Tartışma Nedir – Tartışma Nasıl Yapılır-Tartışmanın Özellikleri – Tartışmanın Konusu –

Bir grubu (veya çoğunluğu) ilgilendiren, daha önceden belirlenen bir konu hakkında farklı düşünceleri olan kişilerin konuyla ilgili görüşlerini açıklamak, konuyu (veya sorunu) çözmek, muhatabın zayıf yönlerini aramak amacıyla bir araya gelerek yaptıkları karşılıklı konuşmaya tartışma denir.

Tartışma konusu; üzerinde konuşmaya ve araştırma yapmaya değer nitelikte olmalı, kanıtlanmış konular üzerinde ısrar edilmemeli, normal bir ses tonuyla konuşulmalı, saygılı olunmalı, dedikodu etmekten, bağırıp çağırmaktan, konu dışına çıkmaktan ve konuşanın sözünü kesmekten kaçınılmalıdır.

Tartışmaları bir başkan yönetir. Tartışmada başkanın görevlerini hatırlayarak başkana yardımcı olmakla bir anlamda tartışmanın kurallarına da uyulmuş olunur.

Tartışmalarda başkanın görevleri
1. Konuyu özellikleri ve sınırlarıyla dinleyicilere belirtmek.
2. Konuşmacıları dinleyicilere tanıtmak.
3. Tartışmayı başlatmak.
4. Konuşmacıların konu dışına çıkmalarını engellemek.
5. Herkese eşit konuşma süresi vermek.
6. Konuşmacılara yerine göre sorular yöneltmek.
7. Tarafsız olmak.
8. Tartışma kurallarına uymayanları uyarmak.
9. Kısa özetler yaparak konuyu toparlamak.
10. Tartışmanın sonucunu açıklamak.

TARTIŞMA YÖNTEMİ
“Tartışma” herhangi bir konunun, iki yada daha çok kimse tarafından, karşılıklı konuşarak, birbirlerinin dinleyerek ve eleştirerek incelenmesine yönelik bir yöntemdir. Bu yöntem, öğrenci etkinliğine daha fazla yer verdiği için, eğitimciler tarafından büyük bir kabul görmektedir. Önemli olan, farklı görüşlerin olması ve bunların özgür bir ortamda ifade edilebilmesidir. Bu açıdan bakıldığında, tartışma yönteminin değişik tekniklerle uygulanması olanaklıdır. Bir yaşayış biçimi olan demokrasiye insanların alışabilmesi, küçük yaşlarda yapılacak “demokrasi alıştırmaları” ile gerçekleşir. Bunu da sınıfta uygulanan “tartışma yöntemi” ile sınıf dışında uygulanan “ders dışı etkinlikler” ve özellikle, “kendi kendine yönetim örgütü” sağlar.

A) Tartışma Teknikleri :
a) Beyin Fırtınası , yaygınlıkta kullanılan tartışma tekniklerinden biridir. Burada, ele alınan konuyla ilgili olarak herkes düşüncelerini belirtir, bunların bir listesi oluşturulur ve sonra listede yer alan görüşlerin tartışması yapılır. Beyin fırtınası, özellikle çok sayıda görüş üretmenin gerekli olduğu tartışma durumlarında kullanılan bir tekniktir. Ancak, bu tekniğin başarılı biçimde uygulanabilmesi için çoğulcu, eşitlikçi ve kalıtımcı bir ortamın bulunması zorunluluğu vardır. Örneğin, “Türkiye’de trafik kazalarının önlenmesi” konusunda bir beyin fırtınası yapılıyorsa, önce herkesin aklına gelen olası önlemler sıralanmalı; ardından bunların ayrıntıları tartışılarak, işlevsel çözümler üretilmelidir.

b) Vızıltı Kümeleri , iyi bir hazırlıktan sonra tartışma yapmaya dayanır. Burada, alt konulara yada farklı görüşlere göre küçük kümeler oluşturulur, bu kümeler kendi konularını ayrıntılı olarak tartışarak hazırlık yaparlar, ardından öğrenci kitlesinin tümüne kümelerin sözcüleri görüşlerini sunarlar. Genelde “vızıltı22” ve “vızıltı66” en sık kullanılan tekniklerdir. Bunlardan vızıltı22 tekniğinde iki kümenin sözcüleri ikişer dakika kullanarak görüşlerini açıklarlar.

TARTIŞMA METODU
Tartışma, herhangi bir grubun, bir başkanın yönetimi altında belli bir düzen içinde hepsini ilgilendiren sorular üzerinde ve belirli bir amaca dönük karşılıklı görüşmelerdir. Sınıflarda çokça yer verilen her metottur. Tartışma metodu, öğrencilerin ilgilerini uyandırır. Anlayışlarını değerlendirme, gerçekleri kavrama, eleştirici düşünme kabiliyetini geliştirir.

İyi Bir Tartışmanın Özellikleri :
Tartışma, bir sohbet değil amaçlı bir konuşmadır.
Tartışmanın başarıyla sonuçlanması için üyelerin konuştukları konular üzerinde yeterli bilgilerin bulunması ve konuşmaların bulgulara dayanması gerekir.
Tartışmanın konusunun anlamı olmalıdır.
Tartışma bir sonuçla bitmelidir. Herhangi bir sonuca ulaşılamadığı zaman konuşulanlar toplanmalıdır.

Tartışmada Liderin Rolü : Tartışmanın sohbet düzeyinden daha yüksek bir seviyeye çıkması için liderin etkili olması gerekir. Bunun için; Hoş bir giriş yaparak, neyin nasıl tartışılacağı konusunu açıklayarak tartışmayı başlatmalıdır. Herkesi katılmaya teşvik ederek, gruptaki konuşmacıları enerji ile kontrol alfanda tutarak tartışmanın başarıyla devamını sağlar. Yarar gördüğü takdirde konu dışına çıkılmasına izin verir. Tartışmayı zaman zaman özetler, değerlendirmesine yardım eder. Sonunda bütün fikirleri, sonuçları özet halinde birbirine bağlamaya çalışır. Lider tartışmada rolünün sınırlı olduğunu bilmelidir. Tartışmacıya yol açmalıdır.

Sözcünün Rolü: Grup çalışmaların çoğunda başkandan başka bir de sözcüye ihtiyaç duyulabilir. Sözcü önemli hususları not eder. Liderin isteği üzerine zaman zaman özetler.

Tartışmaya Katılanların Rolü: Tartışmaya katılanlar, açık ve kesin olarak konuşmalıdırlar. Suniliğe yer vermeden açık ve yalın bir üslupla konuşurlarsa daha başarılı olacaklardır.

Tartışmanın Değerlendirilmesi: Öğrenci, tartışmayı sürdürmesini öğrendikçe ve tecrübe kazandıkça tartışmanın değeri artacaktır.

MÜNAZARA : İki ekibin bir konuyu ele alarak, dinleyiciler ve bir jüri önünde, iki karşı tezi savunmalarıdır.
Bu teknikte, savunulan fikrin kazanılması ve kaybedilmesi söz konusudur. Münazara metodu, öğrencilerin görüşlerini düzenli ve anlaşılır biçimde açıklamalarına, konuları çok yönlü kavramalarına, karşıt görüşleri çürütmek için bilgilerden süratle yararlanmalarına yardım eder.

Eğitimi Öğretimde Münazara Uygulanırken Ele Alınacak Esaslar: Münazara bir yarışma değil, bir fikir tartışmasıdır. Ağzı kalabalık tipler yerine, konuya inanmış tipler seçilmelidir. Ekiptekiler hem kendi savunacakları tezi, hem karşı tezi iyi bilmeli. Konu, karşı tez biçiminde seçilmelidir.

PANEL : Küçük bir grubun ilgi çekici bir konuyu kendi aralarında, büyük bir grubun karşısında tartıştıkları bir tekniktir. Bu tekniğin amacı üyeler arasında ortak düşünüş ve ortak çalışmayı özendirmektir.

Panel, lider dahil 5-9 kişiden oluşur. Lider konuyu ve panel üyelerini sunup tartışmayı açar, kendisi zaman zaman tartışmaya katılır. Tartışmaları özetler, tartışmanın akıcılığını ve etkin katilimi sağlar.

Panele katılan konuşmacılar çabuk düşünebilen, rahat konuşan, muhakeme yeteneği iyi, tartışılan konuyu iyi bilen kişilerden oluşur. Bu konuşmacılar belirli konuların uzmanları olabilecekleri gibi çeşitli görüşlerin ya da farklı fikir ve ilkelerin temsilcileri de olabilirler.

Uygulanışı: Uygulamanın başarılı olabilmesi için ön planlama yapılmalıdır. Lider önce kendi görev ve sorumluluklarını iyi kavramalı ve panel üyelerinin kendisine ilişkin bu sorumlulukları bilmelerini sağlamalıdır.

Panel üyeleri ilgili üyeye düşen bölümü ve sorumluluğu daha önceden bilmelidir. Panel üyelerinin konuya hazırlanmalarının uygun olacağı, ancak yazılı metin haline getirilerek okunmasının tekniğe aykırı olduğu bilinmelidir.

Panel informal bir tartışma havası içinde geçtiğinden konuşmacıların konuşacakları bölümle ilgili küçük notlar almalarının yeterli olacağı bilinmelidir. Liderin soracağı soruları bildirmesi ve konuşmacının haberdar olması ve hazırlanması yararlı olur. Panelistlerin oturma biçimleri önceden planlanmalı ve dinleyicilerin görüş alanları içerisinde olmalıdırlar.
Üstünlükleri: Tartışmalara katılma oranı yüksek olur. Dinleyiciler konuya ilişkin sorular sırasında düşünme imkanı bulurlar. İlgi uyandırır, etkin katilimi sağlar. İyi bir liderlikle geniş alanı kapsar.