MADDENİN ORTAK VE AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLERİ

MADDENİN ORTAK VE AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLERİ



Maddenin ortak özellikleri
Maddenin kütle, hacim ve eylemsizlik olmak üzere üç tane ortak özelliği vardır.
Maddenin uzayda kapladığı yer, hacim olarak ifade edilir.
Kütle, madde miktarının bir ölçüsüdür, terazi ile ölçülür. Ağırlık, bir cismin üzerine yerkürenin uyguladığı çekim kuvvetidir.
Maddenin ayırt edici özellikleri
İki maddenin ayni ya da farklı maddeden mi yapıldığını anlamak için birtakım özellikleri araştırmak gerekir. Bunlar maddenin ayırt edici özellikleridir.
Maddenin ayırt edici özellikleri sekle, biçime ve miktara bağlı olmayıp, maddenin cinsine bağlıdır.
1) Öz kütle (yoğunluk)
2) Erime noktası ve kaynama noktası
3) Çözünürlük
4) Sıcaklıkla genleşme
5) Esneklik
6) İletkenlik
ÖZ KÜTLE (YOGUNLUK)
Maddelerin 1 cm3'ünün gram cinsinden kütlesine öz kütle denir. Öz kütle (d) ile gösterilir.
Kütle (m) ve hacim (V) arasında d=m/v bağıntısı vardır. Öz kütlenin birimi g/cm3 dür.
Saf maddelerin (element ve bileşik) öz kütleleri sabittir. Karışımların öz kütleleri ise sabit değildir.
Bir maddenin öz kütlesinden söz ederken sabit bir sıcaklıktaki öz kütlesinden söz edilmelidir. Sıcaklık değiştiğinde maddenin hacmi değişeceğinden öz kütlesi de değişir. Özellikle gazlardaki değişiklik daha belirgindir.
Öz kütle, maddenin karakteristik özelliği olmasına rağmen yalnız öz kütlesi bilinen bir maddenin hangi madde olduğu anlaşılabilir.Bir maddenin hangi madde olduğunun anlaşılabilmesi için birden fazla ayırt edici özelliğinin incelenmesi gerekir.
Yalnız öz kütlesi bilinen bir maddenin hangi madde olduğu anlaşılabilir mi?
Nikelin özkütlesi 8,9 g/cm3'tür. Acaba özkütlesi 8,9 g/cm3 olan bir madde nikel midir? Yoksa başka bir madde olabilir mi?
Demirin özkütlesi 7,86 g/cm3 ve gümüşün özkütlesi 10,5 g/cm3'tür.
Belli bir oran da demir ve gümüşten karıştırarak özkütlesi 8,9 g/cm3 olan alaşım hazırlanabilir. Bu durumda özkütleleri 8,9 g/cm3 olan madde nikel de olabilir, demir – gümüş alaşımı da olabilir. (Birden fazla madde ayni özkütleye sahip olabilir.) Demek ki, özkütle yalnız başına tam anlamıyla ayırt edici olma özelliği göstermeyebiliyor.
Çoğu zaman maddenin diğer ayırt edici özellikleri de yalnız başına maddeleri tanımaya yetmeyebilir.
Buna göre, bir maddenin hangi madde olduğunun anlaşılabilmesi için birden fazla özelliğinin incelenmesi gerekir.
ERIME VE KAYNAMA NOKTASI
Erime noktası
Kati maddelerin ısıtıldığında sıvı hale geçtigi sıcaklıktır.
Kaynama noktası
Isıtılan bir sıvının gaz fazına geçtigi sıcaklıktır. Kaynama sırasında sıvının buhar basıncı açık hava basıncına eşittir.
Saf bir maddenin erime noktası ve donma noktası ayni sıcaklıktır.
Su–alkol karışımının ısıtılması
Karışım ısıtıldığında kaynama noktası düşük olan alkol önce buharlaşırken, kaynama noktası alkolden yüksek olan su daha sonra hal değiştirir.
Tuzlu suyun ısıtılması Çözeltilerin kaynama noktası saf maddenin (çözücünün) kaynama noktasından daha büyüktür.
Saf su 100°C'de kaynar. Tuzlu su...