22 Haziran 2009 Pazartesi

ÖGRENME VE ÖGRETME SÜRECINDE ETKINLIK HAZIRLAMA VE UYGULAMALARI

ÖGRENME VE ÖGRETME SÜRECINDE ETKINLIK HAZIRLAMA VE UYGULAMALARI
A. DERSE HAZIRLIK
Derse hazirlik asamasi; ögretmen hazirligi ve ögrenci hazirligindan (düsünsel ve duyussal hazirlik ile teknik hazirlik) olusmaktadir. Bu süreçte yapilmasi gereken çalismalar asagida açiklanmistir.
1. Ögretmen Hazirligi
Egitimde, ögretmenin ders için ön hazirligi, amaca ulasmada en önemli etkenlerdendir. Bu nedenle ögretmen,
• Ögrenme-ögretme sürecini planlamali, zamani iyi ayarlamalidir.
• Her dersten en az bir hafta öncesinde yapilacak çalisma ile ilgili dokümanlari, kullanilacak teknikle ilgili getirmeleri gereken malzemeleri ögrencilere bildirmelidir.
• Ele alinacak konuyla ilgili ögrencilerin düsünsel ve duyussal hazir bulunuslulugunu saglayacak hazirliklari yapmalidir.
• Ögrencilerin ilgili dersten edinmesi planlanan kazanimlara iliskin etkinlik örneklerini programdan seçmeli ya da kazanimlara yönelik etkinlikleri kendisi hazirlamalidir. Bu etkinlikleri hazirlarken çevresel ve kültürel faktörleri, cografi özellikleri, ögrencilerin gelisim düzeylerini, ilgi ve ihtiyaçlarini, ekonomik kosullarini göz önünde bulundurmalidir.
• Ögretmen kendisinin yeterince hazirlanmadigi, inanmadigi, özümlemedigi, duygusal iliski kurmadigi bir konuyu ögrencilerine benimsetmesinin mümkün olmadigi bilinci içinde olmalidir.
• Ögrencilerin sagligi ve güvenligi için, uygulama öncesinde ögrencilere ve çalisma mekânlarina yönelik gerekli güvenlik önlemlerini mutlaka almalidir.
• Uygulama yaptirilacaksa, çalisma sirasinda ögrencilere dinletmek üzere klasik müzik kaseti, cd’si vb. temin etmelidir.
2. Ögrenci Hazirligi
Ögrenme alanlarinin ilgili kazanimlarina ulasilabilmesi, için ögrencilerin derse hazirlik yapmalari gereklidir. Bu hazirliklar:
2. 1. Düsünsel ve Duyussal Hazirlik: Ögrenciler ele alinacak konu ile ilgili küçük arastirmalar yapmaya yönlendirilmelidir. Bununla birlikte ögrencilerden çesitli sanat alanlarinin sarki, türkü, siir, mani, öykü, masal, efsane, atasözü, fotograf, resim, afis gibi ürünlerinden birini veya birkaçini sinifa getirmeleri istenmelidir. Bulduklarinin yani sira ögrencilerin kendi yazdiklari öykü, masal, siir, sarki sözü, çektikleri fotograf vb. dokümanlari getirebilecekleri söylenmelidir.
2. 2. Teknik Hazirlik: Ögrencilerin, belirlenen teknik ve yönteme uygun, ögretmen tarafindan önceden söylenen araç-gereç ve temizlik malzemelerini temin ederek derse hazirlikli gelmeleri saglanmalidir.
B. UYARANLAR (Motivasyon)
Bu süreç ögrencilerin önceden edindikleri bilgileri harekete geçirmeye yönelik olmalidir. Temel amaç ögrencinin derse karsi güdülenerek, istekli hale getirilmesidir.
• Bu bölüm, ögrencilerin düsünsel ve duyussal hazirlik olarak, yaptiklari arastirmalardan edindikleri bilgileri; bulduklari ya da kendi ürettikleri siir, sarki, masal vb. çalismalari sunduklari bölümdür.
• Süreç içerisinde, ele alinacak konu ile ilgili sorular sorulmali, bu sorular yoluyla ögrencilerin günlük yasamlariyla iliski kurulmali, onlarin önceden edindikleri bilgileri hatirlamalari saglanmalidir. Böylece ögrenciler cesaretle, öz güvenle ve istekle uygulamaya hazir hâle geleceklerdir.
• Ögrencilerin yeni edinecekleri bilgi ve becerilere ait özel önem tasiyan kavram ve sözcükler üzerinde bilgi, deneyim, düsünce ve görüsleri saptanmalidir. Düsünce ve görüslerini çesitli yollarla (sözel olarak, drama araciligiyla vb.) özgürce ifade etme firsati verilmelidir.
• Bütün sanat dersleri, duyumsama, duyarlik ve sezgi ekseninde düsünülmelidir. Motivasyon asamasi bu nedenle ögrencinin tüm duyu organlarinin harekete geçirildigi, ilgi ve istegin kiskirtildigi bir asama olarak geregince degerlendirilmelidir.
• Ders süresince ögrenilecek bilgiyi ögrencinin hayatinda nerelerde kullanacagi ya da onlara hangi yeterlikleri kazandiracagi hakkinda bilgi verilmeli, bu bilgilerin günlük hayatla baglantisi kurularak ögrenciler derse karsi motive edilmelidir.
C. BILGININ PAYLASILMASI
Bu süreç, ögrencilerin derste yapacaklari çalismalarla ilgili bilgilerin ortaya kondugu ve paylasildigi bölümdür. Yeni bilgilerle ilgili gerekli açiklamalar, örnekler üzerinden yapilmalidir. Bu süreçte önemli olan, bilgilerin sadece ortaya konmasi degil, ögrencilerin daha önceki bilgilerin yeni konularla olan baglantilari kurulmalidir.
• Ögrenciler yöneltilen sorularla, verilen örneklerle önceki bilgilerinden yola çikarak zihinlerinde yeni bilgileri yapilandiracaklari alani olusturmaktadirlar. Bilgilerin bu alana transfer edilmesi ve kaliciligin saglanmasi için yeni bilgileri ögrencilerin kesfederek ulasacaklari ögrenme yasantilari olusturulmalidir.
• Bu bölümde, ders sürecinde kullanilacak yöntem ve tekniklerle ilgili gerekli açiklamalar yapilmalidir. Yapilacak olan açiklamalarda yine bazi kural ve önlemleri ögrencilerin kesfetmeleri saglanabilir.
• Yeni bilgilerin sunulmasinda salt bilgi aktarimi tercih edilmemelidir. Ögrenciler aktif kilinmali, görüsleri alinmalidir. Geri bildirimler aninda verilmelidir. Bu yolla ögrencilerin zihinlerinde yanlis bilgileri yapilandirmalarin da önüne geçilmis olunur.
Ç. UYGULAMA
Bu asamada ögretmen:
• Ögrencilerin ele alinan konuyu özgürce çalisarak ortaya koymalari için gereken ortami hazirlamalidir.
• Çalismalarda zorlayici olmamali, ancak tüm ögrencilerin çalismaya etkin katilimini saglayarak, birkaç ilgi çekme noktasi ve uyarani gelistirmelidir. Ögrencilerin çalismalarina müdahale etmeden yönlendirecek bir rehber konumunda olmalidir.
• Ders boyunca konsantrasyonlarini bozmadan ve onlara hissettirmeden ögrencileri denetlemeli gözlem yapmali ve güvenlik önlemlerini almalidir.
• Malzemesi olmayan ya da eksik olan ögrenciler için, sinifta bir paylasim ortami olusturmalidir. Ancak, malzemesiz ya da eksik malzeme ile derse gelmeyi aliskanlik haline getirmemeleri konusunda, ögrencileri kirmadan, rencide etmeden gereken önlemleri almalidir.
• Çalismalar, duruma göre bireysel ve grup çalismalari seklinde yürütülmelidir. Uygulamalarda, grup çalismalarina sik sik yer verilmelidir.
• Derse katilmak istemeyen, çesitli nedenlerle derse yogunlasamamis ögrencilerin bireysel farkliliklara uygun, ilgilerini çekecek ögrenme ortamlari yaratarak derse katilimlari saglanmalidir. Katilimin saglanmasinda zorlayici olunmamalidir, ögrencilerin hoslandiklari, ilgilerini çekebilecek olan konulardan yola çikmalidir.
• Ögrencilerin, yaptiklari çalismalar hakkinda duygu ve düsüncelerini paylasmalari saglanmalidir.
• Çalismalarin tamami mutlaka sergilenmelidir. Böylece ögrenciler öz güven duygusu kazanacak, eserlerinin sergilenmesinden haz alacak ve onur duyacaklardir. Panoya asilan çalismalarin sürekli ayni ögrencilere ait olmamasina dikkat edilmeli, her ögrencinin çalismasina yer verilmelidir.
• Ögrencilere birinci siniftan itibaren karsilikli duygu, düsünce ve bunlarin bir ürünü olan çalismalara saygi duymalari gerektigi kavratilmalidir. Tamamlanan çalismalarla ilgili duygu ve düsüncelerin paylasimi sirasinda ögrencilerin birbirlerini kesin yargi ve olumsuz ifadeler kullanarak elestirmeleri engellenmelidir.
• Süreç içerisinde ele alinan konu gerekli yerlerde Atatürkçülük, diger dersler ve ara disiplinlerle iliskilendirilmelidir.
• Dersin sonunda sinif / atölye mutlaka temizlenmelidir.
D. DEGERLENDIRME
Bu bölümde süreç ve sonuç degerlendirmeleri yer almalidir. Süreç degerlendirmesi zamaninda yapilmalidir. Degerlendirmede; performans degerlendirme amaciyla hazirlanan çesitli formlar, çesitli sorular, yapilan çalismalar, arastirma sonuçlari, ürün dosyalari kullanilmalidir. Ögrencilerin çalismalari kesinlikle birbiriyle kiyaslanmamalidir.Ögrencilerin yaptiklari çalismalara yorum getirirken ögretmen olumsuz elestirilerde ve kesin yargilarda bulunmamaya özen göstermelidir. Ögrencileri farkli deneyimlere ve ögrenme yasantilarina sevk etmeli, degisik yöntem ve teknikleri kullanmalarina özendirici rehber rolünde olmalidir. Burada asil önemli olan ögrencilerin çalismalara katilmasi ve gösterdigi çabadir. Çalismalarda, genel düzeyin üstünde ilgi ve çabalar gösteren, kazanimlar çerçevesinde ilginç yaklasimlari olan ögrenciler dikkatle ve titizlikle izlenmeye alinmalidir. Böylesi bir yaklasim olmadiginda bu ögrenciler sinifin genel düzeyi içinde sikisip kalirlar. Bu tür ögrencilerin velileri ile özel görüsmeler yapilarak, yönlendirmelere gidilmelidir. Bu yönlendirmeler, gizli ve diger ögrencilere yaniltilmadan gerçeklestirilmelidir. Ilginç yaklasimlar gelistiren ve farkli bir cosku ile çalisan ögrencilerin, bu yönlerini daha çok ortaya çikarmak ve atak yapmalarini saglamak amaciyla ögrenci velisiyle görüsülerek malzeme, kitap, katalog destegi saglanmali böylece sinifin genel düzeyinin üstünde çalismalar yapmaya yönlendirilmelidir.
Degerlendirme ile ilgili açiklama ve ölçekler, programin ölçme -degerlendirme bölümünde yer almaktadir.

