yaratıcı drama nedir

YARATICI DRAMA

Bir sözcüğü, bir kavramı, bir davranışı, bir tümceyi, bir fikri ya da yaşantıyı veya bir olayı tiyatro etkinliklerinden yararlanarak , oyun veya oyunlar geliştirerek canlandırma olarak tanımlanan Yaratıcı Drama; olay, olgu, yaşantı ve bilgileri yeniden yapılandırmaya yönelik etkinlikleri içerir.
Yaratıcı Drama Etkinlikleri; kuramsal boyutun oluşturulması yanı sıra oyunlaştırma, canlandırma ve doğaçlama temel alınmak üzere atölye çalışmaları çerçevesinde yürütülür. Drama; yaşam durumlarını oyunda var olan “kurallar içindeki özgürlük” öğesini kullanarak yaratıcı süreçlere dönüştürmek yoluyla; katılımcılara kendini keşfetme, tanıma, başkalarını tanıma, kendini başkalarının yerine koyabilme, fırsat ve olanakları verir. Böylece Drama bir disiplin, bir öğretim yöntemi ve bir estetik eğitimdir.
Yaratıcı Drama etkinliklerine katılanların, en başta grup içi bir çalışmaya hazır olmaları, kendilerini rahat ve güvenli duyumsamaları, kendilerinde yeni ve değişik şeyler keşfetmeye hazırlıklı olmaları gerekli ve yeterli ön koşuldur.
Bu tür etkinliği yönetecek grup liderinin ise, oyunculuk ve tiyatro yapma hakkında az da olsa bir eğitim almış olmaları gereklidir.
Olay, olgu, yaşantı ve bilgileri yeniden yapılandırmaya yönelik olan Drama çalışmalarında, tiyatro olgusunda olduğu gibi bir başlangıç ve bir son bölümü olmayabilir. Ama bildiğimiz çocuk oyunlarındaki gibi, belli kuralları ve belli kurallar içinde sonsuz özgürlükleri içerir. Tıpkı tiyatroda olduğu gibi, gruptakiler belli bir atmosferi ve o andaki oyun oynama yaşantısını paylaşırlar. Grup liderini de bir bakıma tiyatro yönetmenine benzetebiliriz.
Bu etkinlik gene çocuk oyunlarındaki ya da her tür diğer oyunda olduğu gibi ciddiye alınır. Gene tiyatroda olduğu gibi, oynayarak canlandırılan, gerçek olmayan hayal (imgelem) ürünü olarak yaratılanlardır, ilk kez vardırlar, dolayısıyla ortaya çıkan şeylerin doğrusu, yanlışı yoktur. Sonradan üzerinde tartışıldığında daha iyi yollar olabileceği ortaya çıkarsa, bu yollar yeniden denenebilir. Kısaca Drama’da “yanlış yapma korkusu” yoktur.
Gruptaki bireyler, kendilerince saptanmış olan bir genel çerçeve ( söz gelimi saptanmış olan konu ya da tartışılması istenen durum ) içinde kalırlar ama bu çerçeve içinde birey, kendi yaratıcılığı, önceki yaşantıları, bilgileri ışığında deneyimlerinin ve izlenimlerinin etkisi ve rehberliğinde alabildiğine özgürdür. Gene birey canlandırmalar süresinde, tiyatroda olduğu gibi, tipler, roller ve kişilikler yaratıp, bunları deneyebilir. Gene de Yaratıcı Drama çalışmaları ne tiyatro yapmaktır ne de oyunculuk.
Yaratıcı Drama çalışmaları sürecinde genellikle birbirinden üslup açısından farklılaşan dört tip uygulama yöntemi yer alır.
1. ISINMA ÇALIŞMALARI: Çeşitli yöntemlerle beş duyuyu kullanma, gözlem yetisinin geliştiği, bedensel ve dokunsal alıştırmaların yapıldığı, tanışma, etkileşim kurma, güven ve uyum gibi özellikleri katılımcıya kazandıran ve oldukça kesin kurallarla belirlenen, grup liderinin yönlendiriciliğinde yapılan çalışmalardır.
2.OYNAMA: Belirlenmiş kurallar içinde özgürce oyun kurma ve bu oyunları geliştirme çalışmalarından oluşur. Yaratıcılık ve imgeleme boyutları işin içine girer.
3.DOĞAÇLAMA ÇALIŞMALARI: Daha az kesin olarak belirlenmiş bir süreç olup saptanan bir konu ya da tema’dan çıkılır ya da saptanan bir hedefe doğru belli aşamalarla yol alınır. Bireysel ve grupsal yaratıcılığın en çok ön plana çıktığı çalışmalardır.
4.OLUŞUMLAR: Bu süreç özellikle önceden hiç belirlenmemiş bir çıkış noktasından başlar. Sürecin nasıl gelişeceği ve nereye varacağı önceden belirsizdir.
Bu aşamaların her birinin ya da birkaçının ardından tartışma açılması “Ne Yaşadınız?” “Neler Hissettiniz?” “Nerede güçlük çektiniz?” gibi soruların tartışılmasıve katılımcılarca yanıtlanması Drama çalışmalarının önemli aşamalarından biridir. Özellikle doğaçlama çalışmalarında yaratıcı bir yaklaşım içinde başka kişilerin davranış biçimleri, düşünme biçimleri, duyduklar ve deneyimleri yaşamak ve bunlarla ilgili eleştiri ve değerlendirmelerle kendi yaşamını daha bilinçli düzenlemek son derece önemlidir.

KAYNAKLAR:

İnci SAN. Eğitimde Yaratıcı Drama. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. Cilt:23, Sayı:2

Tülay ÜSTÜNDAĞ. Dramatizasyon Ağırlıklı Yönetim Etkililiği. Ankara: Hacettepe Üniversitesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi

Ömer ADIGÜZEL. Oyun ve Yaratıcı Drama İlişkisi. Ankara: ankara Üniversitesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi