Cahit Külebi'nin hayatı ve eserleri(3. sınıf ödev)

CAHİT KÜLEBİ

20 Aralık 1917'de Zile'nin Çeltek köyünde doğmuş, 20 Haziran 1997 tarihinde Ankara’da ölmüştür. Kendisine Mahmut Cahit adı verilmiş, ailesi yasa çıktıktan sonra Erencan soyadını almış, şair ise takma Külebi soyadını sonradan "tescil" ettirmiştir.

Ortaöğretimini Sivas Lisesi'nde yapmış, İstanbul Yüksek Öğretmen Okulu'nu tercih etmiş ve buradan mezun olmuştur (1940). Öğretmen Okulu'nda iken Reşit Rahmeti Arad'ın yardımıyla Almanya'ya giderek Fransızca'nın yanında Almanca öğrenmiştir.

Askerliğini bitirdikten sonra (1942), Antalya Lisesi Stajyer Edebiyat öğretmenliğine atanmıştır (1943). Daha sonra Ankara Devlet Konservatuvarı Edebiyat öğretmeni olmuş, aynı okulun Müdür Başyardımcılığına getirilmiştir (1951), ardından da Ankara Gazi Lisesi edebiyat öğretmeni olmuştur (1954).

Külebi, Millî Eğitim Müfettişliği yaptığı dönemden (1956) sonra, İsviçre Bölgesi Öğrenci Müfettişliği ve Kültür Ateşeliği'ne atanarak yurt dışına gitmiştir (1960). Yurda döndükten sonra (1964), müfettişlik görevini sürdürmüş, bu görevdeyken birkaç kez Devlet Konservatuvarı Müdürlüğü'ne vekâlet etmiştir. Kültür Bakanlığı Müsteşar Yardımcılığı'na getirilen (1969), bu görevinden ayrılarak (1971), eski görevi başmüfettişliğe dönmüş, kendi isteğiyle emekli olmuştur (1973).

1972 yılında yapılan Kurultay'da Türk Dil Kurumu Yönetim Kuruluna seçilen Külebi, emekli olduktan sonra kurumun Yayın Kolu Başkanı olarak görev yapmış, daha sonra Genel Yazmanlık'a getirilmiştir (1976). 12 Eylül'den sonra bu görevinden istifa etmiş (1983), SODEP kurucuları arasında yer almış, ancak kurucu üyeliği veto edilmiştir.

ŞİİRLERİ VE YAZIN YAŞAMI
Cahit Külebi, "ilk şiirlerini daha lise öğrencisiyken, Sivas Erkek Lisesi'nin Toplantı adlı dergisinde yayımlamış, Yücel dergisinde 'Sivas Erkek Lisesi-Ahmet' imzasıyla bir şiiri çıkmıştır (Mayıs 1935). İstanbul'a geldikten sonra Gençlik dergisinde Mahmut Cahit imzasıyla iki, Nazmi Cahit imzasıyla da iki şiiri yayımlanmıştır. Daha sonra Cahit Erencan adıyla Sokak, Gençlik ve Varlık dergilerinde de şiirleri çıkmıştır. Bir ara babasının aile adı Gullebi'den yararlanarak Külebi adını kullanmaya başlamış, Külebi'yi sonradan soyadı olarak tescil ettirmiştir." Külebi 1940 Edebiyat hareketi içinde etkin bir rol oynamamasına, hiçbir gruba ve eğilime katılmamasına rağmen şiirini kabul ettirmiştir.

Cahit Külebi Yeşeren Otlar adlı kitabıyla Türk Dil Kurumu Edebiyat Ödülü'nü (1955), Yangın adlı kitabıyla da Yeditepe Şiir Ödülü'nü (1981) kazanmıştır. Külebi'nin bazı çevirileri de yayımlanmıştır.
1917 - 1997

HAYATI
1917 yılında Tokat’ta doğdu, 20 Haziran 1997 tarihinde Ankara’da öldü. İstanbul Yüksek Öğretmen Okulu Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nü bitirdi. Liselerde ve konservatuarda edebiyat öğretmenliği yaptı. Milli Eğitim müfettişliği, İsviçre’de kültür ataşeliği ve öğrenci müfettişliği yaptı. 1976-1983 yılları arasında Türk Dil Kurumu Genel Yazmanı’ydı. 1940 sonrasındaki şiirimizin yenileşmesi hareketinde kendine özgü bir yeri vardır. Rahat anlatımı, içtenlik ve duyarlılığıyla ilgi çeken titiz bir şiir işçisidir.


ESERLERİ
Şiir:
Adamın Biri (1946)
Rüzgâr (1949)
Atatürk Kurtuluş Savaşında (1952)
Yeşeren Otlar (1954)
Süt (1965)
Şiirler (1969)
Türk Mavisi (1973)
Sıkıntı ve Umut (1977)
Yangın (1980)
Bütün Şiirleri (1982)
Güz Türküleri (1991)
Bütün Şiirleri (1997)

Anı:
İçi Sevda Dolu Yolculuk 1986

Düz Yazı:
Şiir Her Zaman 1985

Ödülleri:
1955 Türk Dil Kurumu Edebiyat Ödülü Yeşeren Otlar ile
1981 Yeditepe Şiir Armağanı Yangın ile

alıntı