3.6. ÖGRENME VE ÖGRETME SÜRECI ÖRNEGI
Ders : Görsel Sanatlar
Sinif : 3
Ögrenme Alani : Görsel Sanatlarda Biçimlendirme.
Görsel Sanat Kültürü
Konu : Kuslar
Süre : 40+ 40
Yöntem – teknikler: Gözlem, arastirma, inceleme, soru-yanit, gösterim, akrilik boya teknigi.

Kazanimlar:
Görsel Sanatlarda Biçimlendirme:
1.Çesitli sanat alanlarinin sarki, türkü, siir, öykü, masal, ani, efsane gibi türlerinden yararlanarak görsel çalismalar yapar.
11. Çevresindeki çiçekler, evler, bitkiler, kuslar vb. varliklari belirleyerek bu varliklarin birer biçimleri oldugunu fark eder.
12. Çevresinden belirledigi biçimlerden hareketle özgün çalismalar yapar.
Görsel Sanat Kültürü:
4. Gösterilen eserdeki renklerin, biçimlerin, figürlerin ve objelerin nasil kullanildigini açiklar.
5. Gösterilen eserle ilgili duygu ve düsüncelerini ifade eder.
7. Görsel sanat çalismalarini sergilemekten ve çevresindekilerle paylasmaktan zevk alir.

A. DERSE HAZIRLIK
1. Ögretmen Hazirligi
Ögretmen, kuslarla ilgili resimler ve fotograflar (Salih Acar’in “Kuslar”, resmi, Söbütay Özer’in Güvercinli resimleri, Orhan Peker’in Güvercinler”i, Nuri Abaç’in Zümrüd-ü Anka resimleri, Ara Güler’in “Yeni Cami Önünde Kuslar”fotografi, Ersin Alok’un “Kuslar”resmi, Kus Cenneti’nden çesitli fotograflar, Kubadabat sarayi kus figürlü çinileri, Kütahyali Sitki Olçar Usta’nin “Mavi Kus” heykel ve seramikleri, Hasan Pekmezci’nin “Kafeste Kuslar” isimli tablosu), “Alli Turnam” türküsü, çesitli kus masallari, “Zümrüd-ü Anka” efsanesi; Bedri Rahmi Eyüboglu’nun “Istanbul Destani” gibi siirler vb. örneklerden temin edebildiklerini sinifa getirir.
Güvenlik önlemleriyle ilgili olarak, dersten önce ögrencilere müzik dinletilmeye baslamadan, kullanilacak prizler kontrol edilir.

2. Ögrenci Hazirligi
2.1. Düsünsel ve Duyussal Hazirlik:
Ögrencilere, kuslarla ilgili sarki, siir, masal, resim, fotograf, çesitli kus heykelcikleri, kus biblolari, öykü, fikra, mani, atasözü vb. doküman ve malzemelerden bulabildiklerini sinifa getirmeleri söylenir.
Bununla birlikte ögrencilerden kuslarin yasayislari, çesitleri, yasama ortamlari, isimleri, renk ve biçimsel özellikleri (kugular uzun boyunlu, leylekler uzun gagali, kirlangiçlar çatal kuyruklu, kartallar büyük kanatli, serçeler minik biçimli, flamingolar uzun bacakli vb.) konusunda küçük bir arastirma yapmalari istenir.

2.2. Teknik Hazirlik:
Ögrencilerden asagida belirtilen malzemeleri getirmeleri istenir.
2.2.1.Boya Malzemeleri: Akrilik boya, ince ve kalin firça, beyaz veya ögrencinin kendi begenisine göre seçecegi renkli kartonlar.
2.2.2.Temizlik gereçleri: Naylon örtü, temizlik bezi, koruyucu önlük (naylon önlük, eski gömleklerden önlük vb.).

B. UYARANLAR ( MOTIVASYON)

Sinifa getirilen görsel materyaller incelenir.

Ardindan siirler, sarkilar vb. okunur. Degisik kuslarin sesleri taklit edilerek canlandirma yaptirilir. Ögrencilerin yaptiklari arastirmalari arkadaslarina kisaca sunmalari, sunulan eserlerden yola çikarak kuslar hakkinda konusmalari istenir. Bu konuda ögrencilere su sorular yöneltilebilir:
• En sevdiginiz kus türü hangisidir, neden? Sevdiginiz kusun rengi nedir?
• Gördügünüz kuslarin biçimsel özellikleri nelerdir?
• Kuslar size neleri çagristiriyor?
• Renkleri ve yasam ortamlari nelerdir?
• Bildiginiz kus isimleri nelerdir?

Ögrencilere “Ben bir kus olsaydim...” cümlesini sözlü olarak tamamlamalarina yardimci olmak için asagidaki sorular yöneltilir:
• Hangi kus olmayi isterdiniz, neden?
• Kus olsaydin ne yapardiniz?
• Neleri görmek isterdiniz?
• Nerede yasamak isterdiniz?
• Nereye gitmek isterdiniz?
Getirilen materyallerle “Kuslar” isimli bir köse hazirlanir.

C. BILGIYI PAYLASMA
Anlatilanlardan yola çikarak örnek olarak getirilen eserlerde kuslarin ifade edilis biçimleri hakkinda ögrencilerden konusmalari istenir. Getirilen eserlerden gerçekçi ve soyut olanlar ögrencilerin görebilecekleri yere asilarak, bu eserlerde kuslarin hangi biçimsel özellikleri ile renklerinin vb. kullanildigini belirlemeleri istenir. Gerçekçi eserler ile soyut eserlerde kuslarin nasil anlatildigini açiklamalari saglanir. Ögrencilere ek olarak “Bu eserleri yapan sanatçi siz olsaydiniz burada nasil bir kusu görsellestirirdiniz? Biçimsel özellikleri neler olurdu? Hangi renkleri tercih ederdiniz? Bu kus ne yapardi? Eserinizde baska neler olabilirdi”? gibi sorular yöneltilerek ögrencilerin görüsleri alinir.

Ögrencilere, yapacaklari eserlere örnek olmasi açisindan, daha önce akrilik boya teknigi ile yapilmis olan bir resim gösterilir. Ögrencilerden bu resmin hangi teknik ile yapildigini tahmin etmeleri istenir. Kullanilacak teknigin belirlenmesinde gerekli yönlendirmeler yapilir. Ögrencilerin düsünceleri alindiktan sonra, bu teknigin özelliklerinin neler olabilecegi hakkinda görüslerini açiklamalari istenir. Daha önce bu teknigi kullanarak yaptiklari çalismalardan yola çikarak teknigin ve boyanin özelliklerini açiklamalari saglanir. Dogru verilen yanitlar pekistirilir. Ders sürecinde “akrilik boya teknigi” kullanilacagi açiklanir ve ögrenciler derste kullanilacak yöntem ve teknikler hakkinda bilgilendirilir. Akrilik boyanin kapatici özellige sahip, mat bir boya oldugu söylenir. Boyalari üst üste kullanabilecekleri, ancak çok fazla sürterek kâgidi yipratmaktan kaçinmalari gerektigi ifade edilmelidir. Yanlis boyanan yüzeylerde boyanin kurumasi beklenir. Üzerine yeniden istenen renkte boya sürülebilir. Üste sürülen boya kurumadan kazima yapilarak alttaki renklerden de yararlanilabilir. Isterlerse akrilik boyayi parmakla, pamukla, burusturulmus kâgitlarla, tampon haline getirilmis bezlerle vb. sürülerek yayabilecekleri ve böylece renk kaynasmasi saglayabilecekleri anlatilir. Istedikleri yerleri bos birakarak kartonun renginden de yararlanabilecekleri hatirlatilir. Bu tür çalismalarda bütün yüzeyin boyanmasi çocugun istek ve ihtiyacina birakilmalidir. Tüm yüzeyin boyanmasi için ögrenciye baski yapilmamalidir.

Ç. UYGULAMA

Yapacaklari çalisma öncesinde ögrencilerden konuyla ilgili nasil bir kompozisyon olusturacaklarini belirlemeleri istenir. Akrilik boyanin kullanilmasiyla ilgili bilgiler tekrar hatirlatilir. Ögrencilerden, koruyucu gömleklerini giymeleri, musamba örtüleri siralarin üzerine sermeleri, kullanacaklari kâgitlari ve renkli kartonlarini, boyalarini hazirlamalari ve çalismaya baslamalari istenir. Bu asamada ögrencilerin konsantrasyonlarini arttirmak için klasik müzik dinletilebilir. Ögrenciler çalismalari yaparken gözlemlenerek gerekli rehberlikte bulunulur. Bu rehberlikte ögrencilerin yaraticiliklarini olumsuz etkileyen veya sinirlandiran elestirilerde bulunulmamasina özen gösterilmelidir. Yönlendirmelerde, onlarin birbirlerinin çalismalarindan etkilenmemelerine, özgün bir ürün ortaya koymalarina dikkat edilmelidir. Ögrencinin kus figürü yaptigina inandigi her biçim kabul edilmeli, asla elestirilmemelidir. Ögrencinin boy, kilo, saç, kisilik farkliliklari ne ise, yaptigi islerdeki farkliliklar da aynidir. Bu nedenle, herkesin yaptigi isin birbirine benzemesi gibi bir durum söz konusu degildir. Dergi, kitap, gazete vb. yerlerde bulunan resimlerin büyükler tarafindan yapildigi, ögrencilerin büyüklerin yaptiklarini taklit etmelerine gerek olmadigi özellikle vurgulanmalidir. Sadece ögrencilerin kullanilan teknikle ilgili hatalarinda gerekli düzeltmeler sözel olarak yapilir. Örnegin, “Bu bölümde boyayi fazla bastirmadan kullansaydin diger bölümdeki gibi daha iyi sonuç alir miydin? Acaba degisik renkleri de deneseydin, nasil bir sonuç alirdin?” vb.
Çalismalarini tamamlayan ögrencilerden eserlerine isim vermeleri istenir. Daha sonra malzemelerini toplamalari söylenir. Ilkögretim düzeyinde maket biçagi kullanilmasi tehlikeli olabileceginden ögrenciler, yaptiklari çalismalarini daha büyük bir kâgit üzerine, resmin boyutuna göre kenarlarindan 5-6 cm. bosluk kalacak sekilde yerlestirip yapistirarak “paspartu” hazirlayabilirler. Ögrencilere malzemelerini toplamalari söylenir, atiklarini çöpe atmalari hatirlatilir. Ögrencilerin derste kullandiklari araç gereçleri düzenli bir sekilde toplamalari ve sinifi bir sonraki derse hazir hâle getirmeleri saglanir.

D. DEGERLENDIRME

Ögrencilerin çalismalarina isimlerini mutlaka yazarak sinif veya okul ortaminda sergilemeleri saglanir.
“Ögrencilerin yaptiklari eseri arkadaslariyla paylasirken;
• Eserde ne anlatmak istediniz?
• Bu çalismayi yaparken sinifta sunulan eserlerin en çok hangilerinden etkilendiniz?
• Bu çalisma sonrasinda kuslarin biçimleri, renkleri hakkinda neler ögrendiniz?
• Yaptiginiz çalismalarda kuslarin özelliklerini nasil ifade ettiniz?
• Bu eseri yaparken nelere dikkat ettiniz?” gibi açik uçlu sorular yöneltilerek yaptiklari çalismalar hakkinda konusmalari saglanir.
Degerlendirmede, ögrencilerin etkinlik içinde yer almasi bile bir önemli kazanim sayilmalidir. Ögrencinin etkinlige katilimi, coskusu, kendini ifade etme özgürlügü önemli ipuçlaridir. Degerlendirmede önemli olan, ögrencinin çabasi, katilimi yani gösterdigi performanstir.

alıntı

Arkadaşlar Bize göndermek istediğiniz dökümanları bize kolayca ulaştırabilirsiniz.

Tüm arkadaşlara kolay gelsin dileklerimizi iletir başarılar dileriz. hayatımız okul yayın grubu ekibi.



Bütün öğretmen arkadaşları paylaşıma davet ediyoruz. muharrem.cakan@mynet.com a posta adresine dokümanlarınızı bekliyoruz.

dosya gönder


HAYATIMIZ OKUL YAYIN GRUBU

Hiç yorum yok: