DOĞAL VE BEŞERİ UNSURLAR DOĞAL VE BEŞERİ UNSURLARIN İNSAN YAŞANTISI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

DOĞAL VE BEŞERİ UNSURLAR

           Çevremizdeki Unsurlar Çevre, bütün canlı varlıkların yaşamlarını sürdürdükleri doğal ortamlardır.

            Çevrede kendiliğinden var olan unsurlara Doğal Unsurlar denir. Örneğin; ormanlar, dağlar, nehirler, denizler gibi doğal unsurlar doğada kendiliğinden oluşmuşlardır.

            İnsanların ihtiyaçlarını giderebilmek için doğayı yani çevreyi değiştirerek ortaya çıkan unsurlara ise Beşeri (İnsana Ait) Unsurlar denir. Örneğin; doğal bir unsur olan akarsuların üstüne insanlar köprüler yapmışlardır. Yine barajlar yaparak su ihtiyaçlarını gidermek istemişlerdir. Yine insanlar tarafından yapılan yollar, binalar, camiler, okullar, tarlalarda birer beşeri unsurdur.

            Ülkemizde bulunan birçok doğal ve beşeri unsur turistleri ülkemize çekmekle beraber güzel bir görüntü oluştururlar. Bu nedenle ister doğal unsur olsun ister beşeri unsur çevremizdeki güzellikleri korumak hepimizin görevi olmalıdır. 

Çevremize baktığımızda beşeri unsurların arttığını görürüz.Çünkü insanlar doğal ortamı hızla değiştirmektedirler.Bu değişim bazen doğayı olumsuz etkilemektedir.Örneğin sanayileşmiş bir ülkede yaşayan beş kişilik bir ailenin yıllık ürettiği çöp miktarı bir buçuk ton civarındadır.Bu çöplerin büyük miktarı toprağa ve suya karışır.Bu çöpler sadece doğal çevreyi değil doğal kaynakları da kirletir..böylece toprağın ,suyun hatta havanın kirlenmesiyle değişen doğal ortam gelecekte yaşanmaz bir hale gelir.

   

Doğal unsurların insan yaşantısı üzerindeki etkisi

Çevremize baktığımızda doğal unsurlarla beşeri unsurların iç içe olduğunu görürüz. Günümüzde doğal unsurların bilinçsizce yok edilmesi bazı sorunlara yol açmaktadır. İnsanların ihtiyaçlarını karşılarken doğal çevreye zarar vermemeye özen göstermek gerekir. Doğal çevreye verilecek zarar hayatımızı olumsuz yönde etkiler. Örneğin ormanı yok ederek bina yaparsak o yerleşim yerinde hava kirliliği, toprak kayması, toprak erozyonu, sel, kuraklık gibi birçok olayla karşılaşırız. Dere yataklarını ya da denizi doldurup ev yaparsak bir gün bu evin yıkılabileceğini düşünmemiz gerekir.

Doğal çevrede yapılan değişiklikler çevrenin görünümünü de değiştirir. Yıllar önce yeşil alanlarla kaplı olan bir yerin yıllar sonra binalarla dolduğunu resimlerde görmek mümkündür. İnsanlar ihtiyaçları için yapacakları değişikliklerde doğal çevreye zarar vermemeyi ilke edinmelidirler.

Doğal ve beşeri unsurlara örnekler

DOĞAL UNSURLAR İLE İLGİLİ ŞARKI Sakine (Çıkam Nemrut Dağına)" Türkü Sözü

Çıkam Nemrut dağına

Kurbanam yanağına
Gel beraber bakalım
Güneşin doğuşuna

Le le le Sakine
Niye gittin tütüne
Gel beraber kaçalım
Bak gidiyor makine

Şu Nemrut'a gelsinler
Güzelliği görsünler
Kurban olayım dostlar
Yari bana versinler

Le le le Sakine
Niye gittin tütüne
Gel beraber kaçalım
Bak gidiyor makine

Nemrut dağın başında
Heykelleri karşında
Adıyaman kokuyor
Toprağında taşında

Le le le Sakine
Niye gittin tütüne
Gel beraber kaçalım
Bak gidiyor makine

doğal ve beşeri unsurlar içeren şiirler ve marşlar

Gençlik Marşı

Dağ başını duman almış,
Gümüş dere durmaz akar,
Güneş ufuktan şimdi doğar,
Yürüyelim arkadaşlar.
Sesimizi yer, gök, su dinlesin;
Sert adımlarla her yer inlesin.

Bu gök, deniz nerede var,
Nerede bu dağlar, taşlar.
Bu ağaçlar, güzel kuşlar,
Yürüyelim arkadaşlar.
Sesimizi yer, gök, su dinlesin;
Sert adımlarla her yer inlesin.

Her geceyi güneş boğar,
Ülkemizin günü doğar;
Yol uzun da olsa ne var,
Yürüyelim arkadaşlar.
Sesimizi yer, gök, su dinlesin;
Sert adımlarla her yer inlesin.

DOĞA SEVGİSİ Cıvıl cıvıl böcekler Işıl ışıl çiçekler Çeşit çeşit güller Doğanın simgesidir karanfiller Kırlar,Ormanlar,Çağırlar Bağlar bahçeler hepsi birdirinden güzel Vakit vakit sümbuller renk renk menekşeler Doğanın güzelliklerini anlatır yeşillikler Bol bol çimenler Doğayı süsler Sevgi ile büyür yetişir ağaçlar Güneştir onun sevgisi Dereler nehirler akar ülkemizden Toprağına taşına vurulmuşum Ahşu güzel doğamıza Huzur verir cıvıl cıvıl kuşlar TEMİZ ÇEVRE Temiz çevre istiyoruz, Doğayı çok seviyoruz. Pırıl pırıl bir dünya Yaşamaya hasretiz biz. Dnizler bizim, göller bizim, Ovalar bizim, dağlar bizim, Bu hazine hepimizin, Bugün için varız biz. Doğayı temiz tutalım, Yerlere çöp atmayalım, Hepimiz el ele verip Yeşil bir dünya kuralım. DOĞAL VE BEŞERİ UNSURLARLA İLGİLİ HİKAYE Maupassant Hikayeleri Paolo Saverini'nin dul karısı, Bonifacio kalesinde küçük ve yıkık dökük bir evde oğluyla birlikte yalnız yaşıyordu. Dağın ileri doğru bir uzantısı üzerinde bulunan, hatta yer yer denizin üzerinde asılı gibi duran bu kent, sivri kayalıklarla dolu boğazın üzerinden Sardunya'nın daha alçak kıyısına bakıyordu. Aşağılarda, öbür yanda dev bir dehlizi andıran dik bir kıyı, kenti neredeyse tümüyle çevreleyerek liman gibi kullanılıyor ve İtalya ya da Sardunya'nın küçük balıkçı teknelerini ve her on beş günde bir Ajaccio seferini yapan eski tıknefes vapuru iki sarp kaya arasında uzun bir dolaşmadan sonra adanın ilk evlerine ulaştırıyordu. Dağın yamaçları üzerindeki ev kümeleri, beyaz lekeler halinde görünüyordu. Kayalıklara asılı gibi duran ve yabanî kuşların yuvalarını andıran evler, korku veren ve gemilerin geçmediği bu boğaza bakıyordu. Durmadan denizi ve yeni yeni otlara bürünen çıplak kıyıyı döven rüzgâr, boğaza dalar ve kıyıyı kemirirdi. Dalgaları delerek yükselen kayalıkların kapkara sivri uçlarına takılıp kalan solgun köpüklerin izleri, suyun üzerinde yüzen yırtık pırtık bez parçalarını andırırdı. Bu yüksek kıyının kenarında dul Bayan Saverini'nin evi, bu vahşi ve üzüntü verici ufka bakıyordu.

DOĞA SEVGİSİ

Cıvıl cıvıl böcekler
Işıl ışıl çiçekler
Çeşit çeşit güller
Doğanın simgesidir karanfiller


Kırlar,Ormanlar,Çağırlar
Bağlar bahçeler hepsi birdirinden güzel
Vakit vakit sümbuller renk renk menekşeler
Doğanın güzelliklerini anlatır yeşillikler



Bol bol çimenler
Doğayı süsler
Sevgi ile büyür yetişir ağaçlar
Güneştir onun sevgisi


Dereler nehirler akar ülkemizden
Toprağına taşına vurulmuşum
Ahşu güzel doğamıza
Huzur verir cıvıl cıvıl kuşlar

TEMİZ ÇEVRE Temiz çevre istiyoruz, Doğayı çok seviyoruz. Pırıl pırıl bir dünya Yaşamaya hasretiz biz. Dnizler bizim, göller bizim, Ovalar bizim, dağlar bizim, Bu hazine hepimizin, Bugün için varız biz. Doğayı temiz tutalım, Yerlere çöp atmayalım, Hepimiz el ele verip Yeşil bir dünya kuralım.

DOĞAL VE BEŞERİ UNSURLARLA İLGİLİ HİKAYE

Maupassant Hikayeleri

Paolo Saverini'nin dul karısı, Bonifacio kalesinde küçük ve yıkık dökük bir evde oğluyla birlikte yalnız yaşıyordu. Dağın ileri doğru bir uzantısı üzerinde bulunan, hatta yer yer denizin üzerinde asılı gibi duran bu kent, sivri kayalıklarla dolu boğazın üzerinden Sardunya'nın daha alçak kıyısına bakıyordu.
Aşağılarda, öbür yanda dev bir dehlizi andıran dik bir kıyı, kenti neredeyse tümüyle çevreleyerek liman gibi kullanılıyor ve İtalya ya da Sardunya'nın küçük balıkçı teknelerini ve her on beş günde bir Ajaccio seferini yapan eski tıknefes vapuru iki sarp kaya arasında uzun bir dolaşmadan sonra adanın ilk evlerine ulaştırıyordu.
Dağın yamaçları üzerindeki ev kümeleri, beyaz lekeler halinde görünüyordu. Kayalıklara asılı gibi duran ve yabanî kuşların yuvalarını andıran evler, korku veren ve gemilerin geçmediği bu boğaza bakıyordu. Durmadan denizi ve yeni yeni otlara bürünen çıplak kıyıyı döven rüzgâr, boğaza dalar ve kıyıyı kemirirdi. Dalgaları delerek yükselen kayalıkların kapkara sivri uçlarına takılıp kalan solgun köpüklerin izleri, suyun üzerinde yüzen yırtık pırtık bez parçalarını andırırdı.
Bu yüksek kıyının kenarında dul Bayan Saverini'nin evi, bu vahşi ve üzüntü verici ufka bakıyordu.

TEMİZ ÇEVRE

Temiz çevre istiyoruz,
Doğayı çok seviyoruz.
Pırıl pırıl bir dünya
Yaşamaya hasretiz biz.

Dnizler bizim, göller bizim,
Ovalar bizim, dağlar bizim,
Bu hazine hepimizin,
Bugün için varız biz.

Doğayı temiz tutalım,
Yerlere çöp atmayalım,
Hepimiz el ele verip
Yeşil bir dünya kuralım.

DOĞAL UNSURLARLA İLGİLİ GÖRSELLER






Ders: Sosyal Bilgiler

Sınıf: 4

Ödevin Amacı

Yaşadığı çevredeki doğal ve beşerî unsurları fark eder.

Araştırma becerilerini geliştirebilme

Ödevin Süresi:………………………-………………………….

Performans Ödevi

·         Çevrenizde gözlemlediğiniz bir doğal bir beşerî unsur seçiniz.

·         Seçtiğiniz doğal unsurun oluşum süreci, beşerî unsurun yapılış süreci hakkında araştırma yapınız.

·         Doğal ve beşerî unsurların birbirlerine olan benzerliklerini ve farklılıklarını karşılaştırınız.

·         Yaptığınız çalışma ile ilgili bir yorum yazısı yazınız.

Ödev Yaparken İşlerinizi Kolaylaştıracak Bazı Öneriler

·        Çalışmanıza başlamadan önce bir plan yapınız ve gerekli olan materyalleri temin ediniz.

·        Doğal unsurları gözlemleyiniz. Bunlarla ilgili görseller oluşturunuz.

·        Yakın çevrenizde bulunan bir beşerî unsur seçiniz. Beşerî unsurun yapılış süreci ile ilgili gözlem yapınız. Konu ile ilgili fotoğraf çekiniz, resim çiziniz, röportaj yapınız.

·        Bir kapak sayfası tasarlayınız ve kapak sayfanıza bir başlık yazınız.

·        Ayrıca kapak sayfasına adınızı soyadınızı, okulunuzu, sınıfınızı ve yararlandığınız kaynakları yazın.

Değerlendirme:

Çalışmanızı hazırlama sürecinde kendinizi nasıl değerlendireceğinizi bilmeniz ve çalışmanızı belirtilen kriterlere uygun hazırlamanız, çalışmanızın niteliğini artıracaktır.

Çalışmanızı yaparken formdaki kriterleri sırasıyla okuyunuz ve yerine getirdiğiniz her kriteri bir sembol kullanarak işaretleyiniz.

ÖZ DEĞERLENDİRME FORMU	Evet	Hayır
Çalışmama planlama yaparak başladım.
Doğal unsur ile ilgili gerekli araştırmaları yaptım.
Beşerî unsurların yapılış sürecini araştırdım.
Doğal ve beşerî unsurları benzerlikleri ve farklılıkları yönünden karşılaştırdım.
Yorum yazımı imla ve noktalama işaretlerine dikkat ederek yazdım.
Güzel bir kapak sayfası tasarladım.
Güzel ve farklı bir çalışma yaptım.

Adı soyadı:………………………………                                            ………………..

Ders: Sosyal Bilgiler

Ödevin Amacı

Yaşadığı çevredeki doğal ve beşerî unsurları fark eder.

Araştırma becerilerini geliştirebilme

Kazanımlar

1. Çevresinde gördüğü doğal ve beşerî unsurları ayırt eder.

Tablo üzerindeki ölçütlerden yararlanarak öğrencilerin yaptığı çalışmaya ilişkin bilgi ve becerilerin yeterlilik düzeyini belirleyiniz.

ÖLÇÜTLER	Geliştirilebilir	Orta Düzeyde	Yeterli	Belirgin
Seçtiği doğal unsurun oluşum sürecini araştırmış.
Seçtiği beşerî unsurun yapılış sürecini araştırmış.
Doğal ve beşerî unsurları benzerlik ve farklılıklarına göre karşılaştırmış
Çalışması ile ilgili bir yorum yazısı yazmış.
Özgün ve nitelikli bir çalışma yapmış.