MAYOZ BÖLÜNME:

MAYOZ BÖLÜNME:


Eseyli üreyen canlilarda erkek (sperm)ve disi(yumurta) gamet birleserek (döllenme ile)yeni bir canli olusturur.Kromozom sayilari normalin yarisi olan bu gametlerin olusturulmasi mayoz bölünme sayesinde olur.

Testislerde sperm olusturulmasina SPERMATONENEZ,yumurtaliklarda yumurta olusturulmasina OOGENEZ denir.

Su sekilde olusur;




SPERMATONENEZ
Spermatogonium-----------àbirincil spermatosit---------àikincil spermatosit__
mayoz
----àspermatit(4 adet)----------------àsperm( 4 adet)
mayoz tümü gelisir


OOGENEZ
Oogonium------àBirincil oosit----------àikincil oosit---------àKutup
Mayoz mayoz

Hücreleri(3 adet)+ootit(1 adet)---------àootit--------àyumurta
Kutup hüc. gelisir
erir.



MAYOZ BÖLÜNMENIN EVRELERI:
Mitoz bölünmede oldugu gibi yine baslica iki büyük evre vardir.
1-ÇEKIRDEK BÖLÜNMESI
2-SITOPLAZMA BÖLÜNMESI
Fakat bu iki bölünme arka arkaya ikiser kere olurBunlara MAYOZ1 veMAYOZ2 denir.
Mitozda oldugu gibi bölünme islemi bitince dinlenme evresi(INTERFAZ) geçirilir.

MAYOZ1
Baslica 4 büyük basamak halinde gerçeklesir.
Mayoz bölünmenin en önemli ve en uzun dönemi profaz1 dir.
1-PROFAZ 1
-Mitozdaki profaz olaylarinin tümü gerçeklesir.
-Anneden ve babadan gelen kromozomlar(homolog kromozomlar)kromatitleserek biraraya gelir.
-iki homolog kromozomun olusturdugu bu yapiya;tetrat denir.
-Tetrat sayisi hücre kromozomunun n sayisi kadardir.
-Tetrat haline gelmis homolog kromozomlar;birbiri üstüne kivrilir bu olaya sarilma(sinapsis)denir.
-Sarilmis homolog kromozomlarin birbirlerine dokunan uçlari arasinda parça degisimi olur.Bu olaya Crossing-over denir.

-Crossing-over rastgele oldugundan tür içi çesitliligi saglar.Ayni türün bireylerinde farkli özellikler ortaya çikar.

2-METAFAZ 1:

-Tetratlar(4lü kromatit)hücrenin ekvator düzleminde dizilirler.

3-ANAFAZ1:

-Tetratlar ikiye bölünerek iki kromatit bir kutba, diger ikisi diger kutba çekilir.

4-TELOFAZ 1
-Kutuplara çekilmis ikili kromatitler kromatin iplige dönüsür.
-Çekirdek zari ve çekirdekçik olusur.

2-SITOPLAZMA BÖLÜNMESI:
Hayvansal hücrelerde;

Çekirdek bölünmesi tamamlandiktan sonra sitoplazma ortadan bogumlanarak ikiye bölünür ve iki ayri hücre olusmus olur.
Bitkisel hücrelerde:
Olusmus olan iki çekirdekli hücrenin ortasinda bir orta lamel(ara lamel) olusur ve hücre duvarina kadar ulasir.Dolayisiyla birbirine bitisik iki hücre olusur.

SITOPLAZMA BÖLÜNMESININ HEMEN ARDINDAN MAYOZ2 BASLAR.

MAYOZ 2


Baslica iki büyük dönemdedir.

1-ÇEKIRDEK BÖLÜNMESI

2-SITOPLAZMA BÖLÜNMESI

1.ÇEKIRDEK BÖLÜNMESI:
4 Dönemden olusur.
1-PROFAZ 2:
-Profaz 1 deki ve profazdaki tüm olaylar gerçeklesir.
-Tetrat,sinapsis ve crossing-over görülmez.
2-METAFAZ 2:
-Ikili kromatitler hücrenin ekvator düzleminde siralanirlar.
3-ANAFAZ 2:
-Kromatitler ikiye ayrilarak birer birer zit kutuplara çekilir.
4-TELOFAZ 2:
-Kutuplara çekilmis tekli kromatitler(kromozomlar)kromatin iplik haline dönüsür.
-Etrafinda çekirdek zari ve çekirdekçik olusur.



2-SITOPLAZMA BÖLÜNMESI:
Hayvansal hücrelerde;
Çekirdek bölünmesi tamamlandiktan sonra sitoplazma ortadan bogumlanarak ikiye bölünür ve iki hücreden tekrar iki ayri hücre olusmus olur
Bitkisel hücrelerde:
Olusmus olan iki tane iki çekirdekli hücrelerin ortalarinda bir orta lamel(ara lamel) olusur ve hücre duvarlarina kadar ulasir.Dolayisiyla birbirine bitisik iki hücreden tekrar iki hücre olusur



MAYOZ BÖLÜNME SONUCUNDA n KROMOZOMLU 4 HÜCRE (GAMET)OLUSUR.