- Isı ve Sıcaklık Arasındaki Farklar :
1- Isı bir enerji çeşidi, sıcaklık ise bir ölçümdür.
2- Isı kalorimetre kabı ile sıcaklık termometre ile ölçülür.
3- Isı birimi kalori (cal) veya Joule, sıcaklık birimi ise derecedir.
4- Isı, madde miktarına bağlıdır, sıcaklık ise madde miktarında bağlı değildir.
- Isı ve Sıcaklık Arasındaki İlişki :
Sıcaklık, bir maddenin aldığı ya da verdiği ısı enerjisinin göstergesidir. Bu nedenle sıcaklığın var olmasının nedeni ısı enerjisidir.
Bir maddeye ısı enerjisi verildiğinde verilen ısı enerjisini alan tanecikler bu ısı enerjisini kinetik enerjiye çevirir. Bu nedenle taneciklerin kinetik enerjisi artacağı için maddenin sıcaklığı artar.
Bir madde dışarıya ısı enerjisi verdiğinde taneciklerin kinetik enerjisi azalacağı için maddenin sıcaklığı azalır.
ÖRNEKLER :
1- Yanan kibrit çöpü ile deniz suyunun sıcaklıklarının karşılaştırılması :
Kibrit çöpündeki bir molekülün kinetik enerjisi, deniz suyunu oluşturan moleküllerden birinin kinetik enerjisinden fazla olacağı için kibrit çöpünün sıcaklığı deniz suyunun sıcaklığından fazladır.
2- Yanan kibrit çöpü ile deniz suyunun ısılarının karşılaştırılması :
Deniz suyundaki bütün moleküllerin toplam kinetik enerjisi, kibrit çöpündeki moleküllerin toplam kinetik enerjisinden fazla olacağı için deniz suyunun ısısı kibrit çöpünün ısısından fazladır.
NOT :
1- Isı bir enerji çeşidi, sıcaklık ise bir ölçümdür.
2- Isı kalorimetre kabı ile sıcaklık termometre ile ölçülür.
3- Isı birimi kalori (cal) veya Joule, sıcaklık birimi ise derecedir.
4- Isı, madde miktarına bağlıdır, sıcaklık ise madde miktarında bağlı değildir.
- Isı ve Sıcaklık Arasındaki İlişki :
Sıcaklık, bir maddenin aldığı ya da verdiği ısı enerjisinin göstergesidir. Bu nedenle sıcaklığın var olmasının nedeni ısı enerjisidir.
Bir maddeye ısı enerjisi verildiğinde verilen ısı enerjisini alan tanecikler bu ısı enerjisini kinetik enerjiye çevirir. Bu nedenle taneciklerin kinetik enerjisi artacağı için maddenin sıcaklığı artar.
Bir madde dışarıya ısı enerjisi verdiğinde taneciklerin kinetik enerjisi azalacağı için maddenin sıcaklığı azalır.
ÖRNEKLER :
1- Yanan kibrit çöpü ile deniz suyunun sıcaklıklarının karşılaştırılması :
Kibrit çöpündeki bir molekülün kinetik enerjisi, deniz suyunu oluşturan moleküllerden birinin kinetik enerjisinden fazla olacağı için kibrit çöpünün sıcaklığı deniz suyunun sıcaklığından fazladır.
2- Yanan kibrit çöpü ile deniz suyunun ısılarının karşılaştırılması :
Deniz suyundaki bütün moleküllerin toplam kinetik enerjisi, kibrit çöpündeki moleküllerin toplam kinetik enerjisinden fazla olacağı için deniz suyunun ısısı kibrit çöpünün ısısından fazladır.
NOT :
1- Isı enerjisi, kütlesi olmayan (ve foton denilen) enerji paketçikleridir (kuantalarıdır).
Isı enerjisi atom, molekül ve maddenin hareket enerjisinden oluşur.
2- Isı enerjisinin kütlesi olmadığı için boşlukta da yayılır.
3- Isı, hem moleküllerin kinetik enerjilerinin hem de moleküller arasındaki bağlanma enerjilerinin toplamına eşittir.
Isı enerjisi atom, molekül ve maddenin hareket enerjisinden oluşur.
2- Isı enerjisinin kütlesi olmadığı için boşlukta da yayılır.
3- Isı, hem moleküllerin kinetik enerjilerinin hem de moleküller arasındaki bağlanma enerjilerinin toplamına eşittir.
Kainatta ısı ve sıcaklık kavramlarının olmadığı hiçbir olay yok gibidir.Isı ve sıcaklık,canlılar için de çok önemlidir.Çünkü,çok düşük sıcaklıklarda canlılar yaşayamadığı gibi,çok yüksek sıcaklıklarda da canlılar yaşayamamaktadır.Isı enerjisi aslında kütlesi olmayan foton dediğimiz enerji paketcikleri dir.Bundan dolayı ısı enerjisi boşlukta da yayılır.Bu enerji paketcikleri,madde,atom ve moleküllerinin titreşim hareketinden meydana gelmektedir.Bu molekül ve atomların titreşim hareketleri ne kadar fazla ise,paketciklerin enerjileri de o kadar fazla olur.Teorik araştırmalara göre,-273 0C de tüm maddelerin atom ve moleküllerinin titreşimi hemen hemen sıfır olmaktadır.Ve bu sıcaklık altında moleküller hareketsiz durmaktadır.Fakat şu ana kadar -273 0C sıcaklığa kadar inilememiştir.Isı enerjisi aynı zamanda kimyasal ve nükleer enerji tepkimelerinde de açığa çıkmaktadır
Isı
Bir maddenin katı,sıvı ve gaz halinde olduğu bilinmektedir.Madde bu üç halden hangi halde olursa olsun,molekülleri daima hareket halindedir.Her bir molekülün bir hareket enerjisi vardır.Bir maddenin moleküllerinin hareket enerjileri ile moleküller arsı bağlanma enerjilerinin toplamına ısı enerjisi denir.Ayrıca ısı,verilen ya da alınan bir enerji çeşididir.
Sıcaklık
Bir maddenin belli bir standarda göre soğukluğunu ve ılıklığını gösteren nicelik,sıcaklık olarak bilinir.
Maddeyi oluşturan taneciklerin(moleküllerin)tek tek kinetik enerjileri aynı olabildiği gibi,farklı da olabilir.Bütün moleküllerin kinetik enerjileri toplanıp tanecik sayısına bölünürse,ortalama bir değer bulunur.Bu ortalama değer hangi maddede daha fazla çıkmışsa o maddenin sıcaklığı daha fazladır.Mesela bir maddenin ortalama enerji değeri,diğerinin iki katı ise sıcaklığı da iki katı denebilir.
Bir maddenin ortalama hızda bulunan bir molekülünün (kinetik)hareket enerjisi ile doğru orantılı büyüklüğe sıcaklık denir.
Sıcaklığın artması emek,madde moleküllerinin hareket enerjilerinin artması demektir.
Not
• Isı kalorimetre ile ölçülür,sıcaklık ise termometre ile ölçülür.
• Isı bir enerji çeşididir.Sıcaklık ise enerji değildir,bir ölçümdür.
• Isı birimi kalori veya joule dür.Sıcaklık birimi ise derecedir.
Termometreler
Sıcaklık ölçmek için kullanılan aletlere termometre denir.Maddelerin boyutunda olan değişim,sıcaklığında olan değişimi gösterebilir.Termometreler de bu esasa göre düzenlenmiş aletlerdir.Termometrelerde 76 cm-Hg basıncında sabit iki sıcaklık değeri seçilir.Biri buzun erime sıcaklığı,diğeri de suyun kaynama sıcaklığıdır.Bazı bilim adamları sıcaklık ölçümü konusunda değişik ölçekler teklif etmişlerdir.
1)Celcius:Buzun erime sıcaklığını 0 derece suyun kaynama sıcaklığını ise 100 derece olarak kabul eder.
2)Fahrenheit:Buzun erime sıcaklığını 32 derece,suyun kaynama sıcaklığını ise 212 kabul etmiştir.
3)Kelvin:Sıcaklıklar için başlangıç noktasını –273 derece olarak kabul etmiş ve bütün sıcaklık derecelerini pozitif sayılarla anlatmıştır.Bu ölçekte sıcaklık için sıfır,mutlak sıfırdır.Bundan dolayı bu ölçeğe mutlak sıcaklık ölçeği de denir.
Isı Enerjisi
Sıcaklık maddenin moleküllerinin hareket enerjisini ifade eden büyüklüktür.Sıcaklığı artırmak için yani moleküllerin hareketlerini hızlandırmak için cisme dışarıdan enerji vermek gerekir.Ancak bu enerji nasıl bir enerji olmalıdır?Mesela bu cisme ,potansiyel enerji kazandırılırsa,cisim bulunduğu yerden yukarı kaldırılarak veya cismin hızı artırılarak kinetik enerjisi artırılırsa.cismin sıcaklığı artmaz.
Cismin sıcaklığını artırmak için verilmesi gereken enerji çeşidine ısı enerjisi denir.Q ile gösterilir.
Isı bir enerji türü olduğu için,enerji birimleri ısı birimi olarak alınabilir.
1 kalori(1 cal):1 gram suyun sıcaklığını 1 derece değiştirmek için verilmesi yada alınması gereken ısı miktarına denir.
1 cal =4,18 joule
Isı alıp veren maddelerde şu değişiklikler olur:
A.Sıcaklık değişimi
B.Hal Değişimi
C.Boyut değişimi(Genleşme)
A)Sıcaklık Değişimi
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder