Atatürkün Cumhuriyet için söylediği sözler

Cumhuriyet rejimi demek, demokrasi sistemi ile devlet şekli
demektir. Biz Cumhuriyeti kurduk, o on yaşını doldururken
demokrasinin bütün icaplarını sırası geldikçe uygulamaya
koymalıdır.

1933

Cumhuriyet düşünce serbestliği taraftarıdır. Samimî ve meşru
olmak şartiyle her fikre hürmet ederiz. Her kanaat bizce
muhteremdir. Yalnız muarızlarımızın insaflı olması lâzımdır.

1923

Cumhuriyet ahlâki fazilete dayanan bir idaredir. Cumhuriyet
fazilettir.

1925

Türk milletinin tabiat ve âdetlerine en uygun olan idare
Cumhuriyet idaresidir. 1924

Cumhuriyet, yeni ve sağlam esaslariyle, Türk milletini emin
ve sağlam bir istikbal yoluna koyduğu kadar, asıl fikirlerde
ve ruhlarda yarattığı güvenlik itibariyle, büsbütün yeni
bir hayatın müjdecisi olmuştur.
1936

Bugünkü hükûmetimiz, devlet teşkilâtımız doğrudan doğruya
milletin kendi kendine, kendiliğinden yaptığı bir devlet
teşkilâtı ve hükûmettir ki, onun ismi Cumhuriyettir. Artık
hükûmet ile millet arasında mazideki ayrılık kalmamıştır.
Hükümet millettir ve millet hükûmettir. Artık hükûmet ve
hükûmet mensupları kendilerinin milletten ayrı olmadıklarını
ve milletin efendi olduğunu tamamen anlamışlardır.

1925

Son senelerde milletimizin fiilen gösterdiği kabiliyet,
istidat, idrak, kendi hakkında kötü fikir besleyenlerin
ne kadar gafil ve ne kadar tetkikten uzak görünüşe düşkün
insanlar olduğunu pek güzel ispat etti. Milletimiz haiz
olduğu özelliklerini ve liyakatini hükûmetinin yeni ismiyle
medeniyet dünyasına daha çok kolaylıkla göstermeğe muvaffak
olacaktır. Türkiye Cumhuriyeti, cihanda işgal ettiği mevkiye
lâyık olduğunu eserleriyle ispat edecektir.
Türkiye
Cumhuriyeti mesut, muvaffak ve muzaffer olacaktır.
29 Ekim 1923

Temeli büyük Türk milletinin ve onun kahraman evlâtlarından
mürekkep büyük ordumuzun vicdanında akıl ve şuurunda kurulmuş
olan Cumhuriyetimizin ve milletin ruhundan mülhem prensiplerimizin
bir vücudun ortadan kaldırılması ile bozulabileceği fikrinde
bulunanlar, çok zayıf dimağlı bedbahtlardır. Bu gibi bedbahtların,
Cumhuriyetin adalet ve kudret pençesinde lâyık oldukları
muameleye maruz kalmaktan başka nasipleri olmaz. Benim naçiz
vücudum birgün elbet toprak olacaktır, fakat Türkiye Cumhuriyeti
ilelebet yaşıyacaktır. Ve Türk milleti emniyet ve saadetinin
kefili olan prensiplerle medeniyet yolunda, tereddütsüz
yürümeğe devam edecektir.

1926

Cumhuriyetimiz öyle zannolunduğu gibi zayıf değildir. Cumhuriyet
bedava da kazanılmış değildir. Bunu elde etmek için kan
döktük. Her tarafta kırmızı kanımızı akıttık. İcabında müesseselerimizi
müdafaa için lâzım olanı yapmağa hazırız.

1923

Gelecek nesillerin Türkiye de Cumhuriyetin ilanı günü, ona
en merhametsizce hücum edenlerin başında, cumhuriyetçiyim
iddiasında bulunanların yer aldığını görerek şaşıracaklarını
asla farz etmeyiniz! Bilâkis, Türkiye'nin münevver ve cumhuriyetçi
çocukları, böyle cumhuriyetçi geçinmiş olanların hakikî
zihniyetlerini tahlil ve tesbitte hiç de tereddüde düşmeyeceklerdir.

1927

Onlar, kolaylıkla anlayacaklardır ki, çürümüş bir hanedanın,
halife unvanıyla başının üstünden zerre kadar uzaklaşmasına
imkân kalmayacak surette muhafazasının mecburî kılan bir
devlet şeklinde, cumhuriyet idaresi ilân olunsa bile, onu
yaşatmak mümkün değildir.