İKLİMLER İklimin insan ve doğal çevreye etkisi

İKLİMLER


İKLİMLER VE İNSANLAR
İklimin insan ve doğal çevreye etkisi

İklim: Belli bir yerde, sıcaklık, nem, yağış, basınç, rüzgâr ve bulutluluk gibi hava olaylarının mevsimlik, yıllık gidişlerinin uzun yıllar boyunca gösterdikleri ortalama duruma denir. Bu ortalama durum uzun yıllar içinde çok büyük değişikliğe uğramaz.

Sıcaklık, rüzgâr ve yağış gibi hava olaylarının bir yerde gösterdiği kısa süreli değişime de hava durumu denir.

Yeryüzünde sıcaklık, nem, yağış, basınç ve rüzgar gibi iklim elemanlarının farklılık göstermesi farklı iklim tiplerinin görülmesine yol açmıştır. Yeryüzündeki iklimleri sıcaklık yönüyle

* Sıcak İklimler
* Soğuk İklimler
* Ilıman İklimler
olarak gruplandırabiliriz. Şimdi bunları sırası ile inceleyelim.



SICAK İKLİMLER
Ekvatoral İklim:
*Ekvator çevresinde görülür. Sıcaklık ve yağış ortalaması fazladır.
*Güneş ışınlarının sürekli dik ve dike yakın açıyla gelmesinden dolayı mevsimler belirgin olarak görülmez.
*Gece ile gündüz arasındaki sıcaklık değişimi azdır.
*Doğal bitki örtüsü geniş yapraklı ve uzun boylu ağaçların oluşturduğu yağmur ormanlarıdır.
*Kahve, kakao, kauçuk, ananas, şeker kamışı, soya fasulyesi, turunçgiller, Hindistan cevizi, mısır ve pirinç yetiştirilir

Tropikal İklim (Savan)
*Ekvatorun kuzeyinde ve güneyinde iki kuşak halinde uzanır.
*Yaz mevsimi sıcak ve yağışlı geçerken kışlar kurak geçer
*Sıcaklık ortalaması 20 C’nin altına düşmez
*Doğal bitki örtüsü yüksek boylu ot topluluklarından oluşan savan’dır.

Muson İklimi
* Asya kıtasının güney ve doğusunda Pakistan, Hindistan, Bangladeş, Çin ve Japonya gibi ülkelerde görülür.
* Yazlar sıcak ve yağışlı geçerken kışlar kuraktır.
* Yağışın fazla olmasından dolayı bitki örtüsü orman
* Pirinç, çay, kahve, pamuk, muz, ananas, turunçgiller, zeytin önemli tarım ürünleridir..

Çöl İklimi
* Arabistan yarımadası. Büyük Sahra Çölü, Avustralya'nın iç kısımları, Meksika Çölleri, Peru Çölleri, Kızılkum, Karakum ve Taklamakan Çölleri bu iklimin görüldüğü yerlerdir.
* Yağış miktarı yok denecek kadar azdır.
* Doğal bitki örtüsü olarak kurakçıl otlar ve kaktüslerdir.
* Çöl ikliminin simgesi hurmadır. Yeraltı suyunun yüzeye çıktığı yerler olan vahalarda sulama ile pamuk, yer fıstığı, tahıl ve üzüm yetiştirilir.



SOĞUK İKLİMLER
Kutuplara yakın bölgelerde görülen ve sıcaklık ortalamasının düşük olduğu iklimlerdir.

Kutup İklimi
* Güneş ışınlarının eğik açıyla gelmesinden dolayı sıcaklık ortalaması yıl boyunca 0 derecenin altındadır. Yıllık yağış miktarı az olup yağışlar kar şeklindedir.

Kutup Altı (Tundra) İklimi
* Ilıman kuşak ile soğuk kuşak arasında 60 derece paralelleri çevresinde görülür. Kanadanın kuzeyi ve Sibirya da görülür. Yaz mevsiminde sıcaklık 0 derecenin üzerine çıkınca donmuş toprak çözülür ve bataklıklar oluşur.Buna Tundra denir.



ILIMAN İKLİMLER
Yıllık ortalama sıcaklık değerleri soğuk iklimlere göre daha yüksek sıcak iklimlere göre daha düşüktür. Orta kuşakta görülen bu iklimlerde mevsimler daha belirgin olarak görülür.Bunlar;

Okyanusal İklim
* Batı Avrupa ve Kuzey Amerika kıtasının batı kıyılarında görülür.
* Her mevsim yağışlı geçer
* Yazlar serin,kışlar ılık geçer
* Doğal bitki örtüsü ormandır.

Karasal İklim
* Orta kuşakta karaların denizden uzak kesimlerinde ve kıtaların doğu kıyılarında görülür.
* Yıllık sıcaklık farklılıkları oldukça fazladır Bitki örtüsü bozkırdır.
* Karasal iklimin görüldüğü alanlarda küçükbaş hayvancılık yapılır. Koyun en çok yetiştirilen küçükbaş hayvandır.

Akdeniz İklimi
* Akdenize kıyısı olan ülkelerle Avusturalya,Güney Afrika da görülür.
* Yazlar sıcak ve kurak kışlar ılık ve kar yağışlıdır.
* Bitki örtüsü makidir.
* Buğday, arpa, zeytin, turunçgiller, üzüm, pamuk, şekerpancarı yetiştirilir