İŞ ( W)
Bir kuvvet uygulandığı cismi kendi doğrultusunda hareket ettirebiliyorsa, fiziksel anlamda iş yapmış olur. Fiziksel anlamda iş yapmak, uygulanan kuvvet ve alınan yol ile doğru orantılıdır.
W = İş
F = Kuvvet W = F . x
x = Yol
Düz bir yolda yürüyen çocuk, masa başında çalışan memur fiziksel anlamda iş yapmış sayılmaz. Ancak merdiven çıkan biri, elindeki defteri sallayarak giden biri fiziksel anlamda iş yapmış sayılır.
İş skaler bir büyüklük olup, iş birimleri şunlardır;
İş ( W ) | Kuvvet ( F ) | Yol ( x ) |
Joule (J ) | Newton ( N ) | Metre ( m ) |
Erg | Dyn | cm |
Kgfm | Kgf | m |
1 Joule = 107 erg
1 kgfm = 9,81 joule
1 kgfm = 9,81.107 erg
Bir cisme uygulanan kuvvetin, yola olan durumuna göre, iş bağıntısı şöyle değişir:
İş İle İlgili Özel Durumlar:
1 . Bir cisme kuvvet uyguladığımız halde, cisim yol almamışsa, iş yapılmamış olur.
W = F . x
W = F . 0 = 0 olur.
2 . Düz bir yolda elindeki yükü salamadan giden adam iş yapmaz.Çünkü bu durumda yüke etkiyen kuvvet yola diktir.
Yol doğrultusunda F = 0 olduğundan;
W = F . x
W = o . x = 0 olur.
m |
h |
W = F . x
Ep = m.g.h bulunur.
( g = Yerçekimi ivmesi )
4 . m kütleli cisim h yüksekliğinden serbest bırakılırsa,yerçekimi kuvveti iş yapmış olur.
W = m.g.h
5 . Sürtünmeli yolda sürtünme kuvvetinin yaptığı iş, Ws = Fs . x dir. Bu da ısıya dönüşür.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
1.Aşağıdakilerden hangisi apolar yapılı bir bileşiktir?
A)H2 B)NO2 C)H2O D)NH3
2.X, Y ve Z maddeleri için ;
· X bileşiklerinde + ve – değerlik alabiliyor.
· X ve Z arasında bileşik oluşmuyor.
· Y, İki atomlu molekül oluşturamıyor.
Yukarıdaki verilenlere göre, bu maddeler aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru gösterilmiştir
A) Metal Ametal Soygaz
B) Ametal Metal Soygaz
C) Ametal Ametal Metal
D) Metal Soygaz Ametal
3.
I . X + Y = Alaşım
II . Z + T = Kovalent bağ
III . Y + Z = İyonik bağ
Yukarıdaki bilgilere göre hangi elementler Ametaldir ?
A) X ve T B) Z ve T C) Y ve Z D) X ve Y
4. Zıt yükü iki iyonun birbirini çekmesi sonucu oluşan bağa ne ad verilir?
a)İyonik bağ b)Kovalent bağ c)Epik bağ c)Sıkı bağ
5. X metal,Y ametal,Z ametal olduğuna göre X,Y ve Z’nin 0luşturduğu bileşiklerdeki bağ cinsleri aşağıdakilerden hangilerinde doğru olarak verilmiştir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III
6. Aşağıdakilerden hangisi kovalent bağlı bir bileşiktir?
A) NaCl B) CH3 C) KCl D) NaI
7. Aşağıda kimyasal bağlarla ilgili verilenlerden hangisi
yada hangileri doğrudur ?
I .Ametal atomları arasında kovalent bağ vardır.
II .Atomlar yük bakımından kararlı hale geçerken kimyasal
bağ oluştururlar
III. İyonik yapılı bileşiklerin sulu çözeltileri elektrik akımını
iletirler.
A) yalnız I B) I , II
C) I , III D) I , II , III
CEVAPLAR:1-A,2-B,3-B,4-A,5-C,6-B,7-D
------------------------------------------------------------------------------
YAYLARI TANIYALIM
Kuvvet uygulandığında bazı cisimlerin şekillerinde değişiklikler olduğunu, uygulanan kuvvet ortadan kalktığında ise bu cisimlerin ilk şekillerine döndüklerini fark ettiniz mi? Bu tür cisimlere, esnek cisimler dendiğini biliyor musunuz?
Örneğin, giydiğimiz bazı tişört ve çoraplar esnektir. Onları, giyebilmek için gereriz. Çıkardığımızda ise bu giysiler, ilk şekillerine döner. Oyun hamuru ve cam macunu gibi maddeler esnek değildir. Onlara kuvvet uyguladığımızda şekillerini değiştirebiliriz. Fakat uyguladığımız kuvvet ortadan kalktığında bu maddeler eski hâllerine dönmezler.
Yay gibi cisimler esnektir. Gererek ya da sıkıştırarak onların şekillerini değiştirebiliriz. Uyguladığımız kuvveti ortadan kaldırdığımızda ise yay eski hâline döner.
Örneğin, giydiğimiz bazı tişört ve çoraplar esnektir. Onları, giyebilmek için gereriz. Çıkardığımızda ise bu giysiler, ilk şekillerine döner. Oyun hamuru ve cam macunu gibi maddeler esnek değildir. Onlara kuvvet uyguladığımızda şekillerini değiştirebiliriz. Fakat uyguladığımız kuvvet ortadan kalktığında bu maddeler eski hâllerine dönmezler.
Yay gibi cisimler esnektir. Gererek ya da sıkıştırarak onların şekillerini değiştirebiliriz. Uyguladığımız kuvveti ortadan kaldırdığımızda ise yay eski hâline döner.
Bir cismi, yayın ucuna astığımızda cismin ağırlığından dolayı yay uzar. Fakat yay da asılı olduğu cisme yukarı doğru bir kuvvet uygular. Bu yüzden cisim asıldıktan sonra, yayın ucu bir müddet aşağı ve yukarı hareket eder ve bir süre sonra durur. Bu durumda cismin ağırlığı ile yayda oluşan kuvvet dengede olur. Yandaki şekilde görüldüğü gibi, cismi yaydan ayırdığımızda yayın ucu yukarı doğru hareket eder. Eğer yayın ucundan ayırdığımız cisim daha ağır olursa yay yukarı doğru daha hızlı hareket eder. Bu durum yayın, kendisini geren cisme, eşit büyüklükte ve zıt yönde bir kuvvet uyguladığını gösterir
Yaya gereğinden fazla kuvvet uygulandığında yay, esneklik özelliğini kaybeder ve eski hâline dönemez. Yapımında yay kullanılan aletler tasarlanırken yay ile
bu yaya uygulanacak kuvvetin uygun özellikte olmasına dikkat edilir. Bir cismin ağırlığını ölçmek için dinamometre (yaylı el kantarı) kullanılır.
bu yaya uygulanacak kuvvetin uygun özellikte olmasına dikkat edilir. Bir cismin ağırlığını ölçmek için dinamometre (yaylı el kantarı) kullanılır.
bir elmayı dinamometreye astığımızda elmanın ağırlığı dinamometrenin içindeki yayı uzatır. Eğer aynı dinamometreye bir paket elma asarsak yay bu kez daha fazla uzar. Çünkü bir paket elmanın ağırlığı daha fazladır. Kuvvet biriminin Newton (Nivton) olduğunu ve “N” ile gösterildiğini biliyoruz
yaya uygulanan kuvvet ne kadar artırılırsa uzama miktarı da aynı oranda artar. Günlük hayatta kullandığımız el kantarı, baskül gibi tartı araçları yayların bu özelliğine göre ölçüm yapar
*Esneklik potansiyel enerjisi sıkıştırma veya gerilme miktarına ve maddenin esneklik özelliğine bağlıdır.
*Her yayın esneklik potansiyel enerjisi farklıdır. Bu enerji yayın esnekliği , sertliği , yapıldığı maddenin cinsine ve yayın helozon sayısına bağlıdır.
*Esnekliğini kaybeden bir yay eski haline dönemez.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder