileşieninin buhar basıncı, bu bileşenin mol kesri ile saf sıvısının buhar basıncı çarpımına eşittir 

Rutherford atom modeli 
Atomun çekirdeğinde proton bulunup, çekirdeğin etrafında tıpkı güneş sistemindeki gezegenler gibi dönen elektronlar mevcuttur

s–bloku 
Periyodik tablonun sol tarafında ¤¤¤¤l atomların oluşturduğu blok 

Sabit 
Bir fiziksel niceliğe ait değişmez değer Örneğin : Işık hızı ve Avogadro sayısı birer sabittir

Sabit oranlar kanunu 
Herhangi bir bileşiği oluşturan maddelerin kütleleri arasında daima sabit bir oran vardır 

Sert su 
Sabun ile köpük oluşturmayan su Eğer su içerisinde sertliğe sebep olan HCO3– iyonu ve buna bağlı katyonlar var ise bu tür sulara geçici sertliğe sahip sular denir Eğer sertliğe HCO3– den başka (SO4–2 gibi) iyonlar sebep oluyorsa böyle sulara kalıcı sertliğe sahip sular denir

Seyreltik çözelti 
Göreceli olarak az miktarda çözünen içeren çözelti 

Seyreltme 
Bir çözeltinin konsantrasyonunun, çözeltiye çözücü eklemek sureti ile azalması 

Sıcaklık 
Termal ilişki içindeki maddeler arasında meydana gelen ısı akışını tanımlayan fiziksel özellik 

Sıvı 
Maddenin hali Kütlesi ve hacmi belli olan fakat belirli bir şekli olamayan maddedir Bu yüzden içine konulduğu kabın şeklini alır 

Sıvı basıncı 
Sıvı tarafından birim yüzeye uygulanan basınç 

Sıvı – buhar basıncı 
Buhar fazına geçen, sıvı moleküllerinin uyguladığı basınçSıvı – buhar dengesi Bir sıvıdaki moleküllerin sıvı fazdan, gaz fazına geçme (buharlaşma) hızları ile gaz fazından, sıvı fazına geçme hızlarının (yoğunlaşma) eşit olması hâli 

Standart sıcaklık ve basınç 
273,15 K veya 0°C ve 101,33 kPa veya 1 atm (760 mmHg) 

Stokiyometri 
Kimyasal reaksiyonlardaki giren maddelerle, ürünler arasındaki kütle ilişkileri 

Soğutma etkisi 
Buharlaşma olan ortamda, ortalama kinetik enerjileri fazla olan moleküllerin sıvıdan, gaz fazına geçmelerinden dolayı ortamın kinetik enejisinin azalması yani ortamın soğuması 

Soygaz 
Kimyasal reaksiyonlara karşı ilgisiz elementler Periyodik tablodaki 8A grubu elementleriİnert veya asal gaz olarakta bilinirler 

Sulu çözelti 
Çözücüsünün su olduğu çözelti

Temel hâl 
Bir atomun bütün elektronlarının en düşük enerjili haline sahip olduğu durumdaki elektron dağılımı 

Termokimya 
Kimyasal reaksiyonlardaki ısı değişimini inceleyen kimya bilimi

Thomson atom modeli 
Atom bir küre şeklinde olup, içerisinde protonlar ve elektronlar rast gele yerlere,tıpkı kekin içerisindeki üzüm gibi dağılmış halde bulunurlar

Toprak alkali ¤¤¤¤ller 
Periyodik tablonun 2A grubunda bulunan ¤¤¤¤ller

Transuranyum elementleri 
Atom numarası 92 den (Uranyum elementinin atom numarasından ) büyük olan elementler

Tuz 
Asitlerle, bazların reaksiyonu sonucu oluşan ürün

Uçucu sıvı 
Moleküller arasında çekim kuvveti ve kaynama noktası düşük , buna karşılık buhar basıncı yüksek olan sıvı 

Uçucu olmayan sıvı 
Moleküller arasında çekim kuvveti ve kaynama noktası yüksek, buna karşılık buhar basıncı düşük olan sıvı

Uyarılmış hâl 
Temel haldeki bir elektronun, dışarıdan enerji verilerek daha kararsız olan bir dış yörüngeye çıkarılması hâli

Ürün 
Kimyasal reaksiyon sonucu oluşan maddeler


Zincirleme reaksiyon 
Nükleer fizyon reaksiyonundan 235U gibi bölünebilen çekirdeklerin nötron kaparak yeni çekirdeklere bölünmesi ve daha fazla sayıda nötron oluşturması Oluşan bu yeni nötronlar sayesinde reaksiyon büyüyerek ilerler