HAYATIN GİZEMLİ MADDESİ SU
Su,en büyük bilimsel muammalardan biri;insanoğlunun üzerinde en çok araştırma yaptığı,ancak,bir türlü anlayamadığı sıvı...
Gezegenimiz 4,6 milyar yıl önce oluştu.4,6-3,8 milyar yıl önce suyun varlığına ilişkin açık bir kanıt bulunmamasına rağmen,o dönemlerde gezegenin yüzeyinde buharın bulunduğu biliniyor.Bazı bilim adamları,buharın,volk anik patlamalardan yayılan gazların sonucu olduğunu ve atmosferi oluşturduğuna inanıyor.Diğerleri ise,suyun ,dünyaya çarpan kuyruklu yıldız yada asteroitler tarafından taşınan yabancı madde olduğunu beliritiyorlar,Bir başka olasılığa göre ise,gezegenimiz olustuğunda,zaten su vardı.
Milyonlarca yıl boyunca,yeni gezegenin sıcaklığı yavaş yavaş düştü.Sonuçta da atmosferdeki denizlerin ve okyanusların oluşmasını sağladı.
Darwinden Avustralyalı paleobiyolog Birger Rasmussene kadar pek çok bilim adamı,ilk canlının kökenini suya dayandırıyor.Hayatın, besin değeri yüksek suların içinde evrildiğine inanıyorlar.
Su,sadece hayat veren bir sıvı değil,Aynı zamanda çok ilginç bir madde.Her ne kadar Anders Celcius suyun kaynama ve donma noktalarını referans alarak sıcaklık ölçerini tanımlamış olsada,su,içerdiği oksijene ve atmosfer basıncına bağlı olarak 100 santigrat derecede bile donabiliyor yada donma noktasının 68 derece altında bile sıvı barındırabiliyor.Örne ğin,çok yüksekteki sirüs bulutlarının içinde,-40 dercede,küçük su zerreçikleri bulunuyor.
Su,bir çözücü olarak her koşula uyum sağlıyo rve pek çok bileşiği çözülebiliyor.Çünkü su molekülleri çok küçük,dolayısıyla yabancı atomları kolayca sarabiliyor.Yanı sıra,hem artı(+) hemde eksi(-)elektirik yüke sahip olması,bu işlemi kolaylaştırıyor.Gezeg ende hayat,bu ilke üzerine kurulu.Havadaki tüm gazlar,kısmen suda çözülebiliyor;böylece ,suda yaşayan canlılar oksijen ihtiyacını karsılıyorlar.
Diğer önemli özelliklerinden biride kararlılığı...2000 santigrat dereceye kadar ısıtılsa bile,moleküllerinin çok az bir bölümü hidrojen ve oksijen atomlarına ayrışıyor.Diğer bileşiklerin buna dayabnması mümkün değil.
Suyun kaynama noktası hava basıncına dayalı denizden yükseklik artıkça,bu nedenle,örneğin Tibette çok sevdikeri çayı fokurdarken içebiliyorlar.Sırf bu alışkanliktan ötürü,pek çok Tibetlinin,Hindistanı n deniz seviyesindeki yerlerinde cay içerken yaralandıkları goruluyor.Peki su kimyasal kaynağinı nereden alıyor??
Bilim,suyun nasıl işlediğini çozebilmek için yoğun bir enerji harcıyor.Bunu yanıtını bulabilmek için,önce suyun neden sıvı halde soldupunu bulmak gerekiyor.Su molekulu,hidrojen(h2) ve oksijen(o2)gazlarının olusturduğu kimyasal bir bağ(H2O).Ama neden gaz+gaz=sıvı??.Moleku lu bir salyangozun kafası kadar düşünün.Baş kısmında eksi(-)yüklü bir oksijen atamu,her iki anteninde ise artı(+) yuklu birer hidrojen atomu bulunuyor.Eksi ve atrı yükle,elektiriksel olarak birbirlerini cekiyorlar.Öyleki,hid rojenler köpru kurarak birbirlerine bağlanıp su molekullerini oluşturuyorlar.Hidroj en köprulerınden olustuğu için suyun gercekte katı olması gerekirdi.Ancak,bağla r iner kalkar köprüler gibi açılıp kapandığından,yerleri ni değiştirebiliyor ve oluşturdukalrı ağın içinde oradan oraya uçabiliyorlar.O nedenle su ,tam bir ağ oluşturduğu halde sıvı bir yapıya sahip.Bunda,sıcaklığı nda önemli payı var;sıcaklık artıkça,suyun parçacıklarının hareketide hızlanıyor.Boylece su,çok yüksek sıcaklıklarda gaza dönüşüyo.Su molekulleri,çekim kuvvetinden kurtulabilecek yeterlikte hareket hızına ulaşıyor ve tenis topları gibi tek başlarına ortamda uçuşmaya başlıyorlar.Su,buza donüştüğü zaman ,moleküllerin hareketi DONUYORve katı bir ağ oluşturuyor.Ancak sıvı durumdayken,mikroskop ik filmle görüntülenen hızlı çekim bi kokteyl-parti gibi,moleküller hemencecik guruplar olusturuyor,ardından farklı bir grup oluşturmak için yeniden çözünüyor.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